بەهاران لەهیب

کابول- پێشانگای "پەرەپێدانی بەرهەمە ئەفغانییەکان بۆ بازاڕە نێودەوڵەتییەکان" کە پێنج ڕۆژەی خایاند لە کابول کە لە ٢٩ی ئایارەوە دەستیپێکرد، بە بەشداریی فرۆشیارانی پیاو و تەنها چەند ژنێک کۆتایی هات. زۆربەی فرۆشیارەکان لە ڕەگەزی نێر بوون، وەک فەرمانی حکومەتی تاڵیبان و ئەو ژنانەی کە بەشداری پێشانگاکەیان کردبوو، پێدەچوو لە ژێر فشار و زۆرەملێدا بەرهەمەکانیان بفرۆشن.

میدیاکانی ژێر کۆنتڕۆڵی تاڵیبان ڕەتیانکردەوە چاوپێکەوتن لەگەڵ ژنان بکەن. هۆکارەکەیان ئەوە بوو: "ئێوە ڕەچاوی حیجابتان نەکردووە، بۆیە چاوپێکەوتنتان لەگەڵ ناکەین".

پێشانگاکە کراوە بوو بۆ هەموو ژنان و پیاوان، بەڵام کەش و هەواکەی تامێکی بەهێزی تاڵیبانی هەبوو. بەشداربووان بە شێوەیەکی سەرەکی لە بازنەی نزیک لە تاڵیبانەوە بوون و بڕیار بوو هەموو چاوپێکەوتنەکان تەنها لەلایەن نوێنەرانی حکومەتی تاڵیبانەوە ئەنجام بدرێت. بەرپرسانی باڵا بە ئۆتۆمبێلی لوکس و ژمارەیەکی زۆر لە پاسەوانەکان ئامادەبوون بۆ دڵنیابوون لە ئاسایش.

لەگەڵ چوونە ناو شوێنی پێشانگاکە، سەردانکەران ڕووبەڕووی کەسایەتییە دەمامکدارەکانی تاڵیبان بوونەتەوە کە هەر چەند هەنگاو جارێک ڕێگاکەیان گرتووە بۆ پرسیارکردن و وەڵامدانەوەی پرسیارەکان. دوای تێپەڕین بە چەند خاڵێکی پشکنین، گەیشتنە دەرگای سەرەکی پێشانگاکە، کە دەروازەیەکی جیاوازی بۆ ژنان هەبوو.

لەناو پێشانگاکەدا چەند گروپێک لە کەسانی سەر بە فەرمانی ڕەفتاری باش جێگیر بوون. ئەم کەسانە بە تاک ئامۆژگاری هەر ژنێکیان دەکرد سەبارەت بە جۆری جل و بەرگ و چۆنیەتی لەبەرکردنی حیجاب. تەنانەت ئەو ژنانەی کە بەپێی سەلیقەی خۆیان جل و بەرگیان لەبەردا بوو، لەلایەن ئەو گروپانەوە سوکایەتییان پێدەکرا و هۆشدارییان دەدا کە "بە هەر نرخێک بێت دەمامکەکەت داکەنە".

ژنانی ئەفغانی زۆر باش دەزانن کە هەر جارێک لە ماڵەوە دەردەچن، دەبێت چاوەڕوانی سووکایەتی و زەلیلکردن و لۆمەکردن لە تاڵیبان بکەن. لەم پێشانگایەشدا، قسەکانی عەمر مەعروف لەگەڵ زەردەخەنە تاڵەکانی ژنەکاندا بوو، ئەوانیش بەردەوام بوون لە ڕێگاکەیان.

لە کاتی پێشانگاکەدا چاومان بە یەکێک لە ژنە فرۆشیارەکان کەوت بە ناوی زەهرا ئەیوبی کە لە بەشی بیناسازی لە پاوەر سێشن کاردەکات. زەهرا وتی: ئامانجمان لە بەشداریکردن لە پێشانگای نێودەوڵەتی ئەفغانستان نمایشکردنی بەرهەمەکانمانە بۆ ئەوەی خەڵک بتوانن بەرهەمەکانمان ببینن.

سەبارەت بە قەبارەی فرۆشتنی بەرهەمەکانیان وتی: "ئەو دانیشتنانەی کارەبامان هێناوە کە ئێمە بۆ ئێرە ڕێکمان خستووە وەک نموونە، ئەگەر کەسێک داواکاریی کرد، ئێمە لە ئۆفیسەوە ڕێکدەخەین، هەموو کڕیارەکانمان پیاون".

وە پەیامەکەی بۆ ژنانی ئەفغانستان بەم شێوەیە بوو: پەیامی من بۆ ژنان و خانمانی خاکەکە ئەوەیە کە بێن هەنگاو بنێن بۆ ئەوەی بتوانین ئەفغانستانێکی خۆبژێویمان هەبێت.

پێشانگای کابول بە ئامادەبوونی سنوورداری ژنان و کەشوهەوای ستەمکارییەکەی کۆتایی هات، کە جارێکی دیکە دۆخی ناسک و سەختی ژنانی لە کۆمەڵگەیەکی ژێر دەسەڵاتی تاڵیباندا نیشان دا. سەرەڕای هەموو سنووردارکردنەکان، ژنانی وەک زەهرا ئەیوبی بەردەوامن لە هەوڵدان بۆ ئەوەی جێگەی خۆیان بکەنەوە و هیوا بە زیندووی بهێڵنەوە لە ژینگەیەکی ئابووری و کۆمەڵایەتی پیاوسالاری و بناژۆخواز.