dosya

07:47

Jinên hemû pêkhateyên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê bi xemla cil û bergên xwe yên folklorî amadekariyên pêşwaziya Roja Jinan a Cîhanî 8’ê Adarê dikin. Jinan têkildarî çanda cil û bergên xwe yên folklorî yên çanda wan nîşan dide gotin: “Li dijî zîhniyeta baviksalarî ya bi hezaran salan li ser jinan hatibû meşandin dîsa jin xemla têkoşînê girê didin û ji bo pêşwaziya 8’ê Adarê nefeseke kûr ji dil bi vîn û cesaret dikşînin. Ew kombûna me jinên pêkhateyan di 8’ê Adarê de bi serê xwe serkeftineke binghîn e ji têkoşîna jinan a ji dîrokê heya roja me ya îro.”

08:31

Dîroka jinan a ku xwe dispêre gelek êrîşên kûr ên li ser hebûn-xwebûn û nasnameya jinan bi xwe, di heman demê de xwedî berxwedaniyên têr û tijî ye ku ji dîroka dûr xwe digihîjîne kêliya niha û ji kêliya niha ber bi pêşerojên azad, bi rengê bihara jinan diherike.

07:49

Leyla Gulo ku di sala 2004’an de yekem pîrozkirina 8’ê Adarê de şahitbû wiha dibêje: “Ruxmê êrîşên Rejîma Baas me dikarî bi pêşengtiya jina kurd 8’ê Adarê roja jinên cîhanê pîroz bikin.”

08:10

Bi têkoşîn û dildariyek mezin, Jinên Rojava-Bakur û Rojhilatê Sûriyê ji bo doza azadiyê berxwedan û têkoşînê gîhandin asta lûtkeyê ku îro şoreşa Rojava, veguherî şoreşa Jinê.

07:48

Xaliya Ehmed yek ji dayik û mamosteyên ku pêşengiya hînbûna zimanê dayikê di pêvajoya qedexeya ziman de kir, têkildarî vê mijarê dibêje: "Sîstema di wê demê de hakim bû derfetên xwendin, perwerde û hînkirinê ji me re qedexe kiribû. Cara yekem dema min rahişt pênûsê ez hînî perwerdeya bi zimanê Kurdî bûm. Mêjiyê min saxlem bû tu zimanên cuda fêr nebûbûm ji bo wê yekser min zû girt. Dayika min jî parêzvaneke zimanê Kurdî bû di hundirê malê de bi Kurdiya resen bi me re diaxivî û wisa em devokî jî perwerde dibûn."

07:57

Hevseroka Hemangiya Zanîngehên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê Rohan Mistefa û Mamosteya qonaxa amadeyî Ala Dawûd têkildarî xebatên perwerdê yên dibistana amadeyi û zanîngehê gotin: “Armanca me ji vekirina zanîngehan ne tenê em derfetê ji bo xwendekaran vekin ku xwendina xwe berdewam bikin lê armanca me ew ku zanîngehên alternatîf ji bo zanîngehên hişmendiya hemû rejîmên desthilatdar di Rojhilata Navîn de.”

07:52

Mamosteya qonaxa seretayî Rojîn Hisên û Firyal Derwêş dan zanîn ku di dibistanê de herî zêde giringiyê bi perwerda dibistana seretayî didin û gotin: “Qonaxa seretayî bingeha avakirina hemû qonaxên xwendinê ye ji lewra divê baş li ser bê sekinîn.”

07:52

Endama Rêveberiya Akademiya Civaka Demokratîk Fatime Abdullah û Berdevka Rêveberiya Giştî ya Dibistanên Herêma Cizîrê Ferîda Ibrahîm têkildarî pergala perwerdê ya li Bakur û Rojhilatê Sûriyê tê dayîn dan zanîn ku êdî di dibistanan de pergala perwerdê hatiye runiştin û gotin: "Yek ji xebatên ku Rêveberiya xweser li perwerdê zêde kiriye avakirina navendên amadekirina materyalan e. Navendê pirtûkên waneyan li gorî pêdiviyên xwendevanan amadekirine û vê yekê lez da jiyanîkirina pergala perwerdê."

07:45

Dibistana yekemîn a perwerdeyê dayik e û armanca perwerdê jî gihîştina heqîqeta jiyanê ye. Guhertinên bingehîn di pergala perwerdeya li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê de hatin çêkirin. Zimanê dayikê bi rengekî fermî di hemû wane û polên dibistanan de li ser hîmên neteweya demokratîk ku mafên hemû neteweyan tê de parastiye tê dayîn.

07:44

Krîzên ku li ser aboriya cîhanê bandorê çêkirine hema bêje li tevahî welatên cîhanê xwe dane xuyakirin, di nav de Misir jî heye. Kêmbûna aborî ya hevkarên bazirganî yên Misrê bû sedema kêmbûna hinardekirinê ku ji sedî 20 ji berhema xwecihî ya giştî beşdar dibe. Dahatên ji beşa xizmetguzariyê ku ji sedî 29 ê berhema xwecihî ya Misrê çêdike, bandorê li wan kir ku ji ber kêmbûna dahata geştiyariyê bandorek neyînî li derfetên kar kir.

09:22

Di deh salên dawî de pêşketinên zêde di warê bihêzkirina jinan û bilindkirina pêşbaziya wan di rêvebirin û biryargirtinê de çêbibû lê astengiya sereke ya li pêşiya pêşveçûnê, wêneyê paşverû yên rolên civakî ye.

07:55

Endamên Jineolojî li herêmên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê der barê kar û xebatên xwe de nêrînên xwe anîn ziman û gotin: "Jineolojî jinan ronî dike û divê jin jineolojiyê di jiyana xwe de bikin bingeh."

07:50

Endama Akademiya Jineolojî ya Lêkolînan a Kantona Qamişlo Gulistan Osman beşa perwerdeyê ya di Jineolojiyê de wiha nirxand: "Jin bi xwe kakilên vê civakê ne û civak bi xwe jî pêwendiyên xwe li gorî jinan dihone loma Jineolojî di destpêkê de jinan perwerde dike."

07:51

Ji Navenda Lêkolîn û Perwerdeya Jineolojiyê ya Herêma Cizîrê, Nûr Hawil der barê lêkolînên ku dikin de got: "Armanca me ji vekirina navenda lêkolînên Jineolojiyê ew e ku em rewşa jinan şîrove bikin û pirsgirêka civaka xwe çareser bikin."

07:56

Endama Akademiya Jineolojî û Avakera gundê Jinê Jinwarê Nûjîn Derya avabûn û rêxistinbûna jinan li gundê Jinwarê wiha anî ziman: "Dema mirov dibêje Jinwar, jiyana hevpar û hevjiyana azad a civakê tê bala mirovan."

07:46

Mamoste û Berdevka Jineolojiyê Dîcle Kulîlk diyar kir ku wan di sala 2017'an de li zanîngeha Rojava beşa Jineolojiyê ava kirine û diyar dike ku şoreşa Rojava şoreşa jinê ye û şoreşa duyem jî birêxistinkirina fakulteya Jineolojiyê ya li Rojava ye.

07:52

Bi Jineolojiyê re jinan zanista xwe keşif kirin û bi hewldanek mezin dest bi, lêkolînkirina dîroka jinan kirin.

08:33

“Zewaca bi hêwîtî bêyî vîna jinan bi pêş dikeve” Parêzer û parêzvanên mafên mirovan ên ku em bi wan re li ser mijara hêwîtiyê ya di pêvajoya dawî de li Rihayê zêde bûye û bûye sedema qetilkirina 2 kesan bi awayekî hovane axivîn, diyar kirin ku ev rewş jinan rastî binpêkirinên giran ên mafên tîne. Endama Komîsyona Penaberan a Baroya Rihayê Parêzer Canan Bêrîtan Gokkan, diyar kir ku zewacên bi hêwîtî bêyî vîna jinan, ji bo pirsgirêkên aborî tên kirin.

09:09

"Divê tedbîrên pêşîlêgirtinê bên girtin" Jinên ku piştî şerê navxweyî yê Sûriyeyê jî cihên xwe koçber bûne, li bajarên ku hatin bi gelek pirsgirêkên weki xizanî, hêwîtî û tundiya mêran re rû bi rû dimînin. Bi taybetî li Rihaya ku yek ji wan cihên ku pirsgirêka hêwîtî (hevjîna duyemîn) lê rû dide, di nava 4 mehên dawî de zaroka bi navê Amara Dawl (13) û jina bi navê Selva El Hinedî (25) ji ber ku hêwîtî qebûl nekirin hatin qetilkirin. Civaknas Rûken Erguneş a ku bal kişand ser zehmetiyên jinên penaber, diyar kir ku divê li hemberî hêwîtî û zewaca di temenê biçûk de tedbîr bên girtin.

08:29

Her jin xwedî serpêhatiyên dirêj e ku bi vegotina çîrokên wan dîroka gelekî jî pênase dike. Bi taybet serpêhatiya jinên ku rastiya şer û dagirkeriya li ser tê ferzkirin bi kûrahî jiyane, bûne hest û ramanên afirandina kêliyên hêviyê. Lewra jinên ku rastiya şer û berxwedana Kobanê jiyane di heman demê de dîroka ser ketina hêviyên azadiyê jî jiyane.