ژینگه

08:30

بەپێی ڕاپۆرتێکی توێژینەوەی پێداچوونەوەی هاوتاکان، نزیکەی تەواوی دانیشتوانی جیهان لە مانگی حوزەیرانەوە تا مانگی ئاب بەهۆی گۆڕانی کەشوهەواوە پلەی گەرمیان بەرزبووەتەوە.

08:10

بەهۆی گرنگی نەدان بە کەرتی کشتوکاڵی و هێنانی تۆوی بیانی، زەوی کشتوکاڵی ساڵ بە ساڵ بەرەوە کەمبوونەوە دەڕوات، چالاکوانێکیش دەڵێت: پێویستە ڕێگری بکەین لە هێنانی تۆوی بیانی.

11:52

خێرایی لە بەرهەمهێنانی جلوبەرگ لەلایەن کۆمپانیاکانی مۆدەوە، شاخێک لە پاشماوەی جلوبەرگی دروستکردووە و وڵاتانی ئەفریقا بوونەتە حەوشەی جلوبەرگی بەکارهاتووی ئەوروپی، یەکێتی ئەوروپاش هەوڵ دەدات کۆمپانیاکان ڕیشاڵی ڕیسایکل کراو بەکاربهێنن لە بەرهەمەکانیاندا.

10:46

دەریاچەی ورمێ کە دەکەوێتە باکووری ڕۆژئاوای ئێران، یەکێک لە گەورەترین دەریاچە خوێیەکانی ئێرانە، کە لە ساڵانی ڕابردوودا ڕووبەڕووی ئاڵنگارییەکانی وشکەساڵی بووەتەوە.

10:15

دەستەکانی گەل کە پارێزگاری لە ژینگە دەکەن، سەرکەوتوو بوون لە کۆنتڕۆڵکردن و کوژاندنەوەی ئاگرە بەربڵاوەکەی دارستانەکانی داڵاهۆ و ژنان ڕۆڵی بەرچاویان هەبوو.

11:28

لە ڕاپۆرتێکی بزووتنەوە ژینگەپارێزەکاندا ڕایانگەیاند، بە ئاگرکەوتنەوەکانی دارستانە ڕووەکییەکان و لەناوبردنی دارستانەکان، سیاسەتەکانی لەناوبردنی تەواوەتی دارستانەکان جێبەجێ دەکرێن.

10:55

چالاکوانێکی ژینگەیی تیشکی خستە سەر بڕینەوەی دار گوێز و بەڕووی سەدەها ساڵە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان، کە  بە مەبەست و بە پشتیوانی دەوڵەت لەلایەن مافیاکانەوە پلانی بۆ داڕێژراوە و ئەنجام دەدرێت، داواشی کرد ڕێگری بکرێت لە وێرانکردنی زیاتر.

15:41

ئۆزلەم یایلیک یەکێکە لە ژنانی گوندی کوم، باسی لەوە ساتی کەوتنەوەی ئاگرەکە کرد، کە بە ئەستەم توانیوویانە ڕزگاریان بێت، سەرجەم دارەکان بوونە خۆڵەمێش و زۆر درەنگ دەستوەردان کراوە.

14:05

جیهان بەدەست کاریگەرییەکانی گۆڕانی کەشوهەوا دەناڵێنێت، کە مەترسی لەسەر سیستەمی ژیان دروست دەکات و ئەمەش ئازاری ژنە جووتیارەکانی یەمەنی زیاد کردووە، هەروەها کەمی سەرچاوەی ئاوی پێویست بەهۆی وشکەساڵییەوە کەرتی کشتوکاڵی لاواز کردووە.

10:42

هەر ماددەیەکی پلاستیک هەزارەها ساڵ زیان بە ئاو و هەوا و مرۆڤ دەگەیەنێت، چونکە هەزارەها ساڵی دەوێت تاوەکو شی ببێتەوە لە خاکدا.

13:40

دەلیلا ڕەحمانی، ئەندامی کۆمەڵەی "چیای سەوز" جەخت دەکاتەوە، کە ئاگرکەوتنەوەکانی دارستانەکانی مەریوان بە ئەنقەست بووە.

14:27

پارێزەرانی ژیان کە لە دژی قڕکردنی سروشتی دارستانی ئاکبەلەنی موغلا لە بەرخۆداندان لەلایەن سەربازەکانەوە بە گازی فرمێسکڕێژ هێرشیان کرایە سەر، لە هێرشەکەدا لانیکەم ١٨ کەس دەستبەسەرکران.

10:26

هۆشیاری لەبارەی گەرمبوونی جیهان دەدرێت و داوا دەکرێت دەردانی گازی گەرمخانەیی، کە لە ئەنجامی چالاکییە پیشەسازییە زیادەڕۆییەکانەوە دەردەدرێت، کەم بکرێتەوە.

10:37

نور هودا ئەبو مەعلیق، پسپۆڕی پەیمانگای ژینگە و گەشەپێدان، ئاماژە بەوەدەکات ژنان زۆرترین کاریگەرییان لەسەر گۆڕانی کەشوهەوا هەیە، چونکە گرنگترین ڕۆڵیان لە کۆمەڵگەدا هەیە.

10:35

کۆمپانیایەکی نوێی جلوبەرگ ڕۆژانە ٦٠٠ هەزار پارچە بەرهەم دەهێنێت، ئەم زیادەڕەوی کردنە بڕێکی زۆر ئاو و وزە بەفیڕۆ دەدات و دەردانی دووانەئۆکسیدی کاربۆن زیاد دەکات، ئەمەش زیانی بۆ مرۆڤەکان و ژینگە هەیە.

09:43

دیاردەی ئەل-نینۆ گۆڕانی کەشوهەوایە و کاریگەری لەسەر تەواوی کاروبارەکانی جیهان دەبێت، دەبێتە هۆی گەرمبوونی زەوی و بڵاوبوونەوەی نەخۆشی، بە گشتی چەند مانگێک بۆ چەند ساڵێک دەخەیەنێت.

08:57

بەهۆی ئاسان بەکارهێنان و دەستکەوتنی، ماددەی پلاستیکی ڕووی لە زیادبوون کردووە و لە ئەنجامی ئەمەشدا مرۆڤ تووشی چەندین نەخۆشی کوشندە بووە.

15:07

تیمێکی زانستی جۆرێکی نوێی بۆقیان دۆزییەوە، کە بە دەمی زۆر گەورە جیا دەکرێتەوە.

11:18

شەهیرە عەودە، توێژەری ژینگەیی پێیوایە ئابووری سەوز بارودۆخی ئابووری باشتر دەکات و مەترسی ژینگەیی کەم دەکاتەوە و ئامانجەکانی پەرەپێدان بەدیدەهێنێت.

11:50

پۆلیسی دارستان و ژینگەی سلێمانی ئاشکرای دەکات، بەهۆی کەوتنەوەی ئاگر سەدان دۆنم زەوی و پوش و پاوان و دارستان لە شارباژێڕ سووتان.