نور ئەحمەد  

ڕەققە ـ ژنانی ڕەققە لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا ڕەخنەیان لە عەقڵیەتی جیهادی هەتەشە و سیاسەتی شەڕی خێڵەکی و قسەی ڕق و کینەیان لە بەڕێوبەرایەتی سووریا گرت، ئەوان نیگەرانی خۆیان لە ئایندەی نادیاری سووریا و مەترسی بوژانەوەی ئایدۆلۆژیای داعش دەربڕی.

 

شەپۆلێکی ڕەتکردنەوە و تاوانبارکردن لە لایەن ژنانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا سەبارەت بەو کۆمەڵکوژییانەی ئەم دواییە لە دژی کۆمەڵگەی دروزەکان لە سوەیدا و تاوانەکانی بڕینی جەستەی منداڵان و ژنان دەربڕدرا، لە بەرامبەردا ڕاگەیاندراوییان بڵاوکردەوە و ناڕەزایەتییان ئەنجامدا و نیگەرانی خۆیان لە داهاتووی سووریا دەربڕی بەهۆی عەقڵیەتی توندڕەوی بەڕێوبەرایەتی نوێی ئەو وڵاتە.

 

هەمان سیاسەت و عەقڵیەت

بەرائەت جاسم تاوانباری کۆمەڵکوژی و تاوانەکانی ئەم دواییە دەکات کە دژی کۆمەڵگەی دروزەکان ئەنجام دراون و وتی: ئەمڕۆ سووریا شایەتحاڵی شەڕ و ململانێیە لەسەر بنەمای خێڵەکی، دوایینیان ئەو کۆمەڵکوژییانە بوون کە جیهادیەکانی هەتەشە لە دژی کۆمەڵگەی دروز ئەنجامیاندا، کە جیاواز نەبوون لەوانەی کە دژی کۆمەڵگەی عەلەوییەکان ئەنجامدراون، ئەو کۆمەڵکوژییانە جیاوازی لە نێوان منداڵان و بەساڵاچووان و ژنان ناکەن، لە سێدارەدانی مەیدانی بەبێ هیچ پاساوێک لە دژیان ئەنجام دەدرا و بەم شێوەیە یاسا مرۆییەکان و مافەکانی منداڵان پێشێل دەکران.

 

سووریا لە مێژە بە فرەچەشنی کولتووری و پێکەوە ژیانی ئاشتیانەی گەلانی ناسراوە، بەڵام ئەمڕۆ پێکهاتە جۆراوجۆرەکان لەسەر بنەمای جیاوازی ئایینی و زمانەوانی و خێڵی تووشی هەڵاواردن و قسەی ڕقاوی دەبنەوە، ئەم ململانێیانە لە بۆشایییەکەوە سەریان هەڵنەداوە، بەڵکو پێشوەختە بە دەستی شاراوە بە مەبەستی دابەشکردنی گەلی سووریا و ناسەقامگیرکردنی ئاسایش و سەلامەتی لە سووریادا ڕێکخرابوو.

 

سەبارەت بە بێ هیواییان لەو حوکمڕانییەی ساڵانێک چاوەڕێی بوون، ئەو ڕوونیکردەوەکە هیوامان ئەوە بوو، حوکمڕانی ڕژێمی پاوانخوازی بەعس کە سیاسەتی یەک ڕەنگ و یەک نەتەوەی پەیڕەو دەکرد، بە حکومەتێکی باشتر بگۆڕین بۆ ئەوەی گەلی سووریا ئازادی سیاسی و فیکری خۆیان بەدەستبهێنن، ئازادی ڕادەربڕین و ئازادی بۆ ژنان، کە ئێمە لە ماوەی چواردە ساڵ شەڕی خوێناویدا داوامان کردووە و باجەکەیمان داوە، بەڵام بەداخەوە بێ هیوا بووین. ئەمڕۆ ڕاستی سووریا لە دوێنێ ترسناکترە و عەقڵیەتی جیهادیەکانی هەتەشە بە سروشتی خۆی هەمان سیاسەت پەیڕەو دەکات.

 

بەرائەت جاسم ڕەخنەی لە هەڵوێستی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی گرت بەرامبەر بەو شتانەی کە لە سووریا ڕوودەدەن، وتی: گەلی سووریا لەبەرچاوی تەواوی جیهان پێشێلکاری دەکرێت، بەڵام کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی هیچ کاردانەوەیەکی بەرامبەر بەم کۆمەڵکوژییانە نیشان نەداوە، هەڵوێستی ئەو وڵاتە پەڵەیە لەسەر مرۆڤایەتی، دوای ئەوەی دەسەڵاتی گرتە دەست، گڵۆپی سەوز بۆ شەرع کرا، هەرچەندە وەک تیرۆریست دەستنیشانکرابوو.

 

بەرائەت جاسم لە کۆتایی قسەکانیدا داوای کرد پێداچوونەوە بە هەموو ئەو شتانەدا بکرێت کە حکومەتی کاتی بڕیاری لەسەر داوە، وتی: دەبێت دەستوورێکی سووریا هەبێت کە ماف و ئازادییەکانی هەمووان مسۆگەر بکات و حوکمڕانییش فرەیی و دیموکراتیک بێت، بەبێ جیاوازی و ڕەگەزپەرستی و پەراوێزخستنی هیچ گروپێک، ئێمە یەک گەلی سووریاین و خاوەنی ناسنامەیەکی نەتەوەیی یەکگرتووین.

 

وێنەیەکی تەمومژاوی هەڕەشە لە داهاتووی سووریا دەکات
نور عەلی عەبدوڵا هەڵوێستی خۆی سەبارەت بە کۆمەڵکوژییەکانی ناوچەی کەنار دەریا و ناوچەی سوەیدا دەربڕی و جەختی لەوە کردەوە کر ئێمە ئەو تاوانانە ڕەتدەکەینەوە کە بەناوی خێڵەکییەوە ئەنجامدراون، ئەم تاوانانە لەسەر بنەمای ئەو باوەڕە ئەنجامدراون کە ئەم کەسە عەلەوییە یان دروزە، و دەبێت بکوژرێت. ئێمە بەتەواوی ئەم دابەشبوون و جیاکارییە لە نێوان گەلی سووریا ڕەتدەکەینەوە.

 

ئاماژەی بەوەشکردووە، ئێمە یەک گەلی سووریاین لە هەموو پێکهاتەکانەوە، هەزاران ساڵە وەک برا پێکەوە دەژین، بەردەوامیشین لە پێکەوەژیان، ئێمە یەک دەست بووین، ئازار و ئازارەکانمان هاوبەشن، ئێمە لە کاتی قەیرانی سووریا پشتگیری یەکترمان کرد، قبوڵ ناکەین کەس دابەشمان بکات.

 

نیگەرانی خۆی دەربڕی سەبارەت بەو وێنە مەترسیدارە تاریکەی کە هەڕەشە لە داهاتووی سووریا دەکات، ناوچەکانی ناو سووریا دۆخی ئاژاوەی ئاسایش و نەبوونی ئاسایش و سەقامگیری بەخۆیەوە دەبینن، بۆیە بەردەوامیی ئەو پراکتیزانە جارێکی دیکە سووریا بەرەو بازنەی شەڕ دەبات، وەک گەلێکی سووریا دووبارەبوونەوەی سیناریۆی شەڕ قبوڵ ناکەین، کە تێیدا گەورەترین باجمان داوە، ئێمە بەشی پێویست شەڕ و ململانێ و خوێنڕشتنمان هەبووە، بۆیە زۆر گرنگە فرەیی دیموکراتیک لە سەرانسەری سووریا جێبەجێ کرێت.

 

" ناسیۆنالیزمی ئێمە و شوناسەکەمان نابێت هۆکاری قەیران و ململانێیەکی نوێ بێت"

ئەزموونی ناوچەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریای لە پێکەوەژیانی نێوان پێکهاتەکانیدا بەرز نرخاند، وتی: لە ناوچەکە پێکهاتەکان زۆرن و هەر پێکهاتەیەک لە ئازادی و مافەکانی خۆی بەهرەمەندە، گەلان لەگەڵ یەکتر پێکەوە دەژین، هەروەها بە پێی بنەماکانی فرەیی و دیموکراتیک بەشداری لە بەڕێوەبردنی ناوچەکە و لە بونیادنانی سووریادا دەکەن.

 

نور عەلی عەبدوڵا داوای کرد گەلی سووریا بەبێ جیاوازی و جیاکاری ڕەگەزی یەکبگرن، نابێت ناسنامەی ئێمە و ناسیۆنالیزم و ناسنامەی ئێمە ببێتە هۆکاری قەیران و ململانێی نوێ، پێویستە حکومەتی نوێ ئەم کۆمەڵکوژییانە بوەستێنێت، دڵنیابێت لەوەی کە مافی هەمووان لە سووریای نوێدا مسۆگەر دەکرێت، پێش ئەوە دەبێت ئەو تاوان و کۆمەڵکوژییانەی کە بەرامبەر بە هاوڵاتیانی مەدەنی و منداڵان و ژنان ئەنجام دەدرێن، بەڵگەدار بکرێن، بۆ ئەوەی دادپەروەری بۆ بنەماڵەی قوربانییەکان بەدەست بهێندرێت.