ئەسما فەتحی

 

قاهیرە- ژنان بەرکەوتەی ئەو کردارانەن کە مافە مرۆییەکانیان لە بواری گواستنەوەدا تێکدەدەن و لەم دواییانەشدا مشتومڕێکی بەرفراوان لەسەر گواستنەوەی تایبەت دروست بووە، ئەمەش وای لێکردوون لە زۆر ڕووەوە کار بۆ پاراستنی خۆیان بکەن.

 

هەندێک لە ژنان نەچوونە دەرەوەیان بۆ کار هەڵبژاردووەو هەندێکی تریش بڕیاریان دا کە خەریکی خەباتی ڕۆژانە بن و داوای مافەکانیان دەکەن لە مامەڵە مەدەنییەکان لەسەر ڕێگا گشتییەکان و لە بوارە جیاجیاکاندا، بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی کە ئەوەی ڕوودەدات شتێکی هەڕەمەکییە کە دەتواندرێت کار لەسەر گۆڕانکاری بکرێت.

 

هەندێک لە ژنان بۆیان دەرکەوت کە بابەتەکە پێویستی بە دەستوەردان و مامەڵەکردنە بە شێوەیەکی ڕیشەیی لەگەڵ قەیرانەکەدا بە پشکنینی هۆکارەکانی، کە بەشێکی زۆری پەیوەستە بە تێڕوانینی کۆمەڵگە بۆ کەمتەرخەمی ژنان و بێ بەهای ژنان بە بەراورد بە پیاوان، ئەمەش وایلێکردن کار بکەن بۆ بەرزکردنەوەی نەوەیەک کە ڕێز لە ژنان بگرێت و ڕۆڵی کۆمەڵایەتییان بەرز بنرخێنێت.

 

ئەو سەرپێچیانەی لە گواستنەوەدا ڕوودەدەن بەهۆی پەروەردەوەیە

دوعا سەمیر، ژنێکی کرێکارە، ئاماژەی بەوەکردووە، ئامڕازەکانی گواستنەوە بۆ ژنان ناپارێزراون و زۆرێکیان تووشی پێشێلکاریی پیاوان و گەنجان دەبنەوە، دیارترینیان هەراسانکردنە، جا چ زارەکی بێت یان جەستەیی، بینیویەتی ژمارەیەکی زۆر لە پیاوان سوود لە قەرەباڵغی وەردەگرن بۆ دەستدرێژیکردنە سەر ژنان و دەستیان لێدەدەن کە ئەمەش وایکرد ژمارەیەکی زۆر لە ژنان پێیان باش نەبێت گەشت بکەن، بەتایبەتی لە مەودای دووردا.

 

دوعا سەمیر وتی: سەرەڕای ئەو دۆخە سەختانەی کە ژنان بەرکەوتوون، بەڵام زۆربەیان ناچارن سەرکەون، چونکە تێچووی بەدیلەکە زیاترە لە توانای داراییان، ئەگەر ژنێک هەموو ڕۆژێک بچێت بۆ خوێندن یان بۆ کارکردن؟ بە دڵنیاییەوە توانای دابینکردنی تێچووی تەکسی نییە و نرخەکان هەموو ڕۆژێک بەم شێوەیە بەرز دەبنەوە.

 

سەبارەت بە چارەسەرەکان دووپاتی کردەوە، هیچ سوودێکی نییە باسیان بکەین چونکە لەبەر ڕۆشنایی ئەو کولتوورە بەشێکی زۆری ڕەوای بەهەموو کارەکانی پیاوان دەدات، تەنانەت ئەگەر پێشێلکردنی مافی ژنان لە هاتوچۆی گشتیدا بن، هۆکارەکەی بۆ پەروەردە دەگەڕێتەوە، چونکە گرنگترین ئامرازە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ ئەم قەیرانە و دوورکەوتنەوە لێی لە نەوە نوێیەکاندا.

 

ژنان تاوانبار دەکرێن تەنانەت ئەگەر ببنە قوربانی هەراسانکردن یان توندوتیژی

 سەنا مستەفا لە شاری قەیلووبیە ئاشکرایکرد، گواستنەوە و گەیاندن زۆر قەرەباڵغن و ئەگەر ژنان ناڕەزایەتی بەرامبەر بەو قەرەباڵغییە دەرببڕن، پێیان دەڵین بچن بۆ گواستنەوەی تایبەت بە نرخێکی زۆر.

 

وتی: لەناو پاسێکی گەورەدا ژنێکم بینی کە چوار منداڵی هەبوو، ئەوەش شتێکی باو و ئاساییە کە ئێمە کرێی منداڵەکان  نادەین چونکە وەستاون و کورسییەکان داگیرناکەن، شۆفێرەکەش بەردەوام قسەی ناشرینی بە ژنەکە دەوت، تا ئەو ڕادەیەی کە نزیک بوو بگری کاتێک پێی وت کە دەبێت تەکسی بگرێت، نەک هەر ئەوە، بەڵکو بەردەوام بوو لە ئاراستەکردنی قسەی توند بۆ منداڵەکانی بە درێژایی ڕێگاکە.

 

سەنا مستەفا دووپاتی کردەوە، هەراسانکردن بووەتە ڕەفتارێکی ئاسایی لە بواری گواستنەوەدا، هەروەها نەرێنی تا ڕادەیەکی زۆر زاڵ بووە چیتر پشتیوانی بۆ ژنان نەماوە و ئەوانەی هەوڵی وەستانەوە لە بەرامبەر دەستدرێژکارێک دەدەن، وەک ئەوەی ئەوانیش دەربڕینی تاوانبارن کەڵەکە دەکرێن تاوانبارن.

 

پێیوایە بارودۆخی ئابووری و پێویستی کارکردن هۆکاری سەرەکین بۆ ئەوەی ژنان بەردەوام بن لە چوونە دەرەوە بۆ سەر کارەکانیان سەرەڕای ئەو پێشێلکاریانەی کە لەوانەیە بەرکەوتەییان بن، و دەتوانن بە پێداگرییەکانیان سەرەڕای ئەوە ئاواتەکانیان لە بازاڕی کاردا بەدیبهێنن ئەو سەختی و تەحەددایانەی کە ڕووبەڕوویان دەبنەوە، جا چ لە بواری گواستنەوەدا بێت یان لە خودی ژینگەی کارکردندا.

 

زۆرێک لە ژنان بەهۆی گواستنەوەوە ئامادە نین بچنە سەر کارەکانیان

ڕانیا محەمەد باسی لەوە کرد، ساڵانێکە بەدەست گواستنەوەوە دەناڵێنێت و تووشی چەندین قەیران بووە کە وای لێکردووە، بڕیار بدات سواری پاس نەبێت و لەبری ئەوە بە پێ یان گواستنەوەی تایبەت بەکاربهێنێت.

 

ئاماژەی بەوەدا، کارەکەی بەجێهێشتووە، ئەمەش ناچاری کردووە ڕۆژانە بە گواستنەوەی تایبەت هاتوچۆ بکات یان لە ماڵەوە بەدوای بەدیلەکاندا بگەڕێت بۆ ئەوەی سەرچاوەیەکی داهات مسۆگەر بکات، بەڵام ئەمە نوێنەرایەتی چارەسەرێک ناکات بەڵکو دەبێت بەرەنگاربوونەوەی ئەم دیاردە بەربڵاوە بگیرێتەبەر دەبێت کۆمەڵگە ئاگادار بکرێتەوە لە مەترسییەکانی.

 

ڕوونیشیکردەوە، ئەو بابەتە پەیوەستە بەو کولتوورە باوەی کە ڕێگە دەدات ژینگەی تایبەتی ژنان پێشێل بکرێت و دەستدرێژی بکرێتە سەریان تا ئەو ڕادەیەی کە بۆ نموونە هەراسانکردن بۆتە دیمەنێکی باو.

 

بۆ گۆڕینی ئەم واقیعە، بەشداربووان بە کۆی دەنگ کۆک بوون لەسەر ئەوەی کە بابەتەکە پێویستی بە دەستوەردانی یاسایی یەکلاکەرەوە هەیە بۆ ڕێگریکردن لە پراکتیزە زیانبەخشەکانی پەیوەست بە ژنان لە گواستنەوەی گشتیدا، هەروەها کارکردن بۆ گۆڕینی هۆشیاری و کولتووری کۆمەڵگە بەرەو ژنانی کارکەر بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ تێڕوانینە کۆنەپەرستانەکەی بەرامبەریان ، هەروەها مامەڵەکردن لەگەڵیان وەک کەسێکی کەمتەرخەم، پاساوهێنانەوە بۆ دەستدرێژکار و پراکتیزەکردنی تر.