ڕانیا عەبدوڵا

 

یەمەن- هێزەکانی ئیسرائیل ڕاستەوخۆ ژمارەیەک ڕۆژنامەنووسیان لە کەرتی غەززە کردەتە ئامانج، لە سەرەتای سەرهەڵدانی شەڕەوە لە ٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ەوە نزیکەی (٢٤٦) ڕۆژنامەنووس کوژراون و لە ماوەی ١٥ ڕۆژی ڕابردودا ١٤ ڕۆژنامەنووس کراونەتە ئامانج.

 

هاودەنگی فراوان

دوابەدوای ئەم بەئامانجگرتنی سیستماتیکی ڕۆژنامەنووسان لە غەززە، زیاتر لە ٢٥٧ دەزگای ڕاگەیاندن لە زیاتر لە ٥٠ وڵاتەوە بەشدارییان لە هەڵمەتێکی نێودەوڵەتیدا کرد کە لەلایەن پەیامنێرانی بێسنوور و "ئاڤازەوە" ڕێکخرابوو وەک هاودەنگی لەگەڵ ڕۆژنامەنووسانی فەڵەستینی لە غەززە و تاوانبارکردنی پێشێلکارییە بەردەوامەکانی ئیسرائیل لە دژی ئەوان.

 

ئەم هەڵمەتە ڕوماڵی بەرفراوانی لێکرا، کە ڕۆژنامەکان یەکەمین لاپەڕەی خۆیان بە ڕەش ڕووماڵ کرد، وە دروشمی ئەلیکترۆنی لە ماڵپەڕە هەواڵییەکان بڵاوکرایەوە و کەناڵە تەلەفزیۆنییەکان ڤیدیۆ و ڕادیۆ پەیامی هاودەنگییان بڵاوکردەوە، لە هەڵمەتەکەدا خوازیاری پاراستنی ڕۆژنامەنووسانی فەڵەستینی بوو و ڕێگە بە دەزگاکانی ڕاگەیاندنی نێودەوڵەتی بدرێن بۆ ناو کەرتی غەززە لە ڕووماڵکردن و گواستنەوەی ڕووداوەکان.

 

ژنانی ڕۆژنامەنووس... بە ئامانجگرتنی سیستماتیک

فاتمە موتەهەر، ڕۆژنامەنووس و ئەندامی ئەنجومەنی ناوەندی ڕۆژنامەنووسانی یەمەن، وتی: بە ئامانجگرتنی سیستماتیکی ئیسرائیل بۆ ڕۆژنامەنووسان لە غەززە، تاوانێکی جەنگی بەردەوامە لە دژی گەلی فەڵەستین، تاوانێکە کە ئیسرائیل نزیکەی دوو ساڵە ئەنجامی دەدات.

 

ئاماژەی بەوەشکردوە، کە بە ئامانجکردنی ئاشکرا و تاوانکاری و تیرۆریستی بۆ ڕۆژنامەنووسانی ژن و پیاو هەیە، ئەوان بە شێوەیەکی سیستماتیک دەکرێنە ئامانج بەهۆی ڕووماڵکردنی ڕاستییەکان، ڕۆژنامەنووسان لە غەززە تاکە بازنەن کە ئەو تاوانانە بەڵگەدار دەکەن و دەیگێڕنەوە کە داگیرکەر بۆ جیهان ئەنجامی دەدات، بۆیە ئیسرائیل دەیەوێت ئەم دەنگە بێدەنگ بکات.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، کە ئامانجکردنی سیستماتیکی بووەتە هۆی شەهیدبوونی ٢٤٧ ڕۆژنامەنووسی ژن و پیاو، ئیسرائیل بە ئەنقەست چادر و ئۆفیسەکانیانی کردە ئامانج، جگە لەوەی لەکاتی ڕووماڵکردنی هەواڵەکاندا کردوویانەتە ئامانج، سەرەڕای ئەوەی ئەمە لە ئاستی نێودەوڵەتیدا قەدەغەکراوە، هەروەها ڕەشبوونەوەی ڕاگەیاندنەکان و ڕەتکردنەوەی چوونە ژوورەوەی ڕۆژنامەوانی نێودەوڵەتی بۆ غەززە هەوڵێکی شکستخواردووە بۆ شاردنەوەی ئەو تاوانانەی کە لەناو کەرتی غەززە ئەنجامی دەدات.

 

فاتمە موتەهەر ئاماژەی بە هاودەنگی هەموو ڕۆژنامەنووسان لەگەڵ هاوکارەکانیان لە غەززە کرد، وتی: بەشداریمان لە چالاکییە هاوپشتییەکاندا کرد کە لەلایەن فیدراسیۆنی نێودەوڵەتی ڕۆژنامەنووسانەوە ڕێکخرابوو، لەوانەش ئاگاداری هاودەنگی کە لە ٢٦ی ئابدا دژی ئیسرائیل بەڕێوەچوو، وەک ناڕەزایەتییەک بەرامبەر بە کوشتنی سیستماتیکی ڕۆژنامەنووسان، داوای پێویستی ڕێگەدان بە ڕۆژنامەگەری نێودەوڵەتی بۆ ناو غەززە و پاراستنی ڕۆژنامەنووسان وەک دەنگی ڕاستی کرد.

 

یەرستین نەهمی، پیشەگەری ڕاگەیاندنی ڕایگەیاند، ئەوەی لە غەززە ڕوودەدات، ڕەنگدانەوەی قەبارەی ئەو قەیرانە مرۆی و ئەخلاقییەیە کە ئەمڕۆ جیهان پێی گەیشتوە، بە ئامانجگرتنی سیستماتیکی ڕۆژنامەنووسان نوێنەرایەتی پێشێلکردنی ئازادی ڕۆژنامەگەری و مافەکانی مرۆڤ دەکات.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، هەموو کەسێک لە سەرانسەری جیهاندا مافی خۆیەتی ڕاستییەکان بزانێت، بۆیە ڕێگریکردن لە هاتنە ناوەوەی ڕۆژنامەنووسانی نێودەوڵەتی بۆ غەززە پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤە، داوا لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکەین بەپەلە دەستوەردان بکەن بۆ سنووردارکردنی ئەو پێشێلکارییانە و ڕێگەدان بە هاتنە ژوورەوەی دەزگاکانی ڕاگەیاندنی نێودەوڵەتی.

 

ئیسلام حەمیدان، ڕۆژنامەنووس خەم و شۆکێکی قوڵی خۆی دەربڕی بەرامبەر ئەوەی بەسەر ڕۆژنامەنووسەکەی غەززەدا هات و جەختی لەسەر ڕاگرتنی بە ئامانجگرتنی سیستماتیکی ڕۆژنامەنووسان لەلایەن هێزەکانی ئیسرائیلەوە کردەوە، هەروەها دەبێت دەسەڵاتدارانی ئیسرائیل دەستبەجێ ئەم بەئامانجکردنی سیستماتیکی ڕۆژنامەنووسان بە ژن و پیاو و هێرشە دووبارەبووەکانی دژی ئەوان ڕابگرن و لێکۆڵینەوەیەک بکەنەوە بۆ ئەوەی چی ڕوویداوە.