رەفیف ئیسلیم

 

غەززە- دوای سێ مانگ لە گەمارۆی توندی کەرتی غەززە، قەدەغەکردنی چوونە ژوورەوەی هەر جۆرە هاوکارییەکی مرۆیی بەتایبەت ئارد، ژنان ناچاربوون ژیانی خۆیان بخەنە مەترسییەوە بۆ دەستەبەرکردنی بژێوی ڕۆژانەیان و دامرکاندنەوەی برسێتی منداڵەکانیان.

 

چیرۆکی نەسرین سیام و جیهان عەبدول سەلام تەنیا گێڕانەوەی سەختی نین، ئەوان بەڵگەیەکی زیندوون لەسەر توانای مرۆڤ بۆ گۆڕینی ئازار بۆ هیوا، و خەبات بۆ سەرکەوتن.

 

ئازاری خەزان و هیوا

جیهان عەبدول سەلام وتی: هیچ شتێک نییە بۆ منداڵەکان بیخۆن، تەنانەت پارەش نییە بۆ کڕینی ئەو پێداویستییە سەرەتاییانەی کە هیچ دایکێک ناتوانێت دەستبەرداری بێت. ئاماژە بەوە دەکات کە لەگەڵ پێنج منداڵدا دەژی، باوکیان بڕیاریداوە بەجێیان بهێڵێت، بچێتە دوورەوە بۆ ئەوەی بە تەنیا بژی و خۆی لە بەرپرسیارێتی دوور بخاتەوە.

 

ئاماژەی بەوەشکردووە، لە ڕابردوودا کاتێک هاوکارییەکان دەچوونە ناو کەرتی غەززە، دۆخەکە باشتر بووە، ئونرواUNRWA هەموو مانگێک کیسەیەکی فریاگوزاری ئاردی بەسەر هەر خێزانێکدا دابەش دەکرد کە توانای کڕینی هەبوو، بەڵام ئەمڕۆ کیلۆیەک ئاردی لەگەڵ خۆیان دەهێنن کە بەشی یەک ژەم ناکات، لە بەیانییەوە تا نیوەڕۆ فێڵ لە منداڵەکان دەکەن، بەڵام دوای ئەوە شتەکان قورستر دەبن، جەستە لاوازەکانیان بەرگەی برسێتی ناگرێت.

 

ئەم هەلومەرجە سەختە ناچاری کرد کە بچێتە ناوچەی فریاگوزاری ئەمریکی لە رەفەح، یەکەمجار لەگەڵ ئامادەبووان ڕیز بوو، بە گوللـەی تانک و نارنجۆک بۆردوومان کران، ژمارەیەک قوربانی و گیانلەدەستدان هەبوون، بەڵام بەبێ ئەوەی هیچ خۆراکێکیان پێبگات، تەنها بە ژیانی خۆیەوە ڕزگاری بووە، ڕۆژی دواتر گەڕایەوە و شەو گەیشتە رەفەح.

 

ئاماژەی بەوەشکردووە، کە ئەو شەوە ناچار بووە لەوێ بەسەری ببات، کاتژمێر ٥:٠٠ ی بەیانی هێزەکانی ئیسرائیل ڕێگەیان بە دانیشتووانەکەدا کە لەسەر سکیان بجوڵێن و بە هێڵێکی ڕێکوپێک پێشڕەوییان کرد، لەو ماوەیەدا فڕۆکە و تانکەکان فیشەکیان تەقاند بۆ ئەوەی دڵنیابن لەوەی کەس لەناو هاوڵاتیاندا نەتوانێت بوەستێت.

 

کاتێک دوای چەندین کاتژمێر لە خۆخزاندن لەسەر سکی گەیشتە ئەو خاڵە، هێزەکانی ئیسرائیل دەستیان کرد بە فڕێدانی بۆمبی فسفۆر، لەو کاتەدا لەهۆش خۆی چوو، چونکە تووشی نەخۆشی تەنگەنەفەسی بووە، تا گەیشتە خاڵی پزیشکی نەهاتەوە هۆش خۆی، بەڵام کاتێک تەواو بوون، گەڕایەوە بۆ شوێنەکە و بینی کە بە تەواوی بەتاڵ بووە لە یارمەتییەکان.

 

بەڵام هیوای لەدەست نەدا، بۆیە کاتێک گوێی لە بارهەڵگرەکان بوو لە بازنەی "نابلسی"، ئەو شوێنەی کە هێزەکانی ئیسرائیل لە زستانی ٢٠٢٤دا ترسناکترین کۆمەڵکوژییان تێدا ئەنجامدا، بیری دووەمی نەکردەوە، بەو هیوایەی شتێک بدۆزێتەوە بۆ ئەوەی خۆراک بە منداڵەکانی بدات، چووە ئەوێ، ئەو نائومێدییەی کە لە چاوەکانیاندا دەیبینی هەر جارێک بەبێ خواردن دەگەڕایەوە، دامرکاندەوە.

 

پرسیاری ئەوەی لێدەکرد کە بۆچی هێزەکانی ئیسرائیل بەو تیرۆرە پێشوازییان لێدەکەن، لە فانووسەوە تا بۆمب و تۆپباران، ماوەی پێنج ڕۆژە هەموو ڕۆژێک دەچێتە ناوچەکە و تا کیسەیەک ئاردی پێنەگات، ناوەستێت.

 

سەبارەت بە سەختییەکان، ڕوونیکردەوە کە لە ڕێگادا، باندەکان زۆرن، هەوڵدەدەن هەرچییەکیان هێنابێت، ئەوانەی دەگەن بیدزن، بەدرێژایی ئەو کاتەی لەوێ بووە، چاوەڕێی ئەوە بووە بە چەقۆ یان یەکێک لەو چەکانەی کە لەبەردەستیاندایە هێرش بکرێتە سەری، بەڵام ترس چیتر ژنەکەی نەگرتەوە، وەک چۆن لە کاتی جەنگدا وەک پیاوێک بوو، لە سەرمادا لەسەر سکی دەخەوت و مەودای دووری بە خزاندن دەبڕی.

 

سەبارەت بە توانای ژن بۆ هەڵگرتنی پاکێج، جیهان عەبدول سەلام وتی: برسێتی و هەژاری ژنان ناچار دەکەن بارێکی قورس هەڵبگرن، بۆ ئەوەی خۆراک بە منداڵەکانیان بدەن،ئەو هەرگیز ئەو کاتە لەبیر ناکات کە توانی کیسەیەک ئاردی دەربهێنێت و لەسەر پشتی هەڵیبگرێت، لە باشووری کەرتی غەززەوە بەرەو باکوور هەڵیبگرێت، هەروەها هێشتا خۆشی منداڵەکانی لەبیرە، بۆیە هیچ شتێک نایترسێنێت، تا ئەو کاتەی هاوکارییە مرۆییەکان بە کەرامەتەوە دەگاتە بنەماڵەی غەززە، وەک پێش ئاگربەستەکە بەردەوام دەبێت.

 

گۆڕینی داروپەردووی شەڕ بۆ ئامرازی مانەوە

جیهان عەبدول سەلام تاکە ژن نییە کە ڕۆژانە بە بێدەنگی شەڕەکانی غەززە دەکات، چیرۆکی زۆر هەیە کە ژنان لەبەردەم شەڕدا وەستاون بۆ پاراستنی منداڵەکانیان و دابینکردنی پێداویستیەکانیان.

 

هەروەها نەسرین سیام هەیە، کە تەنها خاوەنی چەقۆ و بەردە، بەڵام باوەڕی پێیان هەیە وەک سەرچاوەی ڕزق و ڕۆزی بۆ منداڵەکانی، سەختی دەگۆڕێت بۆ سەرچاوەی ژیان.

 

ڕێبواران سەرسام دەبن کاتێک دەبینن ژنێک لە ناوەڕاستی ڕێگاکە بەرد کۆدەکاتەوە و دەیشکێنێت، کێشی قورس و پێکهاتەی زبرەکەی قورسە،بەڵام نەسرین سیام بەو سەختییە ڕاهاتووە و چیتر گرنگی بەو نیگا و لێدوانە بێ ئەدەبیانە نادات، تەنها شتێک کە بۆ ئەو گرنگە ئەوەیە کە لە کۆتایی ڕۆژدا قاپێک خواردن بدات بە منداڵە برسیەکانی.

 

نەسرین سیام بەرد کۆدەکاتەوە و دەیشکێنێت، ڕۆژانە تەنها نزیکەی ٧ دۆلار داهاتی هەیە،  ئەو ڕوونی دەکاتەوە: ئەم بڕە کەمە بەس نییە بۆ کڕینی دوو نان لە غەززە، بەڵام من ئەوەی لە توانامدا بێت دەیکەم تەنها بۆ ئەوەی منداڵەکانم بە زیندووی بمێننەوە.

 

نەسرین سیام لە ژێر تەپوتۆزی گوللـەدا بە پێ لە ەەفەح ئاوارەبوو، هاوژینەکەی عەرەبانەیەکی وەک ئامرازی گواستنەوە بەکارهێناوە کە هەر جارێک کە ئاوارەبوو بەڵام هێزەکانی ئیسرائیل موشەکێکیان لێداوە و بووەتە خۆڵەمێش.

 

پشت بە دوکە و زەعتەر دەبەستێت بۆ خۆراکدانی چوار منداڵەکەی، یەکەمیان تۆزێکی نەریتی فەڵەستینییە کە لە گەنم و هەندێک بەهارات دروست دەکرێت و لەگەڵ زەیتی زەیتون دەخورێت، ئەمڕۆ ڕۆن بەردەست نییە و گرانبەهایە، بۆیە لەسەر نان دەیپڕژێنێت، لە بەرامبەردا زەعتەر ڕووەکێکی وردکراوە کە دەکرێتە تۆز و بە هەمان شێوە دەخورێت.

 

نەسرین سیام دەستەکانی درێژ دەکاتەوە و وتی: سەیرکە دەستەکانم چیان لێهاتووە، دەتوانن ئەو چەقۆ و درزانە ببینن کە لە کاتی ماندووبوونمدا ڕێگەیان کردۆتە ناو لەپەکانیدەستم کە بەردەکانم شکاندووە، تەنها ئەو نییە، هەروەها منداڵەکانی لەگەڵیدا کاردەکەن بۆ سووککردنی بارەکە، لەکاتێکدا منداڵەکانی بە چەندین کیلۆمەتر ڕێگادا دەڕۆن کە پڕن لە دڕک و شووشە و بەرد.

 

چەندین جار بیری لەوە کردەوە کە ئەم کارە قورسە بگۆڕێت بە فڕنێکی دار، بەڵام دار لە کەرتی غەززە تەواو بووە، ئەوەندە کەم بووە کە بتوانرێت لەسەری لێنێن، هەروەها بیری لەوە کردەوە کە کۆشکێکی بچووک بۆ فرۆشتنی کاڵاکان دابنێت، بەڵام ئەم بیرۆکەیە بێ ئەنجام بوو، دوای ئەو گەمارۆیە دامرکاندنەوەیەی کە هێزەکانی ئیسرائیل بەسەر شارە زیانلێکەوتووەکەدا سەپاندوویانە، هاوڵاتیان بەزەحمەت دەتوانن تەنانەت سەرەتاییترین خۆراکەکانیش بدۆزنەوە.

 

هەروەها پشتگیری منداڵەکانی براکانی هاوژینەکەی دەکات، کە لە ٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ەوە لە کاتی شەڕی بەردەوامدا خێزانەکانیان لەدەستداوە، ئەمەش وایکردووە بە تەنیا ڕووبەڕووی ژیان ببنەوە بەبێ بژێوی ژیان یان هیچ دابینکەرێکی پشتیوانی دارایی.

 

نەسرین سیام تووشی چەندین نەخۆشی دەبێت، بەتایبەتی ئازاری سنگ، ئەو بەرد لە داروپەردووی ماڵە بۆمبڕێژکراوەکان کۆدەکاتەوە، کە بەهۆی ماددە کیمیاییەکانەوە ژەهراوی دەبن کە لە موشەکەکانەوە دەردەچن، تۆزەکە هەڵدەمژێت کە بەهۆی وردکردن و شکاندنی بەردەکانەوە بەرهەم دێت، جەختی لەوە کردەوە کە ئاگاداری مەترسییە درێژخایەنەکانی ئەو کارەیە کە ئەنجامی دەدات، بەڵام هیچ بژاردە و جێگرەوەیەکی دیکەی نییە.

 

ئەو کارە تەواو دەکات تەنها بۆ ئەوەی کارەکانی ماڵەوە بدۆزێتەوە کە چاوەڕێی دەکات، ئاگرەکە داگیرسێنێت و ئاو دەهێنێت و جلەکان بۆ شۆردن ئامادە دەکات، پاشان ئاردەکە دەشێلێت و ئامادەی دەکات بۆ نانخواردن، دەخەوێت و هەست بە ئازارێکی زۆر دەکات لە جەستەی و فشارێکی دەروونی زۆر کە هەوڵدەدات بە فرمێسکی بێدەسەڵاتی سەرکوت بکات کە دەترسێت نیشانی منداڵەکانی بدات.