ئیخلاس حەمرونی

 

تونس-ژنان شۆستەیان وەک بژێوی ژیان هەڵبژاردووە بۆ دابینکردنی بژێوی خێزانەکانیان، زیاتر لە دوو دەیە سەرپێچی لە بارودۆخی سەختی کارکردن دەکەن.

 

ئەو ژنانەی لە بازاڕەکاندا لەسەر شەقامەکان کاردەکەن، لە دیارترین ئەو گروپانەن کە ڕۆژانە ڕووبەڕووی ئاڵەنگاریە سەختەکان دەبنەوە. ئەوان لەگەڵ ڕاستییەکی زیندوو سەختدا دەجەنگن کە پێویستی بە کاری قورس و بەردەوام هەیە، بۆ بەدەستهێنانی بژێوی ژیانیان. لە پارێزگای قەسرین زۆرجار ئەم ژنانە یان لەبەر پێویستی یان لەبەر ئەوەی هیچ بژاردەیەکی تریان نییە ئەم کارە هەڵدەبژێرن.

 

ژنان ئەو شۆستەیە هەڵدەبژێرن بۆ فرۆشتنی سەوزە یان گیایانە کە خۆیان دەیچێنن، بۆ دابینکردنی بژێوی خێزانەکانیان. شەقامەکە قەرەباڵغە لە سەوزەفرۆشان، بە هەردوو جۆری مێ و نێر، ئەمەش دەبێتە هۆی قەرەباڵغی لەسەر شەقامەکە، ئەوانیش تووشی هەراسانکردن دەبن لەلایەن پۆلیسی شارەوانییەوە.

 

زەکیە ناسری، ژنێکی ماندوونەناسە و کاتژمێر چواری بەیانی لە ماڵەوە دەردەچێت، بۆ ئەوەی کاتژمێر پێنج بگاتە بازاڕ. ئەو کەلوپەلەکانی لەسەر شەقامەکە نیشان دەدات و بڵاودەکاتەوە، ڕۆژەکەی بە وزەوە دەستپێدەکات بۆ ئەوەی لە کۆتایی ڕۆژدا پارەی پێویست بەدەستبهێنێت، بۆ دابینکردنی پێداویستییە سەرەتاییەکانی، سەرەڕای ئەو هەراسانکردنەی کە ڕووبەڕووی دەبێتەوە.

 

زەکیە ناسری وتی: بارودۆخی کارکردن لەم شوێنە سەختە، کاڵاکانمان لەسەر شۆستە دادەنێین و هەست بە ئاسوودەیی ناکەین لەوێ بەهۆی ئەو مامەڵە خراپەی کە ڕووبەڕوومان دەبێتەوە، هەندێک لەو سەوزانەی کە لە باخەکەم یان لە شاخەکاندا دەچێنم دەیفرۆشم، زۆربەی ئەو ژنانەی کە ناچارن لەسەر شۆستە کاربکەن، لە دۆخێکی کۆمەڵایەتی ناجێگیردان.

 

ئاماژەی بەوەشکردووە، "خێزانێکی پێنج کەسیم هەیە، یەکێکیان نەخۆشە، تاکە کەسم بەرپرسیارم لێیان، دابینکردنی پێداویستیەکانیان، تەندروستیم ناجێگیرە، چونکە بۆ ماوەیەکی زۆر دەوەستم. سەرەڕای سەختییەکانی کارکردن لە ژێر خۆری سووتێنەردا، بڕە پارەیەک بەدەست دەهێنێت کە تەنها پێداویستییە سەرەتاییەکانی دەگرێتەوە، ئێمە گۆشتی سوور و ماسی ناکڕین".

 

بە دەنگێکی خەمناکەوە وتی: ئێمە قەرەباڵغی دەکەین بۆ ئەم شوێنە، چونکە تەسکە، هەمووان دەیانەوێت کەلوپەلەکانیان نمایش بکەن و بیفرۆشن. هەندێکجار لە زستاندا دەبێت کاتژمێرێکی زۆر لەناو باران و هاویندا لە ژێر خۆری سووتێنەردا بوەستین، لە لێواری شەقامەکەدا".

 

دۆخەکە بۆ مەبروکە حەمدی هاوشێوەیە، کە بە تەنیا لەم شوێنەدا کاردەکات، کەس نادۆزێتەوە کە یارمەتی بدات لە بەرپرسیارێتی خێزانەکەی. ئەو وتی: من لەم کارە بێزار بووم، بەڵام بارودۆخەکان ناچارم دەکەن ئەم کارە بکەم، چونکە موچەیەکی دیاریکراوم نییە، هەروەها پێویستم بە پارەکە هەیە، نەخۆشم و هەموو مانگێک پێویستم بە چارەسەرە.

 

مەبروکە حەمدی ماوەی ١٤ ساڵە سەرقاڵی کارە لەم شوێنە، ئەمە جگە لەوەی لە شوێنی دیکە کاردەکات، زیاتر لە ٤٠ ساڵم لەم پیشەیەدا بەسەر بردووە، سەوزەوات لە جووتیاران دەکڕم و لێرە دەیفرۆشم، ئاماژەی بەو بارودۆخە سەختە کرد کە فرۆشیارانی مێینە لە کاتی کارکردنیاندا ڕووبەڕووی دەبنەوە. وتی: بارودۆخی کارکردن لە وەرزی زستاندا قورسە، چونکە ئێمە بەهۆی سەرما بەستوو دەبین، ئەم کەیسانە کاریگەرییان لەسەر تەندروستیم هەبووە، لە ئێستادا تووشی ئازاری جومگەکانم، چارەسەر وەردەگرم، بەڵام گرانە.

 

موفیدا خزراوی، کە سەوزەوات لە جووتیارانی شارەکانی دیکەی وەک فوسانە و نابل دەکڕێت، لەسەر شۆستەکە دەیفرۆشێت، هاوشێوەی شۆستەکانی پێش خۆی، هەروەها پشتڕاستی دەکاتەوە کە کارکردن لەم پیشەیەدا پارەیەکی زۆر بەدەست ناهێنێت، بەتایبەتی بۆ ئەو ژنانەی کە کار لەسەر شۆستە دەکەن، چونکە تەنها بڕێکی کەم سەوزە دەفرۆشن. بەڵام ناچارە بەرگەی هەموو سەختییەکان بگرێت، بۆ ئەوەی منداڵەکانی پەروەردە بکات. ماوەی ٣٢ ساڵە سەوزە و میوە دەفرۆشێت، هەروەها بەرپرسیارێتی دابینکردنی خۆراک بۆ منداڵانی کچە بێوەژنەکەی لە ئەستۆدایە.

 

کاملە یەحیاویی، کە سەوزە و میوەی وەک بیبەر و تەماتە و نانی ماڵەوە دەفرۆشێت، ڕوونی کردەوە، بارودۆخی ئەو ژنانەی بڕیاریان داوە کار لەسەر شۆستە بکەن، چ سەوزە یان گیای فرۆشتن، زۆر سەختە و بارودۆخیان زۆر خراپترە لە دۆخی پیاوان، چونکە ناچارن لە دەرەوەی ماڵەوە کار بکەن. کاتێک دەگەڕێنەوە ماڵەوە بەردەوام دەبن لە کاری چێشت لێنان و شوشتن و پەروەردەکردنی منداڵ. ئاماژەی بەوەشکردووە، “ژنەکەی ئێرە ئازار دەچێژێت، چونکە بەتەنها بەرپرسیارێتی ماڵ و خێزان لە ئەستۆ دەگرێت، چونکە زۆربەی پیاوانی ئەم ناوچەیە کار ناکەن”.

 

هەموو ژنە فرۆشیارەکان پرسێکی هاوبەشیان هەیە کە ڕێگری لە کارەکانیان دەکات، شارەوانی ناڕەزایەتی دەردەبڕێت بەرامبەر بە نمایشکردنی کاڵاکانیان لەسەر شەقامەکان. هەندێک جار تووشی زەلیلکردن و دەرکردن و دەستبەسەرداگرتنی کاڵاکانیان دەبن. کاملە یەحیاویی ئاماژەی بە یەکێک لەو بارودۆخانە کرد کە لەسەر دەستی پۆلیسی شارەوانی تووشی بووە، وتی: شارەوانی هەمیشە دژایەتیمان دەکات و داوامان لێدەکات ئەم شوێنە بەجێبهێڵین، جارێکیان گەیشتە ئەو ئاستەی کە پۆلیس و شارەوانی کاڵاکانمیان برد و لێیان بێبەش کردم، ڕۆژێکی تەواوم لە شارەوانیدا بەسەر برد، داوام لێکردن کە کاڵاکانم بۆم بگەڕێننەوە، ئەمە جگە لەوەی کە زۆرجار دەرکراین.

 

وەک کەسانی پێش خۆی، دوو دەیەی ژیانی لە یەک شوێن بە کارکردن بەسەر بردووە. "من ٢٥ ساڵە لێرە کاردەکەم، لەڕێگەی کارە سادەکانمەوە بژێوی منداڵەکانم دابین دەکەم و پارەی کارەبا و غاز و ئاو دەدەم، ئەگەر کارەکەم وەستا، نازانم چی بکەم و لە کوێ پارەکەم دەست دەکەوێت بۆ دابینکردنی پێداویستی منداڵەکانم.