پەروین ئامارا

 

 قامیشلۆ- ساڵانێکە بارودۆخی سووریا تادێت خۆی بە قەیران و مەترسیی گەورەوە دەخاتە ڕوو،  ئەم دۆخە زیاتر بە ناڕەزایی و کاردانەوەی جیاواز لەلایەن خەڵکی دانیشتووی سوریا بەرەوڕوو بووەوە، تەنانەت دوای ڕووخانی ڕژێمی بەعس، نائارامی و ئاژاوەکانی سووریا کۆتایی نەهات،  دۆخی ژنانی سووریا بە تایبەتی دوای ڕووخانی ڕژێم خراپە، مەترسییەکان لەسەر ناسنامە و ئیرادەیان زیاتر دەبن، ئایدۆلۆژیای هەتەشە ڕۆژانە لەژێر پەردەی ئاییندا کردەوەی نامرۆڤانە بەسەر ژناندا دەسەپێنێت و لەڕێگەی ئەو کردەوانەوە هەوڵدەدات ڕێگری لە خەبات و ئیرادەی ژنان بکات.

 

 زۆر هەڵوێست و ناڕەزایەتی لە دژی ئەم دۆخەی ئەم دواییە دەربڕدرا، لە بەرژەوەندی سووریایەکی دیموکراتیک و ئایندەیەکی ئازاد کە ژنانی سووریاش بتوانن لە چوارچێوەی ئەم سیستمەدا بە ئارەزووی خۆیان جێگەی خۆیان بگرن،  ڕیحان لۆقۆ، وتەبێژی کۆنگرەی ستار، سەبارەت بە دۆخی سووریا و ڕاوێژکاری ئەم دواییە بۆ ئاژانسەکەمان قسەی کرد.

 

 'لەگەڵ چڕبوونەوەی خەبات، هێرشەکان زیاتر دەبن'

 ڕیحان لۆقۆ ئاماژەی بەوەدا کە دۆخی ئێستای ژنانی سووریا هیچ جیاوازییەکی نییە لەگەڵ کاتی ڕژێمی بەعس و وتیشی: ٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٤ ڕۆژێکی تایبەت بوو بۆ هەموو گەلی سووریا،  ئەم ڕۆژە ڕۆژی خۆشی و شانازی بوو، بەتایبەت بۆ ژنانی سووریا،  ساڵانێک ڕژێمی بەعس عەقڵی ناسیۆنالیستی و ئایینی بەسەر بوون و شوناس و ئیرادەی ژندا سەپاند.  ئەم سیستەمە کە لە لایەن ڕژێمی سووریاوە دامەزرا، ساڵانێکە ژنانی لە مافی بەشداریکردن لە دامودەزگا سیاسییەکان و پێگەی بڕیاردان بێبەش کردووە، ڕژێمی سووریا سیستمێکە بە پلەی یەکەم لەسەر هەستی ئایینی و ناسیۆنالیستی بونیاد نراوە، کاتێک ژنان لەم سیستمە ڕەگەزپەرستە یاخی بوون، هەموو جۆرە توندوتیژییەک لەلایەن ڕژێمی بەعسەوە بەرامبەریان ئەنجام دەدرا بۆ ئەوەی نەتوانن پێشەنگایەتی کۆمەڵگە بکەن.

 

"ساڵانێکە ژنان مافەکانیان لێ زەوت دەکرێت"

 ڕیحان لۆقۆ ڕایگەیاند کە بەرخۆدانی گەلی سووریا بۆ ئامانجێک بوو؛  ڕووخانی ڕژێمی بەعس بوو، هاوکات بەبیری هێنایەوە کە ڕژێمی بەعس ڕووخاوە و درێژەی بە قسەکانی دا و وتی: پشکی ئەو شۆڕشەی لە دەرایە دەستیپێکرد و تەشەنەی کرد بۆ هەموو شارەکانی سووریا، ئامانجی یەک ئامانج بوو، ئەویش ئەوەبوو کە دەبێت ڕژێمی بەعس بڕووخێت،  توڕەیی و بەرخۆدانی گەلی سووریا کە ساڵانێک بوو سەرکوت کرابوو، بەرامبەر بە سیستمێک کە دانی بە هیچ مافێکی گەلدا نەدەنا، بەتایبەتی مافی ژنان، زەمینەی بۆ ڕاپەڕینێکی لەو شێوەیە خۆش کرد، لەگەڵ زیادبوونی ئاستی بەرخۆدان و خەبات لە ناوچەکانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا، هێرشەکان دژی ئەم دەستکەوتانەش زیاتر بوون، هێزەکانی چەتەکانی تەحریر شام کە سەردەمانێک دەیانویست هێرش بکەنە سەر هەموو ناوچەکانی ڕۆژئاوا، هێزێکن کە بە عەقڵێکی ئایینی بونیاد نراون، ئەوان دەیانەوێت لە ڕێگەی ئەم هێرشانەوە هەموو سووریا بخەنە ژێر دەسەڵاتی خۆیانەوە، کە ئەوە لە دەرەوەی کردەوەی مرۆڤایەتیدایە.

 

 "هێرشکردنە سەر ژنانی عەرەب هێرشکردنە بۆ سەر هەموو ژنان"

 

 ڕیحان لۆقۆ ئیدانەی ئەو توندوتیژی و هێرشانەی کرد کە ڕۆژانە دژی ژنانی سووریا ئەنجام دەدرێن و ڕایگەیاند، ئەوان ئەو هێرشانە وەک ئەوە دەزانن کە بەرامبەریان ئەنجام بدرێت، بەم قسانە تیشکی خستە سەر هێرشەکانی سەر ژنان و وتی: بە لەبەرچاوگرتنی هەموو ئەو بارودۆخانەی ئێستا لە سووریا ڕوودەدەن، دەبینین کە ڕۆژانە بڕیار بەسەر ژناندا دەسەپێنرێت کە ئازادییان لێ زەوت دەکات، ئەم هێرشانە تەنها بە ئاڕاستەی ژنانی سووریا نین، بەڵکو ئاراستەی عەلەوی و  مەسیحی و هەموو نەتەوەکانی ترن.  هێرشکردنە سەر ژنانی عەلەوی و دروز و سریانیش هێرشکردنە بۆسەر سەر ژنانی کورد،  ناتوانین ئەم هێرشانە بەجیا لەبەرچاو بگرین.، ئەو هۆشیارییەی کە وایکردووە ئەمڕۆ هەموو گەلان لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سوریا پێکەوە بژین، دەبێت لە چوارچێوەی سیستمی تازە دامەزراوی سووریاشدا بەدی بهێنرێت، پێویستە هەموو گەلان بتوانن بە شێوەیەکی دیموکراتیک پێکەوە بژین، خەباتی ئێمە خەباتێکی هاوبەشە، نە خۆبەزلزانینی ڕژێمی بەعس و نە کۆنەپەرستیی ئایینی ئێستا ناتوانێت خەباتەکەمان ڕابگرێت.

 

 'ئەم ئامۆژگارییە بۆ هەموو ژنان بوو'

 ڕیحان لۆقۆ بەبیری هێنایەوە کە ڕاوێژکارییەک لە ناوچەکەدا سەبارەت بە دۆخی ژنان بەڕێوەچوو و ئەم ڕاوێژکارییەی بەم شێوەیە هەڵسەنگاند: ئەو هێرش و توندوتیژیانەی کە لەسەر دەستکەوتەکانی ژنان لەم بارودۆخەی دواییدا ئەنجام دەدرێن، بە دروشمی 'بە هاودەنگی ژنان، سوریایەکی دیموکراسی بنیات دەنێین' پەرەی پێدرا، بە پێشەنگایەتی کۆنگرەی ستار، ڕێکخراو و بزووتنەوە و دامەزراوەکانی ژنان، ڕاوێژکاری ژنانمان ئەنجامدا، ئەم ئەنجومەنەی ژنان تەنها بۆ ژنانی کورد نەبوو، لەم کۆنفرانسە ژنانەدا هەموو گروپەکانی دانیشتووی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا، ڕۆشنبیران، هونەرمەندان، ڕۆژنامەنووسان و کەسایەتییە سۆسیالیستەکان بەشداریان کرد،  ئێمە لە ڕێگەی ئەم ڕاوێژەوە ویستمان هەڵوێستێکی هاوبەش لە بارەی دۆخی ئێستا و هەموو جۆرەکانی توندوتیژی دژی ژنان، و چۆنیەتی ڕێکخستنی سووریایەک بخەینە ڕوو، لەم ڕاوێژکارییەدا سەبارەت بە چۆنیەتی بنیاتنانی سوریایەکی دیموکراسی، هەر فراکسیۆنێک هەڵوێستی خۆی لەسەر بارودۆخی ئێستا دەربڕی و هەموو هێرشەکانی سەر ژنانیان شەرمەزار کرد، هێرشەکانی ڕۆژانە بۆ سەر ژنان نیشاندەری ئەو مەترسییەن کە ڕووبەڕووی داهاتووی سوریا دەبێتەوە، ئەگەر ناسنامە و ئیرادەی ژنان لە سوریای تازە دامەزراودا نەناسرێت، سووریا سووریایەکی دیموکراسی نابێت.

 

 'شەڕی هۆشیاری ئایینی بەردەوام دەبێت'

 ڕیحان لۆقۆ داوای کۆتایی هێنان بە هێرش و ئاوارەیی کرد و لە کۆتایی قسەکانیدا وتی: کاتێک شۆڕشمان دەستپێکرد، سەرەتا شەڕ و تێکۆشانمان دژی ئەو عەقڵیەتە ناسیۆنالیستییە هەڵگیرساند، ئەوانەی شەڕیان کرد و شکستیان بەو هێزانە هێنا کە ئەمڕۆ هێرش دەکەنە سەر خاکەکەمان، شەڕڤان بوون لە هەموو پاشخانێکەوە، ژنان باجێکی وایان بۆ ئەم خاکە داوە، مافی خۆیانە لە سووریایەکی دیموکراتییدا جێگەی خۆیان بگرنەوە،  وەک ڕێکخراوی کۆنگرەی ستار ئامانجمان لەم ڕاوێژکارییەدا ئەمەیە؛ پێویستە دەنگی هەموو ژنان و بانگەوازەکەیان بگەیەنینە ئەو دامەزراوانەی کە مافی مرۆڤ دەپارێزن بۆ ئەوەی ئەم هێرشانە بۆ سەر خاکی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا کۆتایی پێبێت.