ناوەندی هەواڵ

 

 ڕێکخستنی سوپای ژنان هەنگاوێکی جێی سەرنجە کە ڕەنگدانەوەی گۆڕانکارییە لە ڕۆڵی کۆمەڵایەتی ژنان لە سوەیدە، ئێستا ژنان چالاکانە بەشداری لە پاراستنی کۆمەڵگاکانیان دەکەن، تەنانەت لە ژێر بارودۆخێکی ناوازەدا کە ڕاستیەکی نوێی بەسەر دانیشتوواندا سەپاندووە.

 

شاری سوەیدە، لە باشووری سوریا، شایەتی پێشهاتێکی بێ وێنەی بەخۆیەوە بینی، بە پێکهێنانی سوپای ژنان کە زیاتر لە ٥٠٠ ژن لەخۆدەگرێت، ئەم پێشهاتە بەشێکە لە هەوڵە ناوخۆییەکان بۆ بەهێزکردنی تواناکانی بەرگریکردن لە خۆ لە نێوان ناسەقامگیرییە ئەمنییە بەردەوامەکانی ناوچەکەدا.

 

ئەم پێکهاتە لە وەڵامی ڕاستەوخۆی تێکچوونی دۆخی ئەمنی و نەبوونی دامودەزگاکانی دەوڵەت دێت، ژنان دەستپێشخەرییان کردووە بۆ ڕێکخستنی ڕیزەکانیان و وەرگرتنی ڕاهێنان لە بوارە جیاوازەکاندا، لەوانە بەرگریی کەسی، چاودێری، و هەماهەنگی کۆمەڵگا، ئامانجی سوپای ژنان پاراستنی کۆمەڵگای ناوخۆیی و ڕووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگە ئەمنییە پەرەسەندووەکانە، بەبێ ئەوەی سروشتێکی هێرشبەرانە بگرێتەبەر.

 

بە پێی ڕاپۆرتی ئاژانسی هەواڵی فورات (ANF)، ئەو ژنانەی بەشدارن لە پێکهێنانی سوپای ژنان لە شارۆچکە و گوندە جیاوازەکانی شاری سوەیدە هاتوون، ئەمەش ڕەنگدانەوەی سروشتی هەمەلایەنەی دەستپێشخەرییەکە لەسەر ئاستی کۆمەڵگای ناوخۆیی، ڕاهێنانەکان لە چوار بوارى سەرەکیدا چڕبوونەتەوە: شەقا، شەهبا، ئەلقەریا و مەلاح، کە تیایدا بەرنامەى مەشق و ڕاهێنانى چڕیان ئەنجامداوە کە بنەماکانى کاری سەربازی و تەکنیکى بەرگریکردن لە خۆ و فریاگوزارى سەرەتایی و بەکارهێنانی چەکى سووک دەگرێتەوە.

 

 

هەروەها ئەو ڕاهێنانەی کە لەخۆگرتبووی بۆ باشترکردنی لەشجوانی و بەرزکردنەوەی دیسیپلینبوو، بە ئامانجی ئامادەکردنی بەشداربووان بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی کاریگەر ڕووبەڕووی ئاستەنگە ئەمنییەکانی ئەگەری ببنەوە، ئەم هەنگاوە وەک گۆڕانکارییەکی چۆنایەتی لە ڕۆڵی ژنان لە سوەیدەدا سەیر دەکرێت، بە لەبەرچاوگرتنی ئەو بارودۆخە ناوازەیەی کە ناوچەکە تووشی دەبێت.

 

دەستپێشخەرییەکە بۆ ڕێکخستنی سوپای ئەمریکا وەک وەڵامێکی ڕاستەوخۆ بوو بۆ ئەو ناسەقامگیرییە ئەمنییەی کە ئێستا شارەکەی بەسەردا هاتووە، بەتایبەتی لە ناوچە گوندنشینەکان، کە مەترسییەکانیان لە زیادبووندایە، چەندین سەرکردەی پڕۆژەکە ئاماژەیان بەوەدا کە پێکهێنانی سوپای ژنان هەوڵێکی هێرشبەرانە نییە، بەڵکو ئامانجی بەرگریکردنە لە خاک و گەلەکەی و پاراستنی کۆمەڵگا و بەشداریکردنە لە پاراستنی یەکگرتوویی پەیکەری کۆمەڵایەتی.

 

دەستپێشخەرییەکە لەلایەن ژنانی هەموو تەمەنەکانەوە بە شێوەیەکی بەرفراوان پێشوازی لێکرا، ژنانی گەنج و ژنانی سەرووی چل ساڵان بەشدارییان کرد، ئەمەش ڕەنگدانەوەی گەشەسەندنی هۆشیاری کۆمەڵگایە سەبارەت بەو ڕۆڵە گرنگەی کە ژنان دەتوانن بیگێڕن لە بەرزکردنەوەی ئاسایشی ناوخۆیی.

 

زۆرێک لە بەشداربووان شانازیی خۆیان بەم هەنگاوە دەربڕی و جەختیان لەوە کردەوە کە ئەوان بە دوای هەڵگرتنی چەکدا نین وەک هەڵبژاردەی یەکەم، بەڵکو وەک پێویستییەک کە راستی سەپاندویەتی، بڕیاریانداوە بۆ پاراستنی خێزان و کۆمەڵگاکانیان.