ڕاپۆرت

08:37

کار و چالاکییەکان و هەڵوێستەکانی ژنانی باشوری کوردستان لە بواری سیاسی، کۆمەڵایەتی ئابووری و بوارە جیاوازەکان، دەستکەوتێکی گرنگ بوو بۆ ژنان، یەکێک لەوانە تێپەڕاندنی سیستمی کۆتا بوو بۆ چوونە پەرلەمانی عێراق.

09:10

سەڕەرایی ململانێکان و هێرشە داگیرکارییەکان لە باشووری کوردستان چەندین، چالاکی کلتوری و هونەری بەڕێوەچوو، لە ئاستی وەرزشیشدا ژنان پلەی باڵایان بەدەستهێنا و بەشداری خولەکان بوون.

09:53

پڕۆسەی یاسایی سەبارەت بە کۆمەڵکوژیی رۆبۆسکی کە ٣٤ کەس گیانیان لەدەستدا، خێزانەکان دووبارە قوربانیان دا دوای ئەوەی ئەو داواکارییە لە دادگای ناوخۆ کرا لەسەر ئەو بنەمایانەی کە "هیچ مەبەستێک نییە" ئەنجامەکەی بەدواداچوون نەبوو، داواکارییەکە بۆ دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا قبوڵ نەکرا لەسەر ئەو بنەمایانەی کە یاساکانی کۆتایی پێنەهێنراوە کەرەم ئەلتیپارماک، یەکێک لە پارێزەرانی دۆسیەکە ڕایگەیاند، کە دۆسیەکە بۆ دوایین جار ڕەوانەی دادگای دەستووری کراوە و ئاماژەی بەوەدا کە هیچ بەرپرسێک لە پڕۆسەکەدا دادگایی نەکراوە.

11:42

هەیبەت ئینجو، دایکی محەمەد ئینجو کەلە کۆمەڵکوژیی رۆبۆسکی گیانی لەدەستدا، یەکەم کەس بوو دەچێتە شوێنی کۆمەڵکوژییەکەم ئەو یەکێکە لە یەکەم ئافرەتەکان کە ڕوو لە ناوچەی قەتڵوعام دەکات، وتی: " ئێمە دوو کاتژمێر بە پێ ڕێمان بڕی تا گەشتینە شوێنی کۆمەڵکوژی منداڵەکانمان، ئەوەی لەوکاتەدا بینیم ١٠ ساڵە لە مێشکم دەرنەچووە".

11:48

١٠ ساڵ بەسەر کۆمەڵکوژیی رۆبۆسکی تێپەڕدەبێت، ٣٤ کورد کە چەندین منداڵی تێدابوو کوژران، کەیسی ڕۆبۆسکی لە خەباتی سیاسی سەرباری نەبوونی دادپەروری بەردەوامە، خێزانەکانیش دەڵێن: "نەک دە ساڵ سەد ساڵیش تێپەڕببێت، هەرگیز ئاگرەکەی ناخمان ناکوژێتەوە".

09:11

لە ساڵی ٢٠٢١دا ڕووداوەکانی کوشتن و خۆکوشتنی ژنان بەراورد بە ساڵی پار ٪٣٩.٥٤ زیادیکردووە، تەنها لە ماوەی ئەمساڵدا ٨٤ ژن خۆیان کوشتووە و کوژراون یاخود هەوڵی خۆکوشتنیان داوە، هۆکاری ڕووداوەکانیش کپ دەکرێنەوە یاخود لە ژێر ناوی کێشەی کۆمەڵایەتی و شەرەف بڵاودەکرێنەوە.

08:05

دامودەزگاکانی هەرێمی کوردستان مۆرکی پیاوانیان پێوەدیارە و لە بەڕێوەبەرایەتییەکانی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ژنانیش، ژنانی کارمەند کەمتر لە یەک لەسەر سێی پیاوان پێکدەهێنن، ئەو ژنانەش زیاتر پۆستە کارگێڕییەکانیان پێدراوە.

09:20

ساڵانە توندوتیژییەکان بۆ سەر ژنان زیاد دەکەن، ژنانیش لە هەر پێگە و پۆستێکدا بن، کار بۆ نەهێشتنی جیاوازی ڕەگەزی دەکەن، جەخت لەوەش دەکەنەوە جۆرەکانی توندوتیژی بەرامبەر ژنان زیاتر بووە، بەڵام پێویستە چالاکی و هەوڵەکان بۆ نەهێشتنی توندوتیژییەکان زیاتر بکرێت.

09:30

بەپێی ئامارەکان خۆکوشتن لەنێو ژناندا لە ئیدارەی گەرمیان زیادی کردووە، ١١ ژن خۆیان کوشتووە یان خۆیان سوتاندووە، شارەزایانیش هۆکارەکەی بۆ نەبوونی پاڵپشتی خێزانی و هۆشیاری دەگەڕێننەوە.

10:16

شاری حەلەب بۆ ماوەی ٦ ساڵ لەلایەن دەیفی خاتونی ئەیوبیەوە بەڕێوە براوە لەیلا خالید وتەبێژی یەکێتی ڕۆشنبیرانی حەلەب باس لە کارامەیی دەیفی خاتون دەکات، کە ماوەی شەش ساڵ حەلەبی بەڕێوەبردووە و دەڵێت: "دەیفی بە زیرەکی و زانیاری ناسراوە، چەندین چالاکی سیاسی ئەنجام داوە ڕۆڵی سەرەکی بینی لەدروستکردنی حەلەبدا زۆر چاک بوو و دڵڕەقی و زۆرداری و توندوتیژی قبووڵ نەکرد ڕێزی زۆری بۆ زانین و هەژاران هەبوو".

10:08

دەسکەوتەکانی دەیفی خاتون لە مەیدانی جەنگ جورئەتی دەیفی خاتون و کارامەیی لە جەنگدا ڕێڕەوی هێرشی خاچ و مەغۆلەکانی گۆڕی بۆ سەر جوگرافیای مەزرابۆتان.

09:45

دروستکردنی خوێندنگە و خەباتی پەروەردەیی ژنانی بنەماڵەی ئەیوبییەکان بارگرانی گەورەیان لەسەر شانی خۆیان داناوە و جوگرافیای مەزرابۆتانیان لە کاتی شەڕی دژ بە خاچپەرستان لە بەرەکانی جەنگەوە بۆ ناوچە کۆمەڵایەتی و پەروەردەییەکان پاراستووە.

10:32

زۆرینەی خوێندنگەکان لە ئێستادا لەسەر دەستی مامۆستایانی وانەبێژ دەڕۆن بەڕێوە، لە بەرامبەردا خوێندنگە هەیە مامۆستای وانەبێژیشی بۆ دابین ناکرێت و بەدەست کەمی مامۆستاوە دەناڵێنن، ئەمەش کاری کردووەتە سەر سیستمی پەروەردە و فێربوونی خوێندکاران.

10:03

هەرچەندە لە هەرێمی کوردستان ژنان ڕووبەڕووی ئاستەنگی دەبنەوە بەڵام بەردەوامن لە هەوڵ و چالاکییەکان بۆ بەدەستهێنانی مافەکانیان و ڕووبەڕووی توندوتیژییەکان دەبنەوە.

09:15

توندوتیژییەکان بەرامبەر ژنان لە ساڵی ٢٠١٢ تا ئێستا بەردەوام زیاد دەکەن، بەجۆرێک لە ماوەی ٨ ساڵی ڕابردوودا ڕێژەی توندوتیژییەکان ٪٥٥ زیادی کردووە، هاوکات ئاماری نۆ مانگی سەرەتایی ئەمساڵ بەراورد بە ٩ مانگی ساڵی ڕابردوو بەڕێژەی ٪ ٣٩.٥٤ زیادی کردووە

08:56

لە جیهاندا ساڵانە ڕێژەی توندوتیژییەکان ڕوو لە زیادبوونە، سەرباری ئەوەی لە ١٥٥ وڵاتدا یاسا دژی توندوتیژی خێزانی هەیە و لە ١٤١ وڵاتیشدا یاسا دژی توندوتیژی لە شوێنی کاردا هەیە.

09:04

سێ ژن بە ناوی "پاتریا، مینه‌رڤا و ماریا ترێزا میرابیل" لە بەرامبەر داگیرکارییەکانی دەسەڵاتدارانی کۆماری دۆمینیکا و حکومەتی ترۆژیلۆ، تا دوا دڵۆپ تێکۆشان دژی دیکتاتۆری و توندوتیژی سەر ژنان دەکەن.

09:15

کەمپەین لە هەرێمی کوردستان لە دوای ڕاپەڕینەوە سەریهەڵداوە، بەڵام وەک چالاکوانکێکی ژنان باسی دەکات، بەهۆی نەشارەزایی لە کەمپەین و دیارینەکردنی کێشە و پەیامەکان کەمپەینەکان ناگەنە ئامانج، لەگەڵ ئەوەشدا بەهۆی ئەوەی لە کەمپەیندا دەستدەخرێتە سەر کێشە سەرەکیەکە بۆیە لەلایەن کۆمەڵگاوە دژایەتی دەکرێن.

09:15

ساڵانە چەندین کەمپەینی جیاواز و بە ئامانجی جیاواز لە تەواوی جیهاندا ڕێکدەخرێت، هەندێکیان کاتین و هەندێکیشیان بۆ ماوەیەکی زۆر بەردەوام دەبن، بەشێکیشیان کە لە ساڵانی ڕابردوودا ئەنجامدراون بەڵام ناوی کەمپەینیان لێنەنراوە، لەبەرامبەردا بە هەمان ئامانج و تایبەتمەندییەکانی کەمپەینەوە کاریان کردووە.

09:00

کەمپەین هەرچەندە وەک ناو وشەیەکی نوێیە، بەڵام مێژووییەکی دووردرێژ لەم وشەیەدا هەیە، کە بە چەندین قۆناغی جیاوازدا تێپەڕیوە، چەندین دەستکەوت و ماف هەیە کە لە دەرئەنجامی ئەو کەمپەینانەدا بەدەستهاتوون.