سودان  

 

ئازادی ڕۆژنامەگەری یەکێکە لەو پایە گرنگانەی کە بەشدارە لە بنیاتنانی کۆمەڵگەکاندا. بەڵام لە هەندێک وڵاتدا میدیا ڕووبەڕووی ئاستەنگ دەبێتەوە لە سنووردارکردنی سەپێنراو بەسەر ڕۆژنامەنووسانەوە تا سنووردارکردنی ئازادی ڕادەربڕین، کە دەتوانێت کاریگەری نەرێنی لەسەر ڕۆڵی میدیا لە گەیاندنی ڕاستییەکاندا هەبێت. 

  

سەندیکای ڕۆژنامەنووسانی سودان ڕۆژی  ٩ی ئایار نیگەرانی قووڵی دەربڕی سەبارەت بەو ڕێوشوێنانەی ئەم دواییەی وەزارەتی ڕاگەیاندن گرتوویانەتەبەر، کە سنووردارکردنی توند بەسەر چالاکییەکانی کەناڵە مانگە دەستکردەکاندا دەسەپێنێت، مۆڵەتی پێشوەختە بۆ تۆمارکردنی لێدوانی گشتی و قەدەغەکردنی پەخشی ڕاستەوخۆ لە دەرەوەی دەزگاکانی ڕاگەیاندن. 

 

سەندیکاکە ڕایگەیاندووە کە ئەم سنووردارکردنە پێشێلکردنی ڕوونی مافی کۆمەڵگە بۆ دەستڕاگەیشتن بە زانیاری و سنووردارکردنی بە ئەنقەست بۆ کاری ڕۆژنامەوانی مەیدانی پێکدەهێنێت. ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەم بڕیارانە پاشەکشەیەکی جددی لە پێشکەوتنی وڵات بەرەو ئازادی ڕۆژنامەگەری و کاری میدیایی نیشان دەدەن. 

  

لە هەمانکاتدا، سەندیکا بە نیگەرانییەکی قووڵەوە بەدواداچوون بۆ هەڵمەتەکانی هاندان و ناوزڕاندن دەکات کە هاوکارەکانمان دەکاتە ئامانج، چ ژن و چ پیاو، لەلایەن پەیامنێرانی کەناڵە هەواڵییەکانەوە. ئەم هەڵمەتانە تۆمەتی جددی و بێ بەڵگە لەخۆدەگرن  ئەمەش مەترسییەکی ڕاستەوخۆ بۆ سەر ژیان و سەلامەتییان دروست دەکات و ڕێگە خۆش دەکات بۆ کەشوهەوای دوژمنکارانە کە بتوانێت بیانخاتە بەردەم ئامانجکردن و توندوتیژی. 

 

جەختی لەوە کردەوە کە ئەم تۆمەتە ئیلتیزامکەرانە لەگەڵ ڕێوشوێنە سنووردارە فەرمییەکان، نوێنەرایەتی نەخشێکی سیستماتیکی دەکەن بۆ تاوانبارکردنی ڕۆژنامەگەریی ئازاد و بێدەنگکردنی دەنگەکان لە ساتێکی گرینگدا کە وڵات پێویستی بە میدیایەکی پیشەیی و بەرپرسیار هەیە کە بتوانێت ڕاستییەکان بگەیەنێت، یارمەتیدەر بێت لە ئاشکراکردنی ئازارەکانی خەڵک، و ڕۆشنایی بخاتە سەر واقیعەکە وەک خۆی، بەبێ شێواندن و زانیاری هەڵە. 

  

لەم چوارچێوەیەدا، سەندیکا هاودەنگی تەواوی خۆی لەگەڵ هاوکارەکانی لە دەزگا میدیاییە جیاوازەکاندا دووپاتکردەوە، هەوڵە بەرچاوەکانیان لە ڕووماڵکردنی ڕووداوەکان و گەیاندنی ئازارەکانی خەڵک سەرەڕای زیادبوونی مەترسی و فشارەکان بەرز نرخاند. هەروەها  هەر جۆرە بە ئامانجکردنی ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆی ڕۆژنامەنووسان، چ ژن و پیاو ڕەتدەکاتەوە و داوای ڕاگرتنی دەستبەجێی هەڵمەتەکانی هاندان و پابەندبوون بە ڕێکەوتننامە نێودەوڵەتییەکان دەکات کە گەرەنتی پاراستنی ڕۆژنامەنووسان دەکەن، بەتایبەتی لە کاتی شەڕی چەکداریدا.