نورشان عەبدی

 

عەین عیسا – ژنانی ئاوارە لە گرێ سپی، نیشتەجێی کامپی تل سەمان لە شاری عەین عیسا لە ناوچەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا، داوای چارەسەری ئازارەکانیان و گەڕانەوەی سەلامەتیان بۆ ماڵەکانیان کرد.

 

بۆ جێگیرکردنی ئەو خێزانانەی لە گیرە سپی ئاوارە بوون و دڵنیابوون لە ژیانێکی پارێزراو بۆیان، خۆبەڕێوبەری باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا لە مانگی تشرینی یەکەمی ٢٠١٩ کەمپی تل سەمانی کردەوە، کامپەکە هەزار و ٢٤٧ خێزان و شەش هەزار و ٩٦٠ کەسی تێدایە کە زۆرینەیان ژن و منداڵن، ئەم ژنانە شەش ساڵە لە کەمپەکاندا دەژین و ڕۆژانە ڕووبەڕووی چەندین سەختی دەبنەوە، بەڵام بە هیوای گەڕانەوەی سەلامەت بۆ ماڵەکانیان وابەستەن.

 

لە شەشەمین ساڵیادی داگیرکردنی گرێ سپی لەلایەن تورکیاوە، ئاژانسەکەمان گەشتێکی کرد بۆ کامپی تل سەمان لە کانتۆنی ڕەققە بۆ چاودێریکردنی بارودۆخی ژنان لەوێ و هیوای گەڕانەوەیان بۆ شارەکەیان.

 

"ئێمە بەرەنگاری دەبینەوە و شەڕ دەکەین بۆ ڕزگارکردنی شارەکەمان"

عەدلە خەلیل حەمی ٤٨ ساڵ ئاوارە لە گوندی تەیبە، وتی: کاتژمێر چواری پاشنیوەڕۆ هێرشی بەرفراوان بە چەکی قورس و فڕۆکەی جەنگی و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان دەستیپێکرد، لە ڕۆژی دووەمدا هێرشەکان چڕتربوونەوە تا گەیشتنە گوندەکەمان، چەتەکان بە کاروانی سەربازی، بە یاوەری هێرشی چڕ و پڕی بێدەنگ چوونە ناو گوندەکە، بە تۆپخانە و فڕۆکە جەنگییەکان ڕۆژانی سەختمان بەسەر برد، هەر بۆیەش بڕیارماندا گوندەکەمان بەجێبهێڵین، پێمان وابوو چەند ڕۆژێکی تر دەگەڕێینەوە، بەڵام گەشتی ئاوارەبوونمان شەش ساڵ بوو، بیری ماڵەکەم دەکەم، پڕ بوو لە گوڵ و دار.

 

پێی وایە ئامانجی تورکیای داگیرکەر تەنها کۆنترۆڵکردنی خاکەکەیان نییە، بەڵکوو ناسەقامگیری ناوچەکە و پچڕاندنی ئەو پەیوەندیانەیە کە گەلانی ناوچەکە بەیەکەوە دەبەستێتەوە، وتیشی: لە گرێ سپی چەندین پێکهاتە ژیاون: کورد، عەرەب، تورکمان، ئەرمەن، ئێمە بە تیرۆر تۆمەتبارکراین، تورکیاش گەورەترین لایەنگری تیرۆرە و بەو بیانووە شەڕی ناوچەکە دەکات، پرسیاری ئەوەی لێدەکرد، ئەو چەتانە لە کوێ بوون کاتێک داعش کۆنترۆڵی گرێ سپی کرد؟

 

ئاماژەی بەوەشکرد، تورکیای داگیرکەر لە هەموو لایەنە لۆژستی و تەندروستی و سەربازییەکان لە ڕێگەی دەروازەی سنووری گیرە سپییەوە پشتیوانییەکی زۆری داعشی کردووە، وتیشی: ئێمە بە چاوی خۆمان شاهیدی ئەوە بووین، کاتێک ئەوان لەو کاتەدا لە ئەرکەکەیاندا شکستیان هێنا و هێزەکانمان داعشیان تێکشکاند، ڕاستەوخۆ هێرشیان کردە سەرمان.

 

بە وتەی عەدلە خەلیل حەمی، تورکیای داگیرکەر ڕۆڵی گەورەی هەبووە لە لەناوبردنی سووریا و گۆڕینی شۆڕشی سووریا بۆ قەیران، کە ئەمە یەکەم دەستوەردانی سەربازی تورکیا بوو لە سووریا و بەم شێوەیە توانی بە ئاشکرا و ڕاستەوخۆ پشتیوانی تیرۆر بکات، وتی: تا ئەمڕۆش دوای زیاتر لە ١٠ ساڵ بەسەر شۆڕشی سووریا و دوای شەش ساڵ بەسەر داگیرکردنی گیرە سپی و تەنانەت لە قۆناغی نوێشدا لە سووریا، تورکیا بەردەوامە لە دەستوەردانی سەربازی و سیاسی لە سووریادا.

 

سەبارەت بە دەستێوەردانی ئاشکرای تورکیا لە کاروباری سووریا و خاکەکانی سووریا،وتی: تا دەستێوەردانی تورکیا لە سووریادا هەبێت، ئاسایش و سەقامگیری لەم وڵاتەدا نامێنێت، وەک ژن و پیاوی ئاوارە لە گیرە سپی، ناتوانین بە سەلامەتی بگەڕێینەوە بۆ شارەکەمان.

 

وە لەبەر ئەوەی زەوی لەبیرناکرێت، ئەوە پشتڕاستی دەکاتەوە، کە داواکارییەکانی گەڕانەوەی سەلامەت مافێکە کە بەردەوام دەبن لە داوای، وتی: دەبێت حکومەتی کاتی پابەندی ڕێککەوتنە واژۆکراوەکان بێت و ڕۆڵی هەبێت لە گەڕانەوەی ئێمە و گەڕانەوەی هەموو سوورییە ئاوارەبووەکان، تورکیا دەبێت بزانێت کە ئێمە سوورین، بەبێ گوێدانە ئەوەی کورد بین، عەرەبین، سوریین، یان ئەرمەنیین، ئێمە وەک گەلی سووریا توانای چارەسەرکردنی کاروباری ناوخۆی وڵاتەکەمانمان هەیە بەبێ دەستوەردانی تورکیا، دۆخی سووریاش تەنها لەلایەن گەلی سووریاوە چارەسەر دەکرێت.

 

کامپی "شکۆمەندی"

جەواهر عیسا ٤٥ ساڵ ئاوارەی خەڵکی سولووک، بیرەوەرییەکانی ئاوارەبوونی خۆی بیرهێنایەوە، وتی: لە سەرەتای ئاوارەبوونماندا نەمانتوانی خۆمان بگونجێنین، چەندین سەختی و کارەساتمان بەسەردا هات، هەروەها بەرگەی سەرمای زستان و گەرمای هاوینمان لەم کەمپەدا گرت، بەڵام بە خۆڕاگری ماینەوە بۆ ئەوەی لە شار و ماڵەکانمانەوە نزیک بین، هەر لەبەر ئەمەش کامپەکەمان ناو نا کەمپی "شکۆمەندی"، چونکە شکۆمەندی ئێمە لەم کامپەدا پارێزراوە.

 

دەنگی تۆپباران و فڕۆکەی جەنگی و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان ناچاری کرد هەڵبێن بۆ پاراستنی ژیانی منداڵەکانیان، وتی: سەرەتا بەرەو شاری ڕەققە ڕۆیشتین، بەڵام نەمانتوانی لەوێ بژین، بۆیە هاتینە ئەم کەمپە، لەو کاتەوە لێرە دەژین.

 

دیمەنە ئازاربەخشەکان لە یادەوەرییاندا چەسپاون: کاتێک سولووکمان بەجێهێشت، بە چاوی خۆمان تەرمی ئەو کەسانەمان بینی کە کەوتبوونە قوربانی شەڕ و تەماحەکانی داگیرکاری، جگە لەو ئازار و ترسەی کە منداڵەکانمان لەو کاتەدا تووشی بوون، ساتێکی زۆر سەخت بوون، ساتێک کە تا ئەمڕۆ ناتوانین پێناسەی بکەین و لەبیری بکەین.

 

کامپی تلسەمان بە "کامپی شکۆمەندی" ناودەبرێت و ئاوارەکان وەک پاراستنی شکۆمەندی خۆیان دەیبینن، بەو پێیەی لە شارەکەی خۆیان دوور نەبوون، وتی: ئەوە بەسە کە ئێمە لە وڵاتی خۆمان دەژین، هەر بۆیە کاتێک سەیری بارودۆخی منداڵەکانمان دەکەین لەو چادرانەدا، ئازار دەچێژین و بەرگەی زستان و هاوین دەگرین لە پێناو پاراستنی هیوای گەڕانەوەمان بۆ سەر ماڵ و حاڵی خۆمان، بۆیە داوا دەکەین گەڕانەوەی سەلامەت مسۆگەر بکەین.

 

"ئێمە زۆر کاردەکەین بۆ دابینکردنی پێداویستییەکانی دانیشتوانی کامپەکە"

یازی جومعە، ئەندامی بەڕێوەبەریی کامپەکە ڕایگەیاند، کامپەکە لەلایەن بەڕێوەبەری مەدەنی کانتۆنی ڕەققە بۆ نیشتەجێکردنی ئەو خێزانانەی کە لە شاری گیرە سپی ئاوارە بوون لە مانگی تشرینی یەکەمی ٢٠١٩ کراوەتەوە و هەزار و ٢٤٧ خێزان و شەش هەزار و ٩٦٠ کەسی تێدایە کە زۆرینەیان ژن و منداڵن.

 

ڕوونیشیکردەوە، سەرەڕای دابینکردنی پێداویستییەکانیان، هێشتا ئاوارەن، دوور لە ماڵ و شارەکەیان دەژین، هەرچەندە هاوکاری پێشکەش بکرێت، ئاوارەبوون بە سەختی و قورس دەمێنێتەوە، وتی: ئەوان ناتوانن ئەو ژیانە مسۆگەر بکەن کە ئارەزووی دەکەن بۆ منداڵەکانیان، چونکە ئاوارەبوو".

 

سەبارەت بە چۆنیەتی ڕێکخستنی کاروباری کامپەکە ڕوونیکردەوە، لەم کامپەدا کۆمین و دامەزراوە بۆ بەڕێوەبردنی کاروباری دانیشتوان و دابینکردنی پێداویستیەکانیان پێکهێنراون، لە ڕێگەی ئەو کۆمینانەوە هاوکاری و پێداویستییەکان بە تەواوی دابەش دەکرێن، هەروەها کەمپەکە سێ قوتابخانەی هەیە بۆ پەروەردەکردنی منداڵان لە قۆناغی سەرەتای و ناوەندی، لەگەڵ سێ بنکەی تەندروستی کراوەتەوە، سەر بە ئیدارە و ڕێکخراوەکان کە هاوکاری دانیشتوانی کەمپەکە دەکەن.

 

جەختیشی لەوە کردەوە، کە بەڕێوەبەری کامپەکە کاردەکات بۆ هاوکاریکردنی دانیشتووان تا ئەو جێگایەی کە دەکرێت لەگەڵ ئەو پێداویستیانەی ێویستن، وتیشی: لەسەر ئەم بنەمایە، ئێمە لەم ماوەیەدا، بە هاوکاری چەند ڕێکخراوێک کاردەکەین بۆ دەستەبەرکردنی پێداویستی زستانە بۆ دانیشتووان و باشترکردنی چادرەکان بۆ ئەوەی ئامادەبن بۆ وەرزی زستان.