ئەسما فەتحی

 

قاهیرە- ئازاری ژنان لە هەر جێیەک بن هاوشێوەیە و فشارەکانی سەریان لە هەڵکشاندایە، جا لەسەر بنەمای جیاکاری ڕەگەزی بێت یان ڕەگەزپەرستی، بەڵام ڕاستی ژنانی فەڵەستینی تا ڕادەیەکی زۆر ئاڵۆزە چونکە باری زیاتر هەڵدەگرن.

 

ژنانی فەڵەستینی کە لە وڵاتانی دیکە دوور لە وڵاتەکانیان ڕووبەڕووی پەنابەرێتی و ئاوارەیی بوونەتەوە، ڕووبەڕووی فشاری کۆمەڵایەتی نەریتی دەبنەوە و بەرپرسیارێتی پاراستنی هۆکاری خاکە دزراوەکانیان و ڕیشەکێشکردنی ناسنامە لە دڵ و مێشکی نەوەی گەنجدا هەڵدەگرن.

 

ئامال سەعید ئاغا، سەرۆکی یەکێتی ژنانی فەڵەستین لە میسر، دەربارەی ڕاستی ژنان لە ناوەوە و دەرەوەی فەلەستین وتی: ژنانی فەڵەستینی بەهۆی داگیرکارییەکی ڕەگەزپەرستی کۆلۆنیالیزم کە هەوڵی گۆڕینی خاک و مێژوو دەدات و هەوڵدەدات کەلەپوور بدزێت، فشارێکی زۆریان لەناو وڵاتەکەدا لەسەرە، کە هەموو ئەمانە ڕووبەڕووی جێگیری و پابەندبوون بەو ناسنامەیە دەبنەوە کە چیرۆکەکەیان دەربارەی بوونی خۆیان وەک خەڵکێکی بێ خاک ڕەت دەکاتەوە بۆ ئەوەی ڕاستی ساختە بکەن، دایکێکی فەڵەستینی ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە پاراستنی نەوەکان و ناسنامەیان و پاراستنی چیرۆکی ڕاستەقینە، هەتا ئەو کاتەی گەڕانەوەی ئارەزوومەندانە بۆ خاکەکەیان ڕوودەدات، ژنان لەناو خاکی فەڵەستیندا لەسەر ئاستی سیاسی و کۆمەڵایەتی خەبات دەکەن، لە ڕێگەی بەشداریکردنیان لە پرۆسەی گەشەپێدان و بونیادنانەوە و بەدواداچوون بۆ پەسەندکردنی یاسای ڕەوا.

 

هەروها تیشکی خستەسەر ئەوەی، کۆمەڵگەی فەڵەستینی ڕاهاتوون بە بوونی ژنانی فەڵەستینی لە یەکەم خۆپیشاندان دژ بە شوێنی نیشتەجێبوونەکانیان لە ساڵی ١٨٧٩ دروستبوو، چونکە زوو تێگەیشتن لە مەترسی بوونی داگیرکاری و کاریان کرد لەسەر ئەوەی کە پێویستە لە دژی هەڕەشەکانی سەر وڵاتەکەیان خەبات بکەن، ژنانی فەڵەستینی لە ئێستادا لە دامەزراوە نیشتیمانییەکان و وەزارەتەکان و دەزگا نەتەوەییەکاندا بوونیان هەیە، چونکە هەمیشە بە پەرۆشن بۆ ئامادەبوون لە پۆستەکانی بڕیاردان، ڕێژەی بەشداریکردنی ژنان لە هەموو چوارچێوەکانی ڕێکخراوی خۆپاراستن لە فەڵەستین لە دوایین کۆبوونەوەی ئەنجومەنی نیشتمانیدا بۆ نزیکەی ٣٠% زیادی کردووە.

 

ڕاستی ژیانی ژنانی فەلەستین لە میسردا قورسە

ئامال سەعید ئاغا باسی لەوەکرد، چەندین ئاستەنگی هەیە کە ڕووبەڕووی ژنانی فەڵەستینی دەبنەوە لە میسر، کە گرنگترینیان خوێندنە، چونکە منداڵەکانیان وەک بیانی مامەڵەیان لەگەڵ دەکرێت، بۆیە ڕێژەی خوێندنی زانکۆ لە میسر بەتایبەتی لە فاکەڵتی پزیشکی و ئەندازیاریدا کەمی کردووە، بەهۆی خەرجییە بەرزەکانیان لە دەرەوەی توانای خێزانە فەڵەستینییەکان.

 

وتیشی: ژنان تووشی قەیرانێکی تەندروستی دەبن، چونکە چاودێری تەندروستییان نییە، بۆیە ئەگەر هەڵمەتێک هەبێت بۆ زوو دەستنیشانکردنی شێرپەنجەی مەمک، بۆ نموونە، ناتوانن داوای بکەن، چونکە زۆربەیان تەنها بۆ ژنانی میسرییە، هەروەها دەناڵێنن لە بەدەستهێنانی مافی نیشتەجێبوون، چونکە هەندێک مەرجی سەخت هەیە تا ئەو ئاستەی کە ژنانی میسری ناتوانن هاوڵاتیبوون بە هاوژینە فەڵەستینییەکان بدەن.

 

ژنانی میسر داوای باشتر کردنی دۆخی ژنانی فەلەستینی دەکەن

سەبارەت بەو چارەسەرانەی کە یارمەتی باشترکردنی دۆخی ژنان دەدەن، ئامال سەعید ئاغا، وتی: ئێمە لەگەڵ ڕێکخراوەکانی ژنانی میسری داواکاریمان بەرز کردەوە بۆ یەکخستنی کێشەکانی ژنانی پەنابەری فەڵەستینی لە میسر، ئەمەش لە کاتی ئامادەکردنی ڕاپۆرتی سێبەر بۆ CEDAW بۆ گفتوگۆکردن لەسەر ئەگەری پەرەپێدانی یاساکان کە ئەم ئازارانە کەم دەکاتەوە، داوا کراوە.

 

لە درێژەی قسەکانیدا وتی: یەکێتی ژنانی فەڵەستینی هیچ کۆڕبەندێک یان بۆنەیەکی ژنان بەجێناهێڵێت بەبێ ئەوەی تیشک نەخاتە سەر ڕاستی ژنانی فەڵەستینی و داوای ئەوە دەکات کە بابەتەکە بۆ دەسەڵاتدارانی پەیوەندیدار بگوازرێتەوە، چونکە زۆربەی قەیرانەکان دەتوانرێت چارەسەر بکرێن ئەگەر بە ویستی سیاسیش بن، هەروەها گەشەپێدانی یاسایەکی دادپەروەرانە بۆ ژنانی فەڵەستینی چارەسەرێکی ڕادیکاڵە و ئەو ئازارانە کەم دەکاتەوە کە ڕووبەڕووی دەبنەوە، بەتایبەتی لەبەر ئەوەی زۆربەیان لە میسر لەدایکبوون و دەژین و لە دەرەوەی ئەو یاسایە نین، بەڵام لە خزمەتگوزارییە جۆراوجۆرەکان بێبەشن.