مەدینە مامەدئۆغڵو

 

ئامەد- ژنان بە تێکۆشانیان لە دژی هێرشکردنە سەر مافە یاساییەکانیان، پێشوازی لە ٢٥ی تشرینی دووەم، ڕۆژی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ژنان دەکەن، ئەمەش دوای ئەوە دێت کە بە فەرمانی سەرۆکایەتی تورکیا کە لە ٢٠ی ئازاری ٢٠٢١ لە ڕۆژنامەی فەرمیدا بڵاوکرایەوە، وڵاتەکە لە ڕێککەوتنی ئیستەنبوڵ کشایەوە، هەروەها یاسای توندوتیژی ژمارە ٦٢٨٤ و یاسای مەدەنی "یەکسانی" لە یاسای بنەڕەتیدایە بۆ گفتوگۆ کردن هاتە کایەوە.

 

ئەسلی پاسینلی، پارێزەر و سەرۆکی کۆمەڵەی دەوڵەتی پشتیوانی ژنان- DAKAH-DER هێرشەکانی دژی دەستکەوتەکانی ژنان و سیاسەتی بێ سزای لە تاوانەکانی دژی ژنان هەڵسەنگاندن و وتی: ئێمە لە دژی هێرشەکانی دژی ژنان شەڕ دەکەین، هەنگاوی یەکەمی هێرشەکان بە کشانەوە لە ڕێککەوتنی ئیستەنبوڵ دەستی پێکرد، کە لەو کاتەدا ڕێکخراوە مەدەنییەکان و بزووتنەوەی ژنان دەنگێکی بڵندیان هەبوو، ئەم بڕیارە سەرەتای پرۆسەیەک بوو کە ژیانی ژنانی بەفیڕۆ دەدا و لەسەر بوونی جەستەیی ژنان و مافە یاساییەکانیش مەترسییەکی گەورە بوو، دەبێت بزانین کە بۆچی بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی ڕێککەوتنەکە درا، دەبێت ئەوە بزانین کە ئەم بڕیارە کاتێک درا، کە مەزهەبەکان و هەندێک گروپی ئایینی لە تورکیا دژی ڕێککەوتنەکە وەستانەوە، بۆیە لە شەوێکدا هەڵوەشایەوە.

 

"ئێمە نیشانەکانی گواستنەوەی تایفەگەری دەبینین"

ئەسلی پاسینلی ئاماژەی بەوەدا کە هێرشەکان دوای هەڵوەشاندنەوەی ڕێککەوتنی ئیستەنبوڵ زیادیان کرد و وتی: دوای هەڵوەشاندنەوەی ڕێککەوتنەکە، بۆ ڕاگەیاندنی جددی سەبارەت بەو گۆڕانکاریانەی کە دەبێت لە تورکیا ئەزموون بکرێن، کۆبووینەوە. لە تورکیا چەندین بەیاننامە دەرکران لە بارەی مافی نەفەقەی ژنانەوە تا یاسای ژمارە ٦٢٨٤ و گۆڕینی ماددەکانی دەستوور کە پەیوەندییان بە ژنانەوە هەیە، ئەم ڕۆژەڤانە زۆر گرنگن، ئێمە نیشانەکانی تایفەگەری لە تورکیا دەبینین.

 

"وەک بەڵێنێکی هەڵبژاردن پێشکەش بە پیاوان کرا"

ئەسلی پاسینلی ئاماژەی بەوەدا کە لە دوای هەڵبژاردنە گشتییەکانەوە دەستکەوتە یاساییەکانی ئێستا دەکرێنە ئامانج و ئەم نموونانەی لەبارەی هێرشەکانەوە هێنایەوە: "لەماوەی ڕابردوودا پارتی ئاسوودەژیانی پێشنیارێکی پێشکەش بە پەرلەمان کرد بۆ لابردنی مافی نەفەقە، ئەم پێشنیازە دەستبەجێ لە کۆمیسیۆن پەسەند کرا، هاتە ناو کارنامەی ئەنجومەنەوە، لێرەدا دەبینین حکومەتیش لەڕێگەی حزبەکانەوە چاودێری ڕای گشتی دەکات، چونکە پێشتر ئەم جۆرە ئەجێندایانە دەرکەوتوون بەتایبەت پێش هەڵبژاردنە گشتییەکان، ئەم داواکارییانەی گۆڕانکاری وەک بەڵێنێکی هەڵبژاردن پێشکەش بە پیاوان دەکرێن، بەهۆی کاردانەوە هاوبەشەکانەوە بڕیاریاندا ئەمە بۆ دوای هەڵبژاردن دوابخەن".

 

"ئەوان دەیانەوێت مافی یەکسانی هاوڵاتیبوون لەناوببەن"

ئەسڵی پاسینلی ئاماژەی بەوەدا کە یەکسانی ژن و پیاو بە گۆڕانکارییە خوازراوەکان دەکرێتە ئامانج و هێرشەکان بەم شێوەیە ئەنجام دەدرێن و ڕایگەیاند، هەوڵدەدەن مافی یەکسانی ڕەگەزنامەی ژنان بسەننەوە، پێویستە ئەم دۆخە بە گۆڕانکاری لە هەندێک لە ڕێساکانی شەریعەتی ئیسلامیدا بزانین و هەڵوەشاندنەوەی ڕێککەوتنی ئیستەنبوڵ مژدەی هەموو ئەمانە و زەنگێکی گەورە بوو، لە پرۆسەی بەردەوامدا مەبەست لە گۆڕانکارییەکی پەیوەست بە دەستوورە، لێرەدا دوو بابەت کرانە ئامانج، یەکێک لەوانە جیاوازی دروستکردن بوو لە نێوان ژنەکاندا سەبارەت بە حیجاب، ئەوی تریان پەیوەندی بە چەمکی خێزانەوە هەبوو.

 

لە کۆتاییدا ئەسلی پاسینلی ئاماژەی بەوەدا، ئەو پراکتیزەیانەی کە بڕیارە ئەنجام بدرێن جیاوازی نییە لەگەڵ ئەو سیاسەتە جەنگییانەی کە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دژی ژنان ئەنجام دەدرێن، ئێستا شەڕێک لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەستیپێکردووە، لەم شەڕەشدا ژنان دەکرێنە ئامانج، لە تورکیا شەڕێکی گەورە لە دژی هەموو دەستکەوتەکانی ژنان دەستی پێکردووە، ئەمەش پێویستە بەو شێوەیە لەبەرچاو بگیرێت. دەبێت وریا بین لە بەرامبەر ئەمانە، لە زۆر شوێنی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، مافە یاساییەکان و ژیانی ژنان لەژێر هێرشدایە و ئەوەی لە تورکیا ڕوودەدات زۆر جیاوازە، نابێت ڕێگە بەم هێرشانە بدەین و دەبێت هەمیشە لە خەباتدا بین.