Navenda Nûçeyan - Arkeologên Gurcistanê li nêzîkî gundê Orozmanî diranek 1,8 milyon salî dîtin. Ev gund 60 kîlometre li başûrê rojavayê paytexta Gurcistanê ye û li nêzî Demanisiyê ku di dawiya salên 1990’an de kiloxa mirovan ên 1.8 mîlyon sal berê hat dîtin e.

Vedîtinên Demanisê, derveyî Afrîkayê vedîtin herî kevn ên ku li cîhanê hatine dîtin in û têgihîştina zanyaran ên derbarê pêşkeftina mirovan ya zû û şêwazên koçberiyê guherand. Li ser bingeha lêkolînan, ev lêkolîneran bawer dikin ku ev herêm ji dervayî Ewropayê û ihtimal Efrîkayê hema yek ji wan niştecihên ewil ên Ansam ên beriya dîrokî ye.

Li gorî pisporan, lêkolîna herî dawî li cîhek bi qasî 12 kîlometreyan dûr hat kirin, delîlên hin zêdetir peyda dike ku devera çiyayî ya Kafkasya Başûr dibe ku yek ji wan deverên destpêke ku mirovên destpêkê piştî koçkirina ji Afrîkayê bi cih bûne.

Navenda Neteweyî ya Lêkolînên Arkeolojîk û Beriya Dîrokê ya Gurcistanê wiha got: "Urozmani bi Demanisê re li derveyî Afrîkayê li cîhanê navenda belavbûna herî kevn a mirovên destpêkê an jî Homoya zû ye."

Serokê zanistî yê ekîba kolandinê Giorgi Bidzinashvili jî diyar kir ku ew difikire ku “ev diran aîdî pismamê Zezva û Mezya ku navên wan kesên ku kiloxên wan ên fosilî 1,8 mîlyon sal berê li Demanisiyê hatin dîtin, anîn e.

Xwendekarê arkeolojiyê ya Brîtanî Jack Peart ku ev diran li Urozmanî keşf kir, wiha got: "Dîtina vî diranê ne tenê ji bo vê cihê, ji bo Gurcistanê û çîroka koçberiya mirovan a 1,8 mîlyon sal ji Afrîkayê hat jîyin jî pir girîng e. ji bo sernav palantropolojî û bi gelemperî ji bo çîroka mirovî cîhek girîng diyar dike.”

Fosîlên Homo yên herî kevn ên li her derê cîhanê, digihijê nêzî 2,8 mîlyon sal berê. Mirovê zanyar bawer dikin ku mirovên destpêkê yên bi navê Homo erectus ên curek nêçîr-berhevkarê, ihtimalek 2 mîlyon sal berê ji Afrîkayê dest koçberkirine kirine.

Di roja me ya îroyîn de li Çinê amûrên kevnar ên aîde nêzî 2,1 mîlyon sal berê hatin dîtin, lê Gurcistan li derveyî Afrîkayê cîhê herî kevnar e ku bermahiyên mirovan ên destpêke hatin dîtin e.