ڕانیا عەبدوڵا

 

یەمەن- گۆڕانی کەشوهەوا لە یەمەن کاریگەری گەورەی هەیە و شەڕی ٩ ساڵیش لە وڵاتدا، قەیرانەکانی قوڵتر کردووەتەوە، کەمبوونەوەی ڕێژەی بارانبارین و بەرزبوونەوەی پلەی گەرما بووەتە هۆی کەمی بەروبوومی کشتوکاڵی کە سەرچاوەی داهاتی گوندنشینانە.

 

تەقیە ناجی عەوز، لە یەکێک لە گوندەکانی سەر بە شاری تەعز لە باشووری ڕۆژئاوای یەمەن جوتیارە، هەرگیز چاوەڕێی ئەوە نەدەکرد دۆخەکە بگاتە ئاستێک کە دەستبەرداری چاندنی زۆر بەروبوومی کشتوکاڵی بهێنێت، لە کاتێکدا سەرچاوەی داهات و بژێوی ژیانی بوو، تەقیە باس لەوە دەکات کە پێشتر شووتی تەماتە و کولەکە و زۆربەی سەوزەکانی دەچاند، بۆ ئەوەی لە بازاڕەکاندا بیفرۆشێت، بەڵام ئێستا لە ئەنجامی پێویستی ئاو بۆ ئەو سەوزانە و نەبوونی ئاوی پیویست چاندنی کەم کردووەتەوە، وتیشی: بۆ ئەوەی چاندن لە زەوییە کشتوکاڵییەکانمان بکەین و بژێوی ژیانمان بەدەستبهێنین، پێویستە هەندێک بەنداو و کۆگای زەوی دروست بکەین، کە بتوانن یارمەتیدەرمان بن لە هەڵگرتنی ئاوی باران بۆ ئەوەی بتوانین سەوزەکانمان ئاودێری بکەین.

 

بەپێی بەرنامەی گەشەپێدانی نەتەوە یەکگرتووەکان لە یەمەن، وڵاتەکە لەم ساڵانەی دواییدا کاریگەری نەرێنیی گۆڕانی کەشوهەوای لەسەر بووە، ئەم گۆڕانکارییە بووەتە هۆی کەمبوونەوەی بارانبارین و وشکەساڵی توندی لێکەوتەوە، کەرتی کشتوکاڵی وێران کردووە، بەهۆی نەبوونی سەرچاوەی ئاویشەوە، کاریگەرییەکانی قورسترە  و بووەتە هۆی خراپی کشتوکاڵ و گرانی نرخی خۆراک.

 

ئەمنە ئەحمەد، جوتیارێک ەلە وادی ئەلدەباب لە پارێزگای تەعز، دەڵێت "بیرەکان وشک دەبن، بەتایبەتی کاتێک وەرزی بارانبارین کۆتایی دێت، زەویەکەش وشک دەبێتەوە و ناشێت بۆ چاندن، بۆیە ناتوانین بەردەوام بین لە کشتوکاڵکردن، جاران بەروبووم و دانەوێڵەی زۆرمان دەچاند، بەڵام ئێستا زەوییەکە بێ بەرهەم بووە و هیچ سوودێکی نییە، کاتێک بارانێکی زۆر دەبارێت زەوییە کشتوکاڵییەکان دەژییەنەوە، کاتێک بارانبارین کەمدەبێتەوە، خاکەکە وشک دەبێتەوە و دەبێتە هۆی وشکبوونەوەی بیرەکان و ڕەقبوونی زەوییە کشتوکاڵییەکان.

 

ئەروا عەلی هاجەر، ڕێکخەری پرۆژەی دامەزراوەی مەسارات بۆ گەشەپێدان ڕایگەیاند، "پێویستە پاڵپشتییەکی پێویست لەلایەن حکومەت و دەزگا پاڵپشتییەکانەوە پێشکەش بکرێت بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا و گونجاندن لەگەڵیدا، وەک دروستکردنی خەزن بۆ هەڵگرتنی ئاوی باران بۆ بەکارهێنانی لە کشتوکاڵدا، و دابینکردنی هەندێک ئامێر بۆ جوتیاران، بەتایبەتی ژنانی گوندنشین، کە کشتوکاڵ تاکە سەرچاوەی بژێوی ژیانیانە.

 

ئاماژەی بەوەشکردووە، دەبێت ڕووبەڕووی گۆڕانکارییەکانی کەشوهەوا ببنەوە بە هاندانی جوتیاران بۆ چاندنی نەمام، بەتایبەتی نەمامە هەمیشەییەکان و دابینکردنی نەمامە بچووکەکان بۆ جوتیاران بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی وردە وردە بیچێنن بۆ کەمکردنەوەی گەرمی هەوا.

 

لە ڕاپۆرتێکدا کە لەلایەن لیژنەی نێودەوڵەتیی خاچی سوورەوە بڵاوکراوەتەوە، ئاماژە بەوە کراوە کە بەرزبوونەوەی پلەکانی گەرما و کەمی ئاوی شیرین و وشکەساڵی و بارانبارینی بەخوڕ لە سەرانسەری ناوچەکەدا، تادێت باو دەبێت و ململانێی درێژخایەن توانای دامودەزگاکان لە بەڕێوەبردنی ژینگەدا تێکدەدەن و دەبنە هۆی دروستبوونی قورس زیانەکانی سەرچاوە سروشتییەکان، و دەستڕاگەیشتن بە ئاو بووەتە پاک و خاوێنی قورسترە، سیستەمی بژێوی ژیان تێکدەچێت.