BERÇEM CÛDÎ

Kobanê – Rojhilata Navîn û bi giştî cîhan di nava qeyraneke siyasî û leşkerî ya mezin de dijîn, li rex vê yekê jî aloziyên mirovî, aborî û ekolojîk jî xwe didin der. Bi taybetî di vê pêvajoya şerê cîhanê yê sêyemîn ku bi xwe re nexşeriya Rojhilata Navîn dide guhertin de, em dibînin gel û hêzên beriya niha bibûn qurbanî di roja îro de jî weke hêz û rojeveke sereke li pêşiya pêkhatina projeya vê sedsalê  derketin holê.

Têkildarî geşedan, pêşketin û pêvajoya niha tê jiyîn, endama Însiyatîfa Azadiya Fîzîkî ya Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan Eyşe Efendî çavdêrî û nirxandinên xwe anîn ziman.

‘Hêzên Rojavayî ji bo guhertina nexşeriya Rojhilata Navîn xebitîn’

Eyşe Efendî beriya mijara sereke analîz bike, bûyer û rojevên ku ji aliyê hêzên Rojava ve hatine pêşxistin wiha bi bîr xist: “Sedsalên ku borî bi piranî bi polîtîkayên qirkirin û înkara pêkhate û kêmaran derbas bûn. Di vî warî de herî zêde hêzên Rojava li ser gelên li Rojhilata Navîn projeyên xwe ferz kirin ku em di van rojan de berhemên wê dibînin. Hêzên serdest ên Rojava projeyên gelek dijwar bi pêş xistin, herî zêde bi riya bikaranîna ol û baweriyên civakê, van planên xwe pêk anîn. Ev komên ku di bin navê îslamê de bandora xwe di Rojhilata Navîn de teyîsandin weke El-Qaîde, Hîzbullah, Îxwanul-Muslimîn û hwd. ji aliyê hêzên serdest ve hatin birêxistinkirin û di pêkanîna projeyên xwe de wan bi kar anîn. Çeteyên DAIŞ’ê niha herî zêde di rojeva cîhanê de ne, ew bermahiyên girtîgehên Rojava û Awropayê ne, cihekî girîng di projeyên wan de digrin.”

‘Tevî hemû tevlîhevî û komployan jî proje berovajî bû’

Eyşe Efendî got ku projeyên hêzên serdest weke hatine plankirin nemeşiyane û wiha domand: “Raperîna gelan ku li tevahî Rojhilata Navîn pêk hat û welatên Ereb yek bi yek têk çûn, yek ji rêzeplanên van projeyan bû. Hêzên Rojava welatên Ereb ji naveroka wan vala kirin û wisa kirin ku heta niha jî nikaribin xwe komî ser hev bikin. Ji bo Rojhilata Navîn projeyeke bi qasî sedsalî hatiye amadekirin û aloziyên niha jî derdikevin xwe dispêrin vê projeyê. Gotineke me ya navdar heye, dibêjin ‘hesabê mal û bazarê nabe yek.’ Ev gotina niha rastiya xwe li holê ye, hêzên ku di projeya nû de serkêş in rûbirûyê aloziyeke mezin in di warê aborî, siyasî û erdîngarî de. Bi wateyeke din projeya wan berovajî bû, astengiyên mezin ketin pêşiya wan û nexşeriya ku hatiye xêzkirin pêk nehat. Li aliyekî din projeyên alternatîf jî di destên hêzên global de nebûn, ji ber vê jî hilweşandinê bi xwe re aloziyên heyî mezintir kir.”

‘Kurd û Kurdistan hatin binaxkirin’

Eyşe Efendî encamên parçekirin û înkarkirina gelê Kurd û Kurdistanê wiha rêz kirin: “Weke gelê Kurd ku hebûneke bi bandor e di vê sedsala nû de, ji ber ku em xwedî proje bûn neketin nava aloziyên heyî. Bêguman em ji bîr nekin ku nexşeya sedsala borî li ser hesabê gelê Kurd hat pêkanîn, bi parçekirina Kurdistanê û bindestkirina gelê Kurd re çarenûsa sedsalek hat diyarkirin. Li şûna ku jiyan, siyaset, aborî, leşkerî û hwd. bandorê li ser welat û nasnameyan bike, berovajî ji bo dijminê ku axa me dagir kirin, hatin bikaranîn. Ji bo vê jî em hatin înkarkirin, qirkirin, girtin, koçberkirin û dagirkirin. Vê yekê jî yekser bi xwe re kesayeta Kurdên hatine asîmîlekirin û îmhakirin ava kir. Rewşa gelê Kurd a sedsala borî bi vî rengî bû.”

‘Kurd ji qirkirin û înkarê re bûn bersiv û niha xwedî hêzeke mezin in’

Eyşe Efendî cudahiya rewş, şert û mercên gelê Kurd ên di vê demê de ji sedsalên borî wiha bilêv kirin: “Raperînên ku di vê sedsal û nexşeya nû de pêk hatin, di asta yekem de ez dikarim bi serhildan û vejîna doza Kurd pênase bikim. Bi taybetî bi pêşengiya Rêber Apo ya di van 52 salan de, çarenûsa gelê Kurd û nexşeriya nû da guhertin. Rêber Apo ku 18 salan di Sûriyeyê de ma, destê xwe avêt rastiya Kurd a di sedsala borî de. Lewre jî Kurd di bin sîwana perwerdeya Rêber Apo de rabû ser piyan, xwe bi rêxistin kir û got em hene. Dema ku em dibêjin, em ne Kurdên berê ne jî di vê wateya me aniye ziman de em dibêjin. Ji ber ku Kurd di sedsala borî de bûn qurbaniyên projeyên hêzên hegemon lê di vê sedsalê de Kurdan li dijî vê siyasetê li ber xwe dan, bûn hêza sereke ya di guhertina çarenûsa sedsalê de. Ev yek jî bi têkoşîn û berxwedana çekdarî ya 41 salan pêk hat. Ji bo ku em bi tenê hebûna Kurd û Kurdistanê bidin qebûlkirin, me 41 salan şerê çekdarî domand. Bi saya wê ye ku di roja me ya îro de her kes dibêje Kurd hene.”

‘Em di projeyên xwe de bi îsrar û biryar in’

Endama Însiyatîfa Azadiya Fîzîkî ya Abdullah Ocalan Eyşe Efendî di dawiya nirxandinên xwe de îsrara gelê Kurd a di sererastkirina nexşeya Rojhilata Navîn de wiha anî ziman: “Piştî ku me hebûna xwe ji nû ve diyar kir, niha lêgerîna me avakirina Kurdên azad e. Rêber Apo jî girtîgeh û tecrîda di nav de dijî, veguherand akademiyeke zanistî û felsefîk. Rêberekî di vê astê de û gelekî bi hêza wî bawer gelo wê çawa careke din bibin qurbaniya proje û nexşeriya nû! Ji bo vê jî sekn û helwesta me zelal e, bûyer û siyaseta ku di sedsalên borî de li ser me hatine ferzkirin wê êdî di vê sedsalê û yên li pêş me de dubare nebin. Rewş, hêz û pozîsyona niha gelê Kurd di nav de ye; cîhanê, hêzên komploger û hemû hawirdoran matmayî hişt. Li ser vê bingehê jî xebata me berdewam dike, em ê bi hêza xwe ya bîrdozî û siyasî hemû nexşerê û projeyan bidin sererastkirin.”