ناوەندی هەواڵ

 

 ڕاگەیەندرا کە لەیلا خالد، کەسایەتییەکی دیاری خەباتی ئازادیی فەڵەستین و ئەندامی کۆمیتەی ناوەندی بەرەی جەماوەری بۆ ڕزگاری فەڵەستین، دوای ئەوەی تووشی جەڵتەی مێشک بوو، دوای خوێنبەربوونی مێشک، لە نەخۆشخانە خەوێندرا و ڕێگەی پێنەدرا پێشوازی لە میوانان بکات.

 

بەگوێرەی ئەو ڕاگەیاندنەی ڤیژای پراشاد، ئەندامی ئەنجومەنی نێودەوڵەتی پێشکەوتنخوازی کە لە تۆڕەکۆمەڵایەتییەکاندا بڵاویکردووەتەوە، لەیلا خالید لەژێر چاودێری پزیشکیدایە و خێزانەکەی لە نزیکەوە چاودێری بارودۆخەکەی دەکەن.

 

لەیلا خالید کێیە؟

لە ساڵی ١٩٤٤ لە شاری حەیفا لە ژێر دەسەڵاتی بەریتانیا لەدایک بووە، کاتێک عەرەبەکان پلانی دابەشکردنی نەتەوە یەکگرتووەکانیان لە ساڵی ١٩٤٧ ڕەتکردەوە، شەڕ لە نێوان عەرەب و جوولەکەدا ڕوویدا، بنەماڵەی لەیلا خالید لە ساڵی ١٩٤٨ بەرەو لوبنان هەڵاتن و باوکیان بەجێهێشتووە، لە تەمەنی ١٥ ساڵیدا پەیوەندی بە ڕێکخراوی ڕزگاریخوازی گەلی فەلەستین (PLO) کردووە، کە ڕەگ و ڕیشەی بۆ ساڵانی ١٩٤٠ دەگەڕێتەوە کاتێک لەلایەن جۆرج حەبەشەوە دامەزراوە، پاشان لە زانکۆی ئەمریکی لە بەیروت دەستی بە خوێندنی پزیشکی کردووە، دوای شەڕی ٦ ڕۆژەی ساڵی ١٩٦٧ لە لقی فەلەستینی ڕێکخراوی جەماوەری ڕزگاری فەلەستین خۆی جیاکردەوە، دواتر لە کوێت دەستی بە وانەوتنەوە کردووە.

 

لە ساڵی دوای ئەو ڕووداوانەی کە بە "ئەیلوولی ڕەش" ناسراون لە ئەیلوولی ١٩٧٠، کە تێیدا نزیکەی ٨ هەزار کەس گیانیان لەدەستداوە، بەشداری لە چوار ڕفاندنی فڕۆکەدا کردووە، کە سێیان لە یەک کاتدا بوون، سەرنجی زۆری ڕاکێشا بەو کارانەی کە لە ساڵانی ١٩٦٩ و ١٩٧٠دا بەشدارییان تێدا کردبوو، کە لەلایەن سەرکردەکەیانەوە وادی حەداد پلانی بۆ دانرابوو.

 

لە ٢٩ی ئابی ١٩٦٩ لەگەڵ سەلیم ئەندامی PLO فڕۆکەیەکی ئەمریکی TWA یان ڕفاند و لە دیمەشق نیشتەوە. ئەوان لە ڕۆما بۆ تەلئەبیب سواری فڕۆکە بوون، کە پێیان وابوو باڵیۆزی ئەمریکی لە ئیسرائیل لەخۆدەگرێت، ییتشاک ڕابین، بەڵام لەبری ئەوەی بچنە تەلئەبیب، ئەوان گواستنەوەیان بۆ ئەسینای پایتەخت کرد، چونکە ئەوان عەرەب بوون، و بە دەمانچە و بۆمب لە گیرفانی خۆیاندا دەڕۆیشتن.

 

دوای نیشتنەوەی فڕۆکەکە، تیمی فڕۆکەوانی و سەرنشینەکانی فڕۆکەکەیان چۆڵکرد و کابینەی فڕۆکەی بۆینگ ٧٠٧یان تەقاندەوە و خۆیان ڕادەستی دەسەڵاتدارانی سوریا کرد. دوای ٤٥ ڕۆژ لە دەستبەسەرکردنی سوریا، لەگەڵ ٣١ زیندانی فەلەستینی لە بەرامبەر دوو فڕۆکەوانی ئیسرائیلی ئازاد کران.

 

لە دووەم ئۆپەراسیۆنی ڕفاندنی فڕۆکەدا کە لە سێ شوێنی جیاوازدا لە یەک کاتدا ئەنجامدرا دوای یەکەم ئۆپەراسیۆنی، ئەرکی ڕفاندنی فڕۆکەی ئێل ئال ٢١٩ی پێسپێردرا، کە لە ئەمستردامەوە بەرەو نیویۆرک دەفڕی، کە لە ئیسرائیلەوە سەرچاوەی گرتبوو، لەگەڵ سێ ئەندامی دیکەی ڕێکخراوەکە. دوو ئامانجی دیکەی ئۆپەراسیۆنە هاوکاتەکان بریتی بوون لە هێڵی ئاسمانی TWA بۆ فەلەستینییەکان لە ئەڵمانیا و هێڵی ئاسمانی Swissair بۆ فەلەستینییەکان لە سویسرا.

 

لە ٦ی ئەیلولی ١٩٧٠ لە کاتی ئەنجامدانی چالاکییەکەدا بە بەکارهێنانی دوو نارنجۆکی دەستی لەگەڵ پاتریک ئارگوێلی نیکاراگوا کە بۆمب و دەمانچەی پێبوو، چونکە دوو ئەندامەکەی دیکەی ڕێکخراوەکە نەیانتوانی سواری فڕۆکەکە بن، ئارگوێل لەلایەن ١٢ پاسەوانی سەرۆکی هەواڵگری سەربازی ئیسرائیلەوە کە لەو کاتەدا لەناو فڕۆکەکەدا بوو، تەقەی لە سەری کرا و کوژرا، لەکاتێکدا خالید بە زیندوویی دەستگیرکرا.

 

دوای نیشتنەوەی فڕۆکەکە لە لەندەن دەستگیرکرا، لەیلا خالد لە ١ی تشرینی یەکەمی ١٩٧٠ ئازادکرا، ئەمەش بەهۆی ئەو دانوستانانەی کە لەسەر فڕۆکەیەک ئەنجامدرا کە لەلایەن کرێکارێکی دیکەی فەڵەستینیەوە ڕفێندرابوو کە لە ماوەی مانگێکدا لە دوبەی کاردەکات.

 

لەیلا خالد کە لە قسەکانیدا لە تەلەفزیۆنی جەزیرە ڕەخنەی لە ئیدارەی عەرەفات گرت کە گەندەڵ و نادیموکراسی بووە، نوێنەرایەتی بەرەی جەماوەری ڕزگاری فەڵەستین دەکات لە دەسەڵاتی نیشتمانی فەڵەستین، زۆرجار بانگهێشتی وڵاتانی دیکە دەکرێت بۆ پێشکەشکردنی وتار سەبارەت بە ژن بوون لە ناوچە داگیرکراوەکان و پرسی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست.