ڕەفیف ئیسلیم

غەززە-  سەنتەری ڕۆشنبیری مەریەم دانیشتنێکی دیالۆگی بە ناونیشانی "تێوەگلانی میدیاکانی فەلەستینی لە کەیسەکانی ژنان" بۆ گفتوگۆکردن لەسەر وێنەکانی ژنانی فەلەستینی لە ڕێگەی میدیاکانەوە و چاودێریکردنی دۆخی ژنانی فەلەستینی لەو سایتە کۆمەڵایەتیانە.

 

هیبا سکایک، بەڕێوەبەری سەنتەری ڕۆشنبیری مەریەم لەدانیشتنێکی دیالۆگدا کە ڕۆژی ١٢ی ئەیلول بەڕێوەچوو ڕایگەیاند، کە دانیشتنەکە بۆ تاوتوێکردنی وێنەی ژنان لەمیدیاکانی فەلەستین بەڕێوەچوو و ڕایگەیاند کە کۆمەڵێک پێشنیاری بۆ هاتووە و گرنگترین شت، نابێت بەدواداچوون بکرێت و ڕاستی ژنانی فەلەستینی چەکدار بەرزبکرێتەوە، پێویستە ئاماژە بەڕۆڵی دایکان و دەستکەوتەکانیان بکرێت، تیشک خستنەسەر بوونی هەمیشەییان و باسکردنی ئەو پرسانەی کە ژنان لەگەڵ هاوبەشە پیاوەکانیاندا کۆدەبنەوە بەدامەزراندنی ناوەندێکی باڵای ڕۆژنامەنووسانی ژنان.

 

"ژنان هێندەی پیاوان لە پەخشدا مافیان هەیە"

ڕۆژنامەنووس شێرین خەلیفە ئاماژەی بۆ ئەوە کرد کە زۆر جار میوانداریکردن یان بەشداری ژنان لە میدیاکانی ناوخۆ لاوازە، بۆیە ژنان وەک قوربانی هەناردە دەکرێن و وتی: "ئەو مەرجانەی کە دوای ساڵی ٢٠٢٠ ڕوویدا لەگەڵ زیادبوونی توندوتیژی دژ بە ژنان لە غەزە هەندێکیان وەک بابەتێکی پەیوەندیدار بە خێزان پۆلێن کراون و هیچ کەسێک مافی ئەوەی نییە لەسەری بنووسێت و قسەی لەسەر بکات، تەنانەت کاتێک باس لە کێشە کۆمەڵایەتییەکان دەکرێت، زیاتر لە ژنان گرنگی بە پیاوان دەدرێت زۆر مۆدێلی سەرکەوتووی ژنان هەن کە دەتوانن بۆچوونی خۆیان لە بواری سیاسی و ئابووری و کۆمەڵایەتی و دەروونیدا دەرببڕن. بەڵام پەخشی ڕاگەیاندن یەکسەر دەکەوێتە دەستی پیاوانەوە، بەو پێیەی کە ژنانیان نەبینیوە قسە لەسەر کەیسەکە بکەن، یان مەرجەکانی ژنان لە کاتی چاوپێکەوتن لەگەڵ دەزگاکانی ڕاگەیاندن و چاپەمەنیدا ڕێگەیان پێنادات دەربکەوێت پێویستە هەموو ئەو شکستانە لە ڕێگەی میدیاکانەوە ڕابگیرێت بۆ ئەوەی ژنان بەهێز بکرێن و مافی پەخشی وەک پیاوانیان پێ بدرێت".

 

"پێویستی بە ڕاگرتنی هەیە بۆ چاککردنی"

ڕۆژنامەنووس ڕەشا فەرهات دەڵێت: "تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان شوێنێکی گەورەیان داوە بە ژنان بۆ زانین و ناسینەوەی دەستکەوتەکانیان، هەروەها بەکارهێنانی ئەو ئامڕازانە بۆ دیاریکردنی مەیلی سیاسی خۆیان کە بە جۆرێک لە بەشداری سیاسی دادەنرێت، لەلایەکی ترەوە هەندێک کەس ئەم سایتەیان بە نەرێنی بەکارهێناوە و لاپەڕەکانیان کردۆتە ئامرازی ڕیکلام، هەروەک هەندێک کەسایەتی و کۆمپانیا ئافرەتی جوان بەکاردێنن وەک ئامڕازێک بۆ ڕیکلامکردنی پڕۆژەکانیان، پێویستە ئەم پرسە بۆ ڕاستکردنەوە بوەستێنرێت".

 

"وەزارەتی ژنان لە هەموو حاڵەتەکاندا تیشک دەخاتە سەر کێشەکانی ژنان"

نوحا عەواد، سەرۆک وەزارەتی پەیوەندی و خوێندنی ژنان، بەبیری هێنایەوە و وتی: "میدیاکان مامەڵە لەگەڵ ئەو پرسانەی ژنان دەکەن کە بەهۆی فاکتەرەکانی کۆمەڵگاوە سەرهەڵ دەدەن، بەڵام تێڕوانینێکی فراوان و ستراتیژیان نییە بۆ گەیاندنی کێشە و نیگەرانییەکانی ژنان، چونکە ئەوان وەک سیستەمێکی تەواو ئاڵۆزن هەروەها هاتووە: "وەزارەتی کاروباری ژنان لە ئێستادا تیشک دەخەنە سەر کێشەکانی ژنان لە هەموو حاڵەتەکاندا، چونکە وەزارەتێکە گرنگی پێدەدات و چاودێرییان دەکات، هەروەها تیشک دەخەنە سەر ڕۆڵی گەشەسەندنیان لە کۆمەڵگەدا".

 

"کەس ناتوانێت نکۆڵی لە گرنگی ڕۆڵی بەرهەمهێنانەوەی ژنان بکات لە خێزاندا"

ڕۆژنامەنووس ماگدا بێلبسی، وتیشی:"میدیاکان ژینگەی کۆمەڵایەتی و کلتوری ژنان نیشان دەدەن، بەڵام ئامادەبوونیان لە ناوەندەکانی بڕیارداندا لە سەدا ٢٠ بەس نییە و نوێنەرایەتیکردنیان لە یەکێتیەکان بوونی ڕاستەقینەی ژنان نیشان نادات، کەس ناتوانێت نکۆڵی لەگرنگیی ڕۆڵی بەرهەمهێنانی ژنان بکات لەناو خێزاند،  بەڵام ئەمڕۆ میدیا پێویستی بە پرسە گرنگەکان هەیە بۆ تیشکخستنە سەر ئەو ماددانەی کە دروستیان دەکەن، بەتایبەتی ژنانی خاوەن پێداویستی تایبەت پێویست ناکات سەیری ژمارەی ئەو ماددانە بکەین کە لەلایەن میدیاکانەوە بەرهەمدەهێنرێن بەڵام دەبێت چاو لەو کاریگەرییە بکەین کە ئەو ماددانە ڕای گشتیان کردووە، بەتایبەتی لە کۆمەڵگای عەرەبیدا سەیری سەرهەڵدانی میدیای دیجیتاڵی و ئەو گۆڕانکارییانە بکەن کە کردوویانە. پێویستە کەیسەکانی ژنان نەچنە دامەزراوەیەکی فێمینیستی بۆ ئەوەی باس لە دەستکەوتەکانیان بکەن، بەڵکو پێویستە هەموو دەزگاکانی ڕاگەیاندن بیگرن و شوێنی پێویستی بدەنێ".