مهاباد سادق: ئێمە بووینە قوربانی و حکومەتیش فەرامۆشی کردووین
٢٢ ئەندامی خێزانێک لە کیمیابارانی هەڵەبجە گیانیان لەدەستدا، مهاباد چیرۆکی خێزانەکەی دەگێڕێتەوە و دەڵێت: لە ساڵیادی کیمیابارانی هەڵەبجەدا بەسەرهاتی ئەو ڕۆژانە بۆ منداڵەکانم باس دەکەم تا بیریان نەچێتەوە
میهرەبان سەلام کاکەیی
هەڵەبجە- ئەمڕۆ ٣٥ ساڵ بەسەر کارەساتی کیمیابارانکردنی هەڵەبجەدا تێدەپەڕێت، کاتژمێر ١١:٠٠ی ١٦ی ئاداری ١٩٨٨ هەڵەبجە بە چەکی کیمیایی کیمیاباران کرا، ئەو کارەساتە لە زاری هەر کەسێکەوە چیرۆکێکی جیاوازی بە ئێشی هەیە و گەورەیی ستەم و زوڵمی بەرامبەر بە کورد دەخاتەڕوو.
مهاباد سادق ٢٢ کەسی خێزانەکەی، لە برا، برازا، مام، پور و خاڵەکانی بوونەتە قوربانی، دایک و باوکیشی بە برینداری چەکی کیمیایی ژیاون و پاشان هەر بە هۆی سەختی برینەکەیانەوە گیانیان سپاردووە.
مهاباد، کچێکی ١٢ ساڵ بووە کاتێک کیمیابارانی هەڵەبجە کرا، لە ئێستادا خاوەنی چوار کوڕە و وەک خۆی ئاماژەی پێدەدات، هەموو ساڵێک ئەوەی بەسەریان هاتووە بۆ منداڵەکانی دەگێڕێتەوە تا هەرگیر لەیاد نەچێتەوە.
مهاباد سادق یادەوەری ئەو ڕۆژانە دەگێڕێتەوە و دەڵێت:
"ئێمه هه‌روه‌ك خێزانێكی شاری هەڵەبجە كاتی كیمیابارانەکە له هەڵەبجە بووین، ئه‌و چه‌ند ڕۆژه ئێران بۆردومانی دەکرد، لە هەر چوارلاوە شەڕ بوو، ماڵی برا گه‌وره‌كه‌م له گهڕره‌كه‌كه‌یان ژێرخانیان هه‌بوو، لەگه‌ڵ دراوسێكانیان له‌وێ ده‌مانه‌وه و خزم و كه‌سوكاریش دەچوون.
ڕۆژی ١٥ی ئادار پێشمه‌رگه هاته ناوشار و واباسیان ده‌كرد كه هەڵەبجە ڕزگاركراوه و كێشه نابێت بۆ خه‌ڵكی شار، ئێمە ویستمان شەو شارەکە بەجێبهێڵین، ماڵی ئێمە لەگەڵ ئامۆزاکانمان بەرەو گوندی هاوار بەڕێکەوتین، بەڵام لە ڕێگە پێشمەرگە گەڕاندینیانەوە، وتیان "هه‌ڵه‌بجه سه‌لامه‌ته و ئازاد كراوە، پێویست ناكات ڕابکەن".
هەڵەبجە وەک ئەوەی بەرگی ماتەم بەسەریسا بڕابێت، بێدەنگ و خامۆش بوو
ڕۆژی ١٦ی ئادار/٣ شار زۆر چۆڵ و بێده‌نگ بوو، وه‌ك ئه‌وه‌ی به‌رگی ماته‌می پۆشی بێت، ئێمە ئەو ڕۆژە زوو نانمان خوارد، وتمان نه‌وه‌ك شتێ ڕووبدات، پاش ئه‌وه‌ی باوكم چوو بۆ مزگه‌وت و براكه‌م چوو بۆ لای پێشمه‌رگه‌كان، له کاتژمێر ١١:٢٥ بۆردومان دەستیپێکرد و براکەم برینداربوو و ماڵی باوکیشم ڕووخا، هه‌موو خانووەکانی دیکە تا ده‌گاتەوە گەڕه‌كی سه‌را خانووه‌كان ڕووخان به‌سه‌ریەکدا.
باوكم له كاتی گه‌ڕانه‌وه له‌گەڵ هاوڕێیه‌كی وایان دانابوو بچن و خەڵکی ناو ماڵە وێرانبووەکان ڕزگار بکەن، بەڵام بەهۆی چڕی بۆردومانەوە نەیانتوانی کەسن ڕزگار بکەن.
دواتر خۆمان کۆکردەوە کە شارەکە بەجێبهێڵین، لە بۆردومانی دووەمدا ڕامانکردە ناو ژێرخانەکان، چەند بریندارێک و هاوڕێیەکی براکەم هات، وتی: "ڕابکەن، ئەگەر نیوەشتان لەناوبچێت، با نیوەتان بمێنێتەوە"، بۆیە ئێمە به‌ره‌و چه‌می كارێز ڕامانكرد و چەمی کارێز دوو ئاڕاستەیە، ئێمەش بە دوو ئاڕاستە ڕۆشتین، دایك و باوكم به ئاڕاسته‌یه‌ك و ئێمه و براكانم به ئاراسته‌یه‌ك.
بۆردومانەکە بە شێوەی پچڕ پچڕ و چڕ بوو، له‌كاتی درێژەدان به بۆردومانه‌كان نەمانتوانی سەرهەڵببڕین، چەکداری ئێرانی لێبوو، براکەم وتی ئێوە دوورکەونەوە لێمان، ئێمە منداڵمان زۆر پێیە، با بۆنەی ئێوەوە بۆردومانمان نەکەن، هەروەها چونکە بەپەلە ڕامانکرد، هیچ پێداویستییەکی منداڵانمان پێنەبوو، براكانم وتیان ئێمه ئه‌گه‌ڕێینه‌وه بۆ هێنانی خواردن و كه‌لوپه‌ل بۆ منداڵه‌كانمان، له ڕێگه‌دا چه‌ندین دیمه‌نیان بینیوه، ئێمە لەبەرئەوەی چاومان نەیدەبینی، بەسەر جەستەی خەڵکدا هەنگاومان دەنا و نەماندەزانی چییە، بەردەوام بۆردومان هەبوو.
لە کۆتا بۆردوماندا ئێمە فریاکەوتین لە گەوندی دەرەمەڕ دەربچین، له‌به‌رئه‌وه‌ی به‌ركه‌وته‌ی كیمیایی بووین هیچمان نەدەبینی، دراوسێیەکمان لە پێشمانەوە بوون، بەهۆی کیمیاییەوە ١٢ كه‌سیان كوێر ببوون، هه‌نگاو به هه‌نگاو به‌ره‌و ئێران ڕۆشتین، به‌ڵام پێشئه‌وه له چه‌می ڕێشا و دووباره کیمیایی كرده‌وه به‌سه‌رماندا و پارچه په‌رۆ و جلی منداڵمان به ده‌مووچاومانه‌وه گرت، هەتا گەشتینە سنوری وڵاتی ئێران.
"ماوەی یەک مانگ زیندان بووین لە ئۆردوگای کەنگاوەر"
نەماندەزانی دۆخی خەڵک چۆنە، کاتێک گەشتینە شارەکانی ئێران بنیمان هەموو خەڵکی هەڵەبجە لەوێیە، یەکمان دەبینی و هەواڵی کەسوکارمان دەپرسی.
چووینە ئۆردوگای کەنگاوە و بۆ ماوه‌ی یه‌ك مانگ زیندانی کراوین، نەشماندەزانی بۆ زیندان کراوین، هەندێک باسیان لەوەدەکرد لە تۆڵەی خەڵکی خورەمشەهرە، كه ئه‌وكات له‌لایه‌ن ڕژێمی عێراقه‌وه داگیركرابوو، هه‌ندێک جاریش پێیان ده‌وتین میوانی خومه‌ینین و په‌یوه‌ندیتان پێوه‌یان نه‌بێت.
له دوای ئه‌و مانگە لە ئۆردوگاکە هاتینە دەرەوە، به‌ره‌و خۆشۆردنیان بردین، خەڵک دەترسان و ڕایاندەکرد، دەیانوت ڕاکەن کیمیایی هات، ئێمە ٢٢ کەسمان بوونە قوربانی تا ئەوکاتەی لە ئۆردوگاکە دابەشکران و زانییان لەناو گۆڕێكی به‌كۆمه‌ڵدان له گۆڕستانی شه‌هیدان، ئێمە بە چاوی خۆمان تەرمی کەسوکارمان نەبینیوە، بۆیە نازانین منداڵەکانمان ونبوون یان ماون.
"نازانین منداڵە شێرەخۆرەکان چییان لێ بەسەرهاتووە"
مهاباد سادق باس لە منداڵانی ونبوو دەکات کە گومانیان هەیە لەوەی ماون یان نا، چونکە بەشێکی زۆر لە منداڵە شێرەخۆرەکان ڕزگارکراون لەو کاتەدا، بەڵام له‌به‌رئه‌وه‌ی منداڵه ونبووه‌كان كێشه‌یان به دواوه‌یه و حكومه‌ت خه‌مسارده، ناتوانێت ده‌زگایه‌ك بهێنێت تاوه‌كو به بێخه‌م منداڵه‌كان به كه‌سوكاریان شاد ببنه‌وه.
لە کۆتایدا مهاباد دەڵێت: ئێمه‌ی خەڵکی هەڵەبجە ماوەی ٣٥ ساڵه قسه دەكه‌ین، به‌ڵام کەس گوێ ناگرێت و هیچ شتێک بۆ خەڵک نەکراوە.