"زەیتی عەفرین بە ناوی بەرهەمە تورکییەکان دەفرۆشرێت"

ڕوشین حیدۆ، ئەندامی ڕێکخراوی مافی مرۆڤی عەفرین، باسی لە پێشێلکارییەکانی دەوڵەتی تورک و چەتەکانی لەسەر خاکی عەفرین و زەیتوون کرد و وتی: "بە داگیرکردنی عەفرین چەندین تاوان ئەنجامدرا، تا ئەم خاڵە هەزاران داری زەیتوون دەبڕدرێت لەگەڵ هاتنی وەرزی دروێنەی زەیتوون، چەتەکان لە عەفرین ڕێگە نادەن هاوڵاتیان بە ئازادی کاری وەرزی خۆیان بکەن، زەیتی زەیتوونی عەفرین لە هەموو جیهاندا بە ناوی بەرهەمە تورکییەکان دەفرۆشرێت".

 

سارا شێخ حەسەن

حەلەب- دەوڵەتی تورکیای داگیرکەر لە ١٨ی ئاداری ٢٠١٨ دا بە هەموو هێز و تەکنیک و بەکارهێنانی ٧٢ فڕۆکە هێرشی کردە سەر عەفرین و لە ئەنجامدا عەفرین داگیرکرا، دوای داگیرکردنی عەفرین لەلایەن دەوڵەتی تورک و چەتەکانی سەر بە خۆیەوە، ئەو کەسانەی دەستبەرداری موڵک و موڵکیان نەبوون، تووشی کردەوە پیسەکانی وەک کۆمەڵکوژی، ڕفاندن، تاڵانکردن، دزی و هەروەها تێکدانی سروشت و دار زەیتوون دەکرێن، بەپێ دەزگای مافی مرۆڤی عەفرین، لە ٢٠١٨ زیاتر لە ٤ هەزار دار، لە ساڵی ٢٠١٩ ٧٨ هەزار و ٨٠٠ دار، لە ساڵی ٢٠٢٠ ٥٨ هەزار و ٦٠٠ دار، لە ساڵی ٢٠٢١ ٢٣ هەزار و ٨٠٠ دار، بە گشتی زیاتر لە ٣١٥ هەزار و ٢٠٠ دار لە لایەن دەوڵەتی تورکی داگیرکەرەوە دابرێنراون، هەتا ئەمڕۆ و لە وەرزی دروێنەدا دەوڵەتی تورک بەردەوامە و لەو کردارەیی و بەرهەمەکان بۆ خۆی دەبات.

لە ١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١دا دەوڵەتی تورک و هاوپەیمانەکانی بڕیاریان بەسەر هەموو خەڵکی عەفریندا سەپاند کە بچنە زەیتوونەکانیان و خەڵکی عەفرینیش لە ترسی ئەوەی زەیتوونەکانیان دزرابێت، بە خێرایی دەستیان بە دروێنەکردنی زەیتون کرد چەند ڕۆژێک پێش ئێستا گروپە چەکدارەکان بە پیاوێکی بەتەمەنیان وتبوو ئەگەر زەوی زەیتوونەکەت بەجێنەهێڵیت دەتکوژین.

 

"لە کاتی داگیرکردنی عەفرینەوە چەندین تاوان ئەنجام دراوە"

ڕوشین حیدۆ، ئەندامی ڕێکخراوی مافی مرۆڤی عەفرین ڕایگەیاند، کە لەوەتەی دەوڵەتی تورک عەفرینی داگیرکردووە چەندین کردەوەی نامرۆڤانە لە دژی خەڵکی ناوچەکە ئەنجام دراوە و وتی: "بە داگیرکردنی عەفرین دەوڵەتی تورک و چەتەکانی چەندین تاوانیان لە دژی گەل و سروشت و هەموو ژیانی عەفرین ئەنجام داوە تا ئەمڕۆ ئەو هاوڵاتیانەی لەسەر ماڵ و موڵکی خۆیان ماونەتەوە و عەفرینیان بەجێ نەهێشتووە، کۆمەڵکوژ و ڕفاندن و رفێندراون و ئەشکەنجەدراون هەروەها بەردەوامن لەهەوڵدان بۆ گۆڕینی دیمۆگرافیای ناوچەکە، هەزاران دار و کێڵگە کە لە هەرێمی عەفرین ڕازێنراونەتەوە، دەبڕدرێن و دەسوتێنرێن، بەهۆی دڕندەیی دەوڵەتی تورکەوە، خەڵکی عەفرین ناچار بوون دەستبەرداری ماڵ و موڵکی خۆیان بن و لە خاکی خۆیان کۆچ بکەن، بەو شێوەیە دەوڵەتی تورک خانەوادەی چەتەکان و خەڵکی بیانی لە ناوچەکە جێگیر کرد هەروەها ناوی گوندەکە و شەقامەکانی گۆڕدراوە پەروەردەی تورکیا لە خوێندنگاکانی عەفریندا دەوترێتەوەو مرۆڤ دەتوانێت بڵێت ناسنامەی عەفرین بە گشتی گۆڕاوە".

 

"چەتەکان رێگە بە هاوڵاتیان نادەن بە ئازادی کاری وەرزیی خۆیان بکەن"

ڕوشین، وتیشی: "دەوڵەتی تورک باجی قورس بەسەر خەڵکی عەفریندا دەسەپێنێت و هەر گروپێک لە چەتەکان بەپێی خۆی باج دادەنێت و باج لەسەر هەر دارێکی زەیتوون وەردەگرێت لە ساڵی ڕابردوودا، سەرنجڕاکێشانی ئەلمەشات لە ناوچەی شیعیی عەفرین- باکوری ڕۆژهەڵاتی سوریا، بۆ هەر دارێکی زەیتوون ٨ هەزار لیرەی سوری وەرگرتووە بۆ ئەوەی ئەوانەی زەیتوونیان لە عەفرین هەیە نەتوانن بچنە زەیتوونەکانیان،  کاتێک کە خەڵکەکە زەیتونەکان تەواو دەکەن و دەچنە قوتابخانە، هەروەها لە ناو قوتابخانەکاندا ڕۆنی زەیتونیان لێ وەردەگرن زۆربەی بەرهەمی ئەو هاوڵاتیانەی لە عەفرین ماونەتەوە بەزۆر لێیان وەرگیراوە".

 

"زەیتی زەیتونی عەفرین بە ناوی بەرهەمە تورکییەکان دەفرۆشرێت"

ڕوشین باسی لە شێوازی کڕین و فرۆشتنی زەیتوون کرد و وتی: "ئەو زەیتی زەیتوونەی لە عەفرین دزراوە بەناوی بەرهەمە تورکییەکان دەفرۆشرێت، چەتەکان رێگا نادەن خەڵکی عەفرین زەیتی خۆیان لە دەرەوەی عەفرین بفرۆشن، ئەو زەیتە بە ڕێگای نێوان عەفرین و تورکیا تێپەڕدەبێت دوای ئەوە لە ناو تورکیا دەخرێنە بوتڵ و بە ناوی تورکیا دەفرۆشرێن، ئەوان زەیتەکە لە هاوڵاتیان بە نرخێکی زۆر نزم دەکڕن و بە نرخی بەرز لە بازاڕەکانی جیهان دەیانفرۆشن دوژمن فرۆشتنی زەیتونی کردووە بە قازانجترین بازرگانی".

 

"داواکاری ئێمە ئەوەیە کە لە عەفرین ئەنجومەنێکی بێلایەن دروست بکرێت"

لە کۆتایی قسەکانیدا، ڕوشین داوای لە ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ کرد و وتی: "لە چەندین ڕاپۆرتی نێودەوڵەتیدا دەردەکەوێت کە ئەو کردەوانە لە عەفرین گەیشتونەتە ئاستی تاوانی جەنگ و تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی و جینۆساید، بە گشتی دەتوانین بەرپرسیارانی ئەو تاوانانە لە دادگاکانی نێودەوڵەتیدا دادگایی بکەین و داوای مافی گەلی عەفرین بکەین، ئەو زانیارییانەی کە دەگاتە ئێمە زۆر بچووکە لەوەی لە ناو عەفریندا ڕوودەدات ئەو زانیارییانە بە تەلەفۆن و لە ڕێگەی خەڵکەوە کە لە عەفرین دەڕۆن دەگەنە ئێمە داواکاری ئێمە ئەوەیە کە ئێمە لەسەر خاکی عەفرین ئەنجومەنێکی بێلایەن دابمەزرێنین بۆ ئەوەی تاوانباران دادگایی بکرێن، ئێمە داوا لە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان دەکەین، کە لە دژی ئەو کردەوانە بوەستنەوە و کۆتایی بەم داگیرکارییە بهێنن لە عەفرین، گروپە چەتەکان لە عەفرین بسڕنەوە و هاوڵاتیانی ئاوارەی عەفرین بگەڕێننەوە شوێنی خۆیان".

 

سبەینێ – بەشی چوار : سوڵتان محەمەد، کە هێندەی خواردن لە گەڵا زەیتوونەکانەوە ڕازاندنەوەی هونەری دەکات، زانیاری لەسەر ئەو شتانەی کە لە چڕی زەیتوون دروستی دەکات، دابین دەکات.