زینزیل میریام ماکیبا، هونەرمەندی جازی ئەفریقای باشوور ناسراو بە "دایکی ئەفریقا" ئازارەکانی منداڵانی سەر شەقامەکانی ئەفریقای گۆڕی بۆ دەربڕینێکی میوزیکی بەهێزی بەرخۆدان، لە گۆرانییەکەی "کاولیزا دایکە"دا، ترسی منداڵەکان بە بینینی ئۆتۆمبێلی پۆلیس دەگرێت، کاتێک هاوار دەکەن بۆ دایکیان، "پەلە بکە، دایکە، دەستگیرت نەکەن!" ئەم داوایە، وەک خۆی باسی کردووە، تەنها وشە نەبووە، بەڵکو دەربڕینێکی ڕاستەقینەی ڕاستی سەختی ئەوان و ڕۆحی بەرەنگاربوونەوەیان بووە لە دژی نادادپەروەری.

 

زینزیل میریام ماکیبا ناسراو بە "دایکی ئەفریقا" قورسایی خەبات و ئازارەکانی کیشوەرەکەی هەڵگرت و بەرگەی ژیانێکی قەدەغەکردن و دەربەدەری و بەرخۆدانی گرت، لەلایەن ڕژێمی ئاپارتایدەوە ڕەگەزنامەی لێسەندرایەوە، دوای ٣٠ ساڵ گەڕایەوە سەر شانۆ لە ئەفریقای باشووری ئازاد، گۆرانییەکانی هەوای پڕکرد و ئاهەنگی ئازادی خۆی گێڕا بە پێشوازییەکی لەبیرنەکراو، سەرەڕای ئەو نازناوە زۆرانەی کە پێی بەخشرا- لە هونەرمەندی جازەوە تا چالاکوان و داکۆکیکاری مافەکان، دایک و چارەسەرکەر- "دایکی ئەفریقا" وەک نزیکترین نازناوی لە ڕۆح و ناسنامەکەی ماوەتەوە.

 

لە ٤ی ئاداری ١٩٣٢ لە شارۆچکەیەکی بچووکی نزیک شاری جۆهانسبێرگ لەدایکبووە، لە خێزانێکی کەمدەرامەتدا لەدایکبووە کە دایکی بە چارەسەرکردنی خەڵک بە گیا و ڕووەکی دەرمانی ناسرابوو، کاتێک زینزیل میریام ماکیبا تەمەنی هەشت ساڵ بوو، دایکی بەهۆی دروستکردنی بیرە و فرۆشتنی بیرە لە جۆ و دۆشاوی گەنمەشامی دەستگیرکرا، ئەمەش شتێک بوو کە بەپێی یاساکانی ئاپارتاید بۆ خەڵکی ڕەشپێست قەدەغە بوو، بەهۆی تەمەنی بچووکەوە ناچار بووە لەگەڵ دایکیدا بچێتە زیندان و شەش مانگی منداڵی لە زینداندا بەسەر برد، ئەم ئەزموونە سەرەتاییە یەکەم بەرکەوتنی ڕاستەوخۆی بوو لەگەڵ نادادپەروەری سیستەمی ئاپارتاید و ئەو پریشکە کە هۆشیاری سەرەتایی لە ستەم و هەڵاواردندا هەڵگیرساند.

 

ژیانێکی پڕ لە خەبات و دەربەدەری و بەرخۆدانی بەسەر برد، باجێکی زۆری لەسەر باوەڕەکانی داوە، بەهۆی هاوسەرگیری لەگەڵ چالاکوانێکی مافی ڕەشپێستەکان ڕەگەزنامەی ئەمریکی هەڵوەشایەوە، بەڵام هەرگیز دوودڵ نەبوو، هاوارەکانی ئەو لە ئەفریقا دەنگی دایەوە، کە ئاوێنەیەک بوو بۆ شۆڕشەکەی و لە ڕێگەی ئەوەوە واتای خەبات دژی نادادپەروەری پیشانی جیهان دەدا، هەروەک چۆن شانۆ یەکەم ماڵی بوو، هەڵیبژارد پەردەی ژیانی خۆی لەوێ بکێشێت و سروودێکی لەبیرنەکراو بۆ ئازادی بەجێهێشت.