بۆچی باخە هەنارەکانی نۆدشە تینوون؟
ئایا نەبوونی قەیرانی ئاو لە باخەکانی هەناری نۆدشە لە ئەنجامی بێ بایەخی دەوڵەتە بەرامبەر بە جووتیارانی هەرێم؟
سارا غەفوری
نۆدشە- هەنار یەکێکە لەو بەرهەمانەی کە دوای گوێز و شوتی گەورەترین ڕووبەری باخەکانی "هەورامان"ی تەنیوە، چ لە پارێزگای کرماشان و سنە و تەنانەت لەودیو سنووریشەوە باشووری کوردستان پڕ دەکاتەوە. هەنار لە هەورامان و بە تایبەتی لە نۆدشە بە هۆی کوالیتی بەرزەکەیەوە، بووەتە هۆی ناوبانگی ئەو شارانە. ئەمە لە کاتێکدایە کە خەڵکی هەورامان ساڵانێکە لە لوتکەی بێبەشی و بە کەمترین ئاسانکاری درێژەیان بەم باخدارییە داوە و تا ڕۆژی ئەمڕۆ گەیاندوویانە. باخداری لە سروشتی سەختی هەرێمێکدا کە یەک هێکتار زەوی تەختی نییە، سەرەڕای هەموو جوانییە سەرنجڕاکێشەکانی، قورس و ماندووکردنە. زۆربەی ئەم باخچە جوان و گەشەسەندووانە لە دۆڵ و لێوارە بەرزەکاندا هەڵکەوتوون و باخەوانانی ناوچەکە توانیویانە بەشێکیان لە ڕێگەی دروستکردنی دیوار، هەندێک ئەرزەکە تەخت بکەن بۆ ئەوەی شوێنێک بۆ چاندنی نەمام یان دروستکردنی کەناڵێکی ئاو دابین بکەن.
ماوەی چەند ساڵێکە ڕژێمی ئێران دەستی بەسەر ئاوی باخەکانی هەنار و گوێز لە نۆدشەدا گرتووە و بۆ ئاوی خواردنەوە لە شار و گوندەکانی ناوچەکە بەکاری دەهێنێت و قەیرانی ئاوی لە باخداری ناوچەکەدا دروست کردووە. ئەو پرسانەی کە بێ پلان و ناکارایی تەواوی ڕژێمی ئێران نیشان دەدەن.
لە گفتوگۆیەکی کورتمان لەگەڵ یەکێک لە ژنە باخەوانانەکانی شاری نۆدشە، بە ئاماژەدان بە کەمی ئاوی باخەکانیان، باسی لە ئازارەکانی ژیانی و ماندووبوونی خۆی دەکات، کە ماوەی ٢٥ ساڵ هاوسەرەکەی لەدەستداوە و هەشت منداڵەکەی بە تەنها گەورە کردووە، پێکەوە قسەکانی ئەم ژنە هۆرامییە دەخوێنینەوە.
نانی دەست و ڕەنجەکانمان خواردووە
لە کاتی ناساندنی خۆیدا بەم شێوەیە دەستی بە قسەکانی کرد: "من ئامێنە مەحمودیانم، تەمەنم لە دەوروبەری ٧٤ یان ٧٥ ساڵە، لەم ٧٥ ساڵەدا زۆر ئازارم چەشت. من هەشت منداڵم هەیە کە باوکیان کۆچی دوایی کردووە و هەموو ئەم منداڵانەم وەک هەتیو پەروەردە کردووە. یەک تۆز پارەی قەدەغەکراو نەهاتۆتە ژیانمانەوە، باخەوانیم کردووە، ئاژەڵم بەخێو کردووە، کارم کردووە و نەمهێشتووە منداڵەکانم بە ڕێگای هەڵەدا بڕۆن. منداڵەکانم کرێکار بوون و هەموویانم کردە وەستا، بەکورتی بە زەحمەت و هەژاری گەیشتوومەتە ئەم تەمەنە و نانی دەست و ڕەنجی خۆمانمان خواردووە، بەڵام ئێستا زۆر پیر بووم".
باخداری کارێکی زۆرە
ئامێنە مەحمودیان کە دەستەکانی شایەتحاڵی ئەو ئازارانەیە کە لە ژیانیدا چێشتوویە، سەبارەت بە سەختییەکانی باخداری لە هەورامان و نۆدشە دەڵێت: "ئێمە هەنار کاتێک پێگەیشتووە و ئامادەیە لێیدەکەینەوە، پێستەکەی توێکڵ دەکەین، هەروەها دیوارەکانی باخەکانمان چاک دەکەینەوە، بە کورتی، باخداری کارێکی زۆرە".
دەوڵەت ئاوی باخچەکانمانی بردووە
لە کەناری جادەکەدا هەنار دەفرۆشێت و لە سەرما تاڵە کۆتاییەکانی پایزدا بەدوای گەشتیارێکدا دەگەڕێت کە ڕەنگە چەند کیلۆیەک هەنار وەک یادگاری بکڕن و بیبەنەوە شارەکانیان. لە درێژەی قسەکانیدا باسی لە دەرئەنجامەکانی کارەکانی ڕژێمی ئێران و دروستکردنی قەیرانی کەم ئاوی لە باخەکانی نۆدشە کرد و وتی: دەوڵەت ئاوەکەی لە باخچەکانمان وەرگرتووە، بە هیچ شێوەیەک ئاوی ئێمە ناگەڕێنێتەوە، سەرەڕای ئەوەیکە ئاوەکە بۆ ئێمە ناگەڕێنێتەوە، یارمەتی باخەکانیشمان نادات، ئاوی باخەکانمانی گواستووەتەوە بۆ گوند و زیانی بە باخەکانمان گەیاندووە".
لە کۆتاییدا ئامێنە مەحمودیان ئاماژەی بە دۆخی خێزانەکەی و ئەو منداڵانەی بە سەختی پەروەردەی کردوون و دەڵێت: منداڵەکانم هەمووی کرێکار و کرێچین، تەنها ئازار دەچێژن، کار دەکەن، ئەگەر پارەیان دەستکەوت دەتوانن کرێی خانووەکەیان بدەن و خۆیان تێر بکەن".