ڕەفیف سەلیم

 

غەززە-غەززە کە لە ٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ەوە لەلایەن ئیسرائیلەوە هێرشی کراوەتە سەر، ئەو شارە ڕووبەڕووی چەندین قەیرانی مرۆیی بووەتەوە، جگە لەوەش قەیرانی ژینگەیش سەریهەڵداوە، لە ئەنجامی ئەو تۆپبارانەدا، ئاوەڕۆ تەقینەوە و داروپەردوو و پاشماوە و دارە بڕاوەکان و زبڵ و خاشاک کە لە ژینگەدا بڵاوبوونەتەوە، تەندروستی زیندەوەران دەخاتە مەترسییەوە.

 

سابرین ئافانه، چالاکوانی ژینگەیی ڕایگەیاند که غەززه دوای تۆپباران و هێرشەکان  پیسبوونی ژینگەیی لێکەوتووەتەوە.

 

هۆکارەکانی پیسبوونی ژینگە زیادی کردووە

سابرین ئافانە ئاماژەی بەوەکرد، لە سەرەتای شەڕەوە تا ئێستا سوتەمەنی نەگەیشتووەتە ئەو شارە و هەر بۆیەش ئاو لە ماڵەکاندا نەماوە و وتی: زبڵ و خاشاک لەسەر شەقامەکان بڵاوبووەتەوە، منداڵان لەناو ئەو زبڵدانانەدا دەژین و ئەمەش دەبێتە هۆی دروستبوونی نەخۆشی لەناو منداڵاندا، لەم دواییانەدا لە شارەکەدا ژمارەی ئەو حاڵەتانە زیادی کردووە کە بەهۆی نەخۆشییەوە جەستەیان برینداردەبن و گیان لەدەست دەدەن.

 

"نەخۆشی زۆر لە شارەکەدا هەیە"

سابرین ئەفانە، ئاماژەی بەوەشکرد، پێش هێرشەکانی ٧ی تشرینی یەکەم زۆرێک لە پڕۆژەکان بۆ ژینگەیەکی پاک و پاراستنی هاوسەنگی ئیکۆلۆژی ئەنجام دەدران بەڵام لە ناوەڕاستی شەڕەکەدا دۆخی ژینگەیی خراپتر بوو و وتی: دۆخی ناوچەکانی باشوور و باکوور، لە کەرتی غەززە جیاوازی نییە، خەڵکی ناوچەکە دەڵێن جۆری نوێ لە مێشوولە پەیدابووە کە تا ئێستا لەوناوچانەدا بوونی نەبووە، نەخۆشیەکانی وەک ئاوسانی جگەری جۆری A، هەوکردنی پەردەی مێشک، سورێژە، سیل و زەردوویی لە نێو دانیشتووانەکەدا زیادیان کردووە، لەغەززە نەک تەنها هەوا پیس بووە، بەڵکو ئاوی ژێر زەوییش پیس بووە، زبڵ زیان بە زەوی دەگەیەنێت و دەچێتە ناو ئاوەوە و تەندروستی گشتی دەخاتە مەترسییەوە.

 

"پیسبوونی ژینگە زیانێکی گەورەی لێدەکەوێتەوە"

سابرین ئافانه ئاماژی بەوەکرد سەرچاوەی گاز لە غەززە نییە هەر بۆیە ناجارن دار ببڕن، وتی: ئەم دۆخەی ئێستا هەیە ژینگە وێران دەکات و هیچ ڕێگەیەک بۆ دەربازبوون نییە، لە هەمان کاتدا دوای بۆردوومانەکان، ئەو گازە ڕەشەی کە دروست دەبێت زیانێکی درێژخایەن بە ژیان و سروشت و ژینگە و ئاسمان دەگەیەنێت.

 

"ژنان بەردەوامن لە پاراستنی ژینگە"

سابرین ئافانە باسی لەوەکرد، ژنانی کەرتی غەززە هێشتا سەرقاڵی پاککردنەوەی ژینگەن و وتی: هەموو ئەو ژنانەی لە غەززە چادر دروست دەکەن بەو هیوایەی لە ئایندەیەکی نزیکدا بارودۆخی ژینگە باشتر بێت، بۆ کەمکردنەوەی ئەو فشارەی کە تیایدا دەژین ڕوویان لە چالاکییەکانی وەک نیگارکێشی و هونەر کردووە.