هێرۆ عەلی

 

سلێمانی- لە ٢٧ی شوباتی ٢٠٢٥، ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان بۆ چارەسەرکردن پرسی کورد و گەلانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و گۆڕانکاری لە سیستمی سیاسی تورکیا پەیامێکی بۆ ڕای گشتی بڵاوکردەوە، لە چوارچێوەی بانگەوازییەکەشدا پەکەکە لە نێوان ٥ بۆ ٧ی ئایار، ١٢یەمین کۆنگرەی خۆی ئەنجامدا و بڕیاری ڕاگرتنی خەباتی چەکداری دا، هەروەها ژنانیش لە پڕۆسەکانی ئاشتییدا نەک تەنها یارمەتیدەر، بەڵکو تەلارسازی چارەسەرییەکانی داهاتوون، ئەگەرچی لە شەڕەکاندا ژنان زۆرترین کاریگەرییان لەسەر دەبێت، بەڵام لە هەمان کاتدا هێزی ئاشتیشیان هەیە و لە پڕۆسەکانی ئاشتییدا خاوەنی ڕۆڵن، لەو بارەیەشەوە تارا حسێن، چالاکوانی سیاسی بۆئاژانسەکەمان قسەی کرد.

 

"ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەرەو نوێبوونەوە دەچێت، نوێنەری ئەم نوێبونەوەیەش ئیسرائیل و ئەمریکایە"

تارا حسێن، چاودێری سیاسی ئاماژەی بەوەکرد، ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەرەو نوێبوونەوە دەچێت، نوێنەری ئەم نوێبونەوەیەش ئیسرائیل و ئەمریکایە، کە ئامانجیان لەم گۆڕانکاریە پاراستنی ڕێگای وزە و دەستەبەرکردنی ڕێگای وزەیە، هەروەها ١٠٠ساڵ تێپەڕیوە بەسەر پەیمانامەی لۆزاندا و لەدوای ئەم ١٠٠ ساڵەش ئایا گەلی کورد بەروکوێ دەڕوات، چ ئاڕاستەیەک دەگرێت و داهاتویەکی چۆن بۆخۆی دەستەبەر دەکات، بەبیرکردنەوە لەهەموو ئەم پرسیارانە و هەڵسەنگاندنی پرۆژە جیاوازەکان و ئەو دەرفەتە جیاوازانەی کە بۆ گەلی کورد هاتۆتە پێشەوە، ڕێبەری گەلی کورد "عەبدوڵا ئۆجەلان" وردبینی و قوڵبونەوەیەکی مێژووی سۆسۆلۆژی هەیە بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و گەلی کورد و گەلانی ناوچەکانی تر، هەمیشە ڕێبەر " عەبدوڵا ئۆجەلان" دەستپێشخەری بۆ ئاشتی کردوە، هەروەها لەساڵەکانی" ١٩٩٣، ١٩٩٦، ١٩٩٨، ٢٠٠٠"، رێبەر " عەبدوڵا ئۆجەلان" هەوڵیداوە چەکەکان بێدەنگ بکات و دەستپێشخەری ئاشتی بکات، بەڵام بەشێوەیەکی ئەرێنی وەڵامی نەدراوەتەوە، بەتایبەتی لەدەستپێسخەری ساڵی ١٩٩٨دا دەوڵەت نەک هەر وەڵامناداتەوە بەڵکوبە پلانگێڕی نەتەوەی و بەدەستگیرکردن و گۆشەگیرکردنی ڕیبەر "عەبدوڵا ئۆجەلان" وەڵامی پرۆسەکەیان دایەوە.

 

"بزوتنەوەی ئازادیخوازی گەلی کورد "پەکەکە" بەناچاری بژاردەی شەڕی هەڵبژاردوە"

وتیشی: بزوتنەوەی ئازادیخوازی گەلی کورد "پەکەکە" بەناچاری بژاردەی شەڕی هەڵبژاردوە، کە شەڕبەشێکە لە تێکۆشانی ئازادی گەلی کورد، بۆیە دەتوانم بڵێم ئەرکی خۆی بەجێهێنا، چونکە گەلی کورد بەتایبەتی لە باکوری کوردستاندا پێشتر لەژێرسفرەوەبووبەڵام ئەوەی ئێستا بەدەستهاتوە بەشەڕو چەک و خوێنی شەهیدان بەدەستهاتوە، لەوانەیە زۆرکەس بڵێت ئێمە زوتر وتومانە باوی شەڕ نەماوە، بەڵام نەخێر تا ئەوکاتەی زیندوبونەوە دروستبوە و ئەقڵێتێک لەناو کوردا دروستبوە کە ئیتر پێویست دەکات بێنەلای یەک ئەوکاتە پێویستبوو، بۆیە ئێستا گەلی کورد دێنەلای یەکتر و گفتوگۆی چارەنوس دەکەن، ئێستا دەتوانن بڵێین ئەگەر دەوڵەت وەڵامی پرۆسەی ئاشتی بداتەوە پێویستمان بەچەک نابێت، بەڵکو دەتوانین گفتوگۆی یاسایی و تێکۆشانی سیاسی و دیموکراتیک بکەین.

 

"ئەگەر گەلی کورد بەجۆرێک لە جۆرەکان خۆی ئامادەنەکات بۆ نەخشەو دیزاینی نوێ ڕەنگە هەر شارێک و پارچەیەکی کوردستان غەززەیەکی لێدروست بێت"

تارا حسێن، چاودێری سیاسی، لەدرێژەی قسەکانیدا، ڕایگەیاند: لەدوای ئەوەی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان دەستپێشخەریەکەی دەوڵەت بەخچەلی بینی، هیوایەکی بۆئاشتی بینی، تەنانەت نیەت باشی بۆ ئاشتی نەبینی بەڵکو هیوایەکی بچوکی بۆ ئاشتی بینی، بۆیە هەوڵیدا ئەو درزە بەکاربهێنێت، هەروەها چەند بیرکردنەوەیەکی قوڵی لەسەربنەمای پێشنیارەکەی باخچەلەری بۆدروستبوو، هەرلەو ڕوانگەیەوە بینیمان لە ٢٧ی شوباتی ئەم ساڵدا بانگەوازی بۆ پەکەکە و گەلی کورد کرد کە پاڵپشتی پێشنیارەکانی ئەو بکەن، هەروەها داوای هەڵوەشاندنەوەی پەکەکە و بێدەنگ کردنی چەکەکانی کرد، بۆیە بینیمان ٥ بۆ ٧ی ئایاری ئەم ساڵ پەکەکە کۆنگرەی خۆی بەست و خۆی هەڵوەشاندەوە، بڕیاریشیداوە تێکۆشانی سچەکداری یان بەرگری لە ئێستادا ڕابگرێت و تێکۆشانی سیاسی و یاسایی لە فۆڕمێکی تردا بگرێتەبەر، بۆیە ئەوەی ماوەتەوە وەڵامی دەوڵەتی تورکیایە.

 

ڕاشیگەیاند: ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان هەموو بژاردەکانی هەڵسەنگاندوە بۆگەلی کورد، ئایا لە ١٠٠ساڵی داهاتودا گەلی کورد و تورک و گەلانی دیکەی ناوچەکە دەتوانن بە چ جۆرێک ژیانی خۆیان بەڕێوەبەرن و شەڕ و کۆمەڵکوژیەکان ڕاوەستێت، بۆیە ڕێبەر" عەبدوڵا ئۆجەلان" خوێندنەوەی بۆئەو دۆخەکردوە، چونکە ئەگەر گەلی کورد بەجۆرێک لەخۆرەکان خۆی ئامادە نەکات بۆ نەخشەو دیزاینی نوێ، ڕەنگە هەر شارێک و پارچویەکی کوردستان غەززەیەکی لێ دروست ببێت.

 

"لە ئەگەری وەڵامنەدانەوەی دەوڵەتی تورکیا گەلی کورد و ڕێبەر بێ ئەڵتەرناتیف نابن"

وتیشی: بێگومان ڕەنگە باسی هەڵبژاردەی دەوڵەت نەتەوەیی بکرێت و وەکو سازشێک دەستپێشخەریەکەی ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان ببینرێت، بۆیە بەبڕوای من نەک سازش نیە بەڵکو بەهێزکردنەوەی داواکاریەکانی گەلی کوردە بەڵام لە وێنە و فۆڕمێکی جیاوازدا، هەروەها ڕێبەر پێشتریش هەستی بەوەکردوە کە دەوڵەتی نەتەوەیی ناتوانێت چارەسەری پرسی گەلی کورد بکات، بۆیە لە ئێستادا دەبینین ٢٢دەوڵەتی عەرەبی هەیە بەڵام نەیانتوانیوە خاوەنداریەتی لەغەزە بکەن، کە هاوڵاتیەکانی دەکوژرێت و خاکەکەی تەخت دەکرێت لەگەڵ زەویدا، ئەمەش مەترسی زیاتری بۆ گەلی کورد هەیە، بۆیە پرۆژەی ڕێبەر و ئاواکردنی نەتەوەی دیموکراتیک و کۆمەڵگەی دیموکراتیک سۆسیالیستی کۆمیناڵی لەگەڵ گەلانی دیکە لەناوچەکەدا و خەڵکی باشوری کوردستان لەگەڵ عێراقدا و پێشخستنی وێنەیەکی لەوشێوەیە لە ڕۆژئاوای کوردستان و حکومەتی ناوەندی و گەلانی سوریادا، هەروەها لە تورکیا و باکوری کوردستانیش بەهەمان شێوە و پراکتیزەکردنی ئێران لەگەڵ گەلانی دیکەی ئێرانە.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، ئەگەر گەلی کورد بۆ ئاواکردنی سیستەم و کۆموڵگەیەکی دیموکراتیک کاروخەبات بکات، دەتوانین بڵێین مسۆگەری داهاتویەکی جێگیر و ئاشتی و بێ توندوتیژی دەکات، بۆیە دەستپێشخەری پرۆسەی ئاشتی و وەڵامدانەوەی پەکەکە بە کۆنگرە هەنگاوێکە ڕەنگە ١٠ساڵیترهاوڵاتی ئێمە لەباشوری کوردستان لێیتێبگات، بەوەی کە دەستپێشخەریەکەی ڕێبەر" عەبدوڵا ئۆجەلان" لەسەر چ بنەمایەکبووە و چۆن ئەو ڕؤژانەی ئافراندوە کە لە داهاتودا دەیبینین، بێگومان بە مەرجی وەڵامدانەوە دەوڵەتی تورکیا، بەئەگەری وەڵامنەدانەوەی دەوڵەتی تورکیا پێموایە گەلی کورد و ڕێبەر" عەبدوڵا ئۆجەلان" بێ ئەڵتەرناتیف نابن، ئەوەشی پارچە دەبێت و ئاژاوە ڕوی تێدەکات دەوڵەتی تورکیایە، گەلی کوردیش دەتوانێت بژاردە و ئەڵتەرناتیفەکانی تری بەکاربهێنێت وهیچ زیانێکی پێناگات لەو ڕوەوە.

 

"ئەوەندەی ئاشتی قورس و زەحمەتە ئەوەندە شەڕ زەحمەت نیە"

تارا حسێن، چاودێری سیاسی، ئاماژەی بەوەکرد، بڕیارەکانی ناو کۆنگرەی پەکەکە بڕیاری گرنگن، هەروەها زۆربڕیاڕ کە لە ناو کۆنگرەی پەکەکە دراوە هێشتا ڕانەگەیەندراوە و ئێمە نایزانین، چونکە نەکەوتۆتە بەردەستی میدیاکان، بۆیە دڵنیام بڕیاری زۆر گرنگ و چارەنوسازی تێدایە، بۆیە هەر دەست پێشخەریەکەی ڕێبەر" عەبدوڵا ئۆجەلان" بۆخۆی بوێریەکی زۆرگەورەبوە، بێگومان ناڕەزایەتیش هەیە لەوەی کە نەدەبوو ڕێبەر" عەبدوڵا ئۆجەلان" ئەو پێشنیارانەبکات، هەروەها دڵنیاشم فشارهەبوە بۆئەوەی پەکەکە کۆنگرە نەبەستێت، بۆیە من پێموایە ئەوەندەی ئاشتی قورس و زەحمەتە ئەوەندە شەڕ زەحمەت نیە، گەلی کوردیش هەمیشە ئامادەیە بۆ شەڕ، بەڵام هەمیشە لە دانوستان و ڕێکەوتندا کەم و کورتی هەبوە، بۆیە لە ئێستادا گەلی کورد و ڕێبەرو بزوتنەوەکەی خاوەن تێگەیشتنێکی قوڵ و باگراوەندێکی مێژووی گرنگن، هەنگاوەکانیشیان هەنگاوی وردبین و ستراتیژین کە چارەنوسی گەلی کورد و گەلانی دیکەی ناوچەکە دیاریدەکەن، بۆیە دیموکراتیزەکردنی سیستەم و گۆڕانکاری کردن لە دەستوو ر لابردنی خاڵەکانی تیرۆر و ئازادکردنی زیندانیانی سیاسی کە بەهۆکاری هاوکاریکردنی بزوتنەوەی ئازادیخوازی کوردستان دەستگیرکراون، هەموو ئەمانە پێویستە بکرێن، بەپێچەوانەوەی ئەگەر بێتوو وەڵامێکی لەم جۆرەنەدرێتەوە گەلی کورد ئەگەر پەکەکەشی نەمابێت ئەوا خۆی گەلێکی سیاسی بەرخودێرە و هەرگیز چیاکانی خۆی چۆڵناکات و بەرگری لەهەبونی خۆی دەکات.

 

"بڕیارەکانی کۆنگرەی پەکەکە بێگومان مەرجدارن"

ڕاشیگەیاند: ئەگەر هیچ هێزێکی بزوتنەوەی ئازادیش نەمێنێت و ئەقڵێتی نکۆڵی کاریش لە تورکیادا بمێنێت بێگومان بزوتنەوەی چەکداری دیکە سەرهەڵدەدا، چونکە مرۆڤ بە سروشتی بەرگری لە هەبونیدا هەیەو کوردیش خاوەن ئەزمونە لەم بوارەدا، بۆیە بڕیارەکانی کۆنگرەی پەکەکە بێگومان مەرجدارن، یەکێکیش لەمەرجەکان ئازادی ڕێبەرەو دەشبێت ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان سەربەستانە ئەندازیاری جێبەجێکردنی بڕیارەکانی ناو کۆنگرەی هەڵوەشاندنەوەی پەکەکەبێت ئەگەر وانەبێت بێگومان جێبەجێناکرێت، ئەوکاتەش هەموو گەلانی جیهان و نەتەوەیەکگرتوەکان شاهیدی ئەو ڕاستیەدەبن کە کێ ئاشتیخوازە و کێ لەگەڵ پرۆسەی ئاشتیدا نیە.

 

" فشارهەیە کە پرۆسەی ئاشتی سەرکەوتونەبێت"

تارا حسێن، چاودێری سیاسی، وتی، فشارهەیە کە پرۆسەی ئاشتی سەرکەوتونەبێت، چونکە پێموایە بەشێک لە دەسەڵاتی هەیئە ڕازی نیە یان پارچەبوون و دەنگی جیاوازهەیە لە تورکیادا دەربارەی پرۆسەی ئاشتی، هەروەها لە وڵاتە هەرێمیەکانیش ڕایجیاواز و فشارهەن، بەردەوامی بۆردومانەکانیش هەوڵن بۆئەوەی پرۆسەی ئاشتی سەرکەوتونەبێت، ڕەنگە لە ڕۆژانی داهاتوشدا ڕوداوی گەورەترببینین، هەروەها شەهیدکردنی " سورەیا ئۆندەر" بەبەشێک لەو پیلانگێڕیانە دەبینرێت بۆئەوەی ببێتە ئاستەنگ لەبەردەم پرۆسەی ئاشتیدا، ئەگەری ڕودانی ڕوداوی گەورەتریش هەیە، چونکە ئەزمونێک هەیە لە ساڵانی ڕابردودا کە هەرکاتێک پرۆسەی ئاشتی هاتۆتە پێشەوە کودەتا و ڕوداوی جیاواز هاتۆتە پێشەوە بۆئەوەی پرۆسەی ئاشتی سەرکەوتونەبێت، بۆیە ئێستاش ئەگەری ئەوەهەیە، بۆردومانەکانیش نیشانەی ئەوەن ئەو هێزانەی لەسەر بنەمای شەڕ خۆیان گەیاندۆتە دەسەڵات ئەگەر ئاشتی بەرقەراربکرێت ئەوا ئەو هێزانە هیچ شتێکیان بەدەستەوە نامێنێت، چونکە ئەگەر یاسای تیرۆر لە تورکیادا نەمێنێت ئەوا ئەو هێزانە هیچ شتێکیان بەدەستەوەنامێنێت کە سیاسەتی لەسەربکەن و پێگەی خۆیان بپارێزن، بۆیە تا لوتکەی سەرکەوتنی پرۆسەی ئاشتی بێگومان هێرش و تیرۆر و تێکدانی سەقامگیری دەبێت و بۆردومانەکانیش بەردەوام دەبن، بەڵام ئەوەی گرنگە ئەوەیە گەلی کورد و لایەنە سیاسیەکان و ژنان بە تایبەتی پێشەنگایەتی بۆ ئاواکردنی سیاسەتی دیموکراتی بکەن بۆئەوەی ڕێگربین لەهەموو ئەو بەربەست و فشارانەی کە لەسەر ئەم پرۆسەیە دروست دەبێت.

 

"بوونی ژن بۆخۆی بوونێکی ئاشتی خوازە"

لەکۆتایی قسەکانیدا تارا حسێن وتی: بوونی ژن بۆخۆی بوونێکی ئاشتیخوازە، ئەوەش دەزانین کۆمەڵکوژیەکان و شەڕەکان و تێکدانە ژینگەیەکان هیچیان لەسەر دەستی ژناننین، بەڵکو هەمووی لەسەردەستی پیاوانی سەردەست و دەسەڵاتدار و هەژموون گەرایە، بۆیە ژن کائینێکە دەتوانێت پێشەنگایەتی بۆ ئاشتی بکات، لە مێژووشدا لە ئاستی پرسەکۆمەڵایەتیەکان تاوەکو پرسەسیاسیەکان ئەم ئەرکەیان جێبەجێکردوە، بۆیە ئەرکی ژن قورسە لەم قۆناغەدا، ئیمە وەکو گەلی کورد لەم قۆناغەدا پێویستمان بە هەبونی ژنی هۆشیار و رێکخستووهەیە، ژنی هۆشیار و بە ئیرادە و ڕێکخستوو لە هەرچوار پارچەی کوردستان بێ جیاوازی فکری و سیاسیەکان پێویستە پێکەوە خەباتێکی هاوبەش بەڕێوەبەرن، چونکە قوربانیەکانی شەڕ هەمیشە ژنان، بۆیە پێویستە ژنان ئەرکی خۆیان پێکبهێنن بۆئەوەی سەدەیەکی ئاشتی و سەقامگیربەدەست بهێنن و چیتر دایکانی جیهان قوربانیدەرنەبن، بۆیە ئەرکی ژنان قورس و پیرۆزە، هەروەها ڕێبەر" عەبدوڵا ئۆجەلان" لەپەیامێکیدا ئاماژەی بەوەکردوە کە پشتبەستوە بە ژنان و ڕۆڵێی کاریگەریشیان دەبێت لە پرۆسەکەدا و پێویستە ژنان پێشەنگایەتی بۆ پێشخستن و سەرخستنی ئەم پرۆسەیە بکەن.