ژنانی دەرسیم: ژیان گرانە، بە بیرکردنەوە لە سبەی دەخەوین

ژنە کاسبکارەکانی دەرسیم ڕایانگەیاند، بەهۆی قەیرانی ئابووری گەیشتوونەتە ئەو ئاستەی کار ڕابگرن و دەڵێن: بە بیرکردنەوە لە سبەینێ دەخەوین، خەڵک بە برسێتی سزا دران.

مەدینە مامەدئۆغڵو

 

دەرسیم- هەڵاوسان ڕۆژ لە دوای ڕۆژ لە تورکیا زیاد دەکات، بەرزبوونەوەی نرخەکان کاریگەری زۆری لەسەر بازرگانان و بەکاربەران هەیە، کاتێک بەهۆی گرانبوونی نرخەکانەوە توانای کڕین کەمیکرد، هاوڵاتیان پێویستی خۆشگوزارەنیان لەبیر کردووە و لە خەمی کڕینی ناندان.

 

لە دەرسیم کە یەکێکە لەو شارانەی ژیان تێیدا گرانە، هاوڵاتیان بە گشتی سەرقاڵی ئاژەڵداری و هەنگەوانی و پیشەی بچووکن، بەڵام ئەو کرێیەی هاووڵاتیانی داهاتی مامناوەند بەدەستی دەهێنن، ناتوانن پێداویستییە سەرەتاییەکانی ژیان وەک خۆراک و شوێنی نیشتەجێبوون دابین بکات، ئەو ژنە کاسبکارانەی دەرسیم کە لەسەر ئەو پرسە چاومان پێیان کەوت، ئاماژەیان بەوەکرد، نرخەکان بە بەراورد بە ساڵی ڕابردوو سێ بۆ چوار هێندە بەرزبوونەتەوە و گەیشتوونەتە ئەو ئاستەی دوکانەکانیان دابخەن.

 

"تەنانەت ناتوانم هەفتەی جارێک گۆشت بۆ منداڵەکەم بکڕم"

نادیدە یالی ئاماژەی بەوەکرد، لەبەر ئەوەی ناتوانێت کاری خۆی بکات، لە ناوەندی بازاڕدا بەرهەمی جوانکاری و جلوبەرگ دەفرۆشێت، وتی: نزیکەی چوار ساڵە لێرە کار دەکەم چونکە ناتوانم لە بوارەکەمدا بازرگانی بکەم، ئەم قەیرانە ئابوورییە بارگرانییەکی قورس دەخاتە سەر ئێمە، چونکە هەموو بارگرانییەکە دەکەوێتە سەر ژنان لە هەموو لایەنەکانی ژیاندا، کاتێک سەیری دیوی ژنان دەکەین، لە بەشێکداین کە دوو هێندە چەوسێندراوین و ماندوو دەبین، بێ ئەوەی زۆر دوور بڕۆین، ئەگەر سەیری ساڵی ڕابردوو بکەین، هەموو شتێک سێ هێندە زیادی کردووە، ساڵی ڕابردوو چوار هەزار کرێم داوە، ئەمساڵ ١٠ هەزار بوو، دیسان هەموو شتێک لە هێلکە تا نان سێ هێندە یان چوار هێندە زیادی کردووە،  تەنانەت باسی شتەکانی وەک جل و بەرگ و شوێنی مانەوە ناکەم,  ئەو شتانە ئێستا لە ئێمە دوورن, جاران دەرفەتی ئەوەم هەبوو بچمە ماڵەوە و بۆ ماوەی یەک کاتژمێر پشوو بدەم، بەڵام ئێستا تەنانەت ناتوانم ئەوە بکەم, چونکە پێویستە کەمێک زیاتر داهاتم هەبێت بۆ ئەوەی بتوانم پێداویستییەکانم دابین بکەم لێرەم بۆ ئەوەی نانێکی زیاتر بخۆم و بیر لەوە بکەمەوە کە سبەی چی بەدوای خۆیدا دەهێنێت، نازانم تا کەی دەتوانن بەرگەی ئەم بەرزبوونەوەی نرخە بگرن، دەتوانم دەستبەرداری زۆر شت بم، بەڵام من کچێکی ٧ ساڵانم هەیەو دەبێت گۆشت بخوات، بەڵام گۆشت ئێستا بۆ ئێمە بووەتە خەون، ئەم دۆخە بۆ هەموو هاوڕێ ژنەکانمان وایە، لێرەین بۆ جێبەجێکردنی پێداویستییەکانتان.

 

 "بەرهەم بە قەرز دەکڕم و بە قەرز دەیدەم"

ئەسناف زوبەیدە دەلەکچی وتی: بژێوی ژیانی زۆر قورس بووە، ئەمساڵ ناتوانین هیچ کارێک بکەین، هەرکەسێک دێتە ئەم شارە ئەڵێ گرانە، بەڵام دۆخی شارەکانی تر جیاواز نییە، ئەم قەیرانە کاریگەری لەسەر هەموو لایەک هەبوو، خەڵک ئێمە بە بەرپرسیار دەزانن، بەڵام ئەوەی دەیکات ئێمە نین، حکومەتە، کاتێک پارچەیەکم دەست دەکەوێت و بە ١٥٠ دەیکڕم، ناتوانم بیفرۆشم، بە قەرز دەیکڕم و بە قەرز دەیدەم، ڕۆژانە ١٤ کاتژمێر تا ئێوارە لە ژێر خۆردا کار دەکەین.

 

"بۆ ژیان تێدەکۆشین"

هەروەها سەڤیم ساغلام زیانەکانی قەیرانی ئابووری ئێستای بەم وشانە ڕوون کردەوە: پلیکانەکان پاک دەکەمەوە، ئێمە لەبەردەم کێشەی ئابووریی جددیداین، منیش کرێ و کارەبا و ئاو دەدەم. ئێمە لێرە تێدەکۆشین، ئەو پارەیەی وەریدەگرین ناتوانێت پێداویستییەکانمان دابین بکات، بۆ ژیان تێدەکۆشین، ئەگینا بەڕاستی برسی دەبین، کوڕەکەم تەمەنی ٣٠ ساڵە بەڵام لە ماڵەوە دەژی، بۆچی، چونکە بێکارە، بەڕاستی ناتوانێت کارێک بدۆزێتەوە، لێرە کەس ناتوانێت کارێک بدۆزێتەوە.

 

"هەموو ڕۆژێک لە خەودا بیر لە سبەینێ دەکەمەوە"

دیرەن کۆچ ئەوەی خستەڕوو، بەهۆی نرخەکانی ئێستا خەڵک سزادراون بە برسێتی، خۆشی هەموو ڕۆژێک سەری لەسەر بالیفەکە دادەنێت و بیر لە سبەینێ دەکاتەوە و وتی: توانای کڕین زۆر کەمیکردووە، دەوڵەمەندەکان دەوڵەمەندتر دەبن، هەژارەکان لە پرۆسەکەدا هەژارتر دەبن، من دایکی سێ منداڵم، هەمیشە بیر لە نانی منداڵەکانم دەکەمەوەئەم دۆخە لە هەموو شوێنێک بوونی هەیە، لە  شتێک گرانی هەیە و نە دەتوانین بکڕین و نە بفرۆشین، من وەک دایک و ژنێک بە تەنیا تێدەکۆشم، بەڵام باوەڕم پێ بکەن زۆر ماندووم, ئەمڕۆ بیر لە سبەی و ڕۆژی دواتر دەکەمەوە، زۆر کەس لێرە دوکانەکانیان داخست، ماوەیەک منیش بیرم لەوە کردەوە، بەڵام بەو پێیەی هیچی تر نەبوو، نەمتوانی دوکان دابخەم، لەبەر منداڵەکانم جارێکی تر کردمەوە.