ناوەندی هەواڵ

 

لە نێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵی عێراق، دوای چەندین ساڵ لە مشتومڕ، لە سەرەتای مانگی نیساندا ڕێککەوتنێکی سەرەتایی کرا و حکومەتی فیدراڵی عێراق کۆنترۆڵی هەناردەکردنی کرد بە ئامانجی دەستپێکردنەوەی دەستبەجێی فرۆشتنەوە.

 

ڕۆژی پێنجشەممە حکومەتی هەرێمی کوردستان لە بەیاننامەیەکدا ڕایگەیاندووە، "حکومەتی هەرێمی کوردستان و دەسەڵاتی فیدراڵی گەیشتوونەتە ڕێککەوتنێکی کۆتایی لەسەر دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنی نەوت".

 

دوای چەند کاتژمێرێک، هایان عەبدولغەنی، وەزیری نەوتی عێراق ڕایگەیاند، لە ڕۆژی شەممەوە هەناردەکردنی نەوتی خاو دەستپێدەکاتەوە.

 

نزیکەی دە ساڵ دوای دەستپێکردنی نێوەندگیری نێودەوڵەتی، حکومەتی فیدراڵی عێراق لە مانگی ئاداردا مافی کۆنترۆڵکردنی هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستانی لەڕێگەی تورکیاوە بەدەستهێنا، بڕیارە نێودەوڵەتییەکەی مانگی ئاداری ئەمساڵ بووە هۆی ڕاگرتنی هەناردەکردن، ئەمەش حکومەتی هەرێمی کوردستانی ناچار کرد دانوستان بکات پێش ئەوەی لە سەرەتای مانگی نیساندا بگاتە ڕێککەوتنی سەرەتایی لەگەڵ بەغدا.

 

لە هەرێمی کوردستان ڕۆژانە ٤٧٥ هەزار بەرمیل لە ڕێگەی بەندەری جەیهانی تورکیاوە هەناردە دەکرێت، بەپێی ڕێککەوتنێکی ساڵی ١٩٧٣ سەبارەت بە هەناردەکردنی نەوتی نێوان بەغدا و ئەنقەرە، نرخی هەناردەکردنی عێراق بۆ هەر بەرمیلێک نەوتی ڕەوانەی جەیهان بە ١.١٩ دۆلار دیاریکراوە.

 

هەناردەکردنی نەوتی خاوی هەرێمی کوردستان سەرچاوەیەکی گرژیی لەمێژینە بوو، لە کاتێکدا بەغدا هەوڵی دەدا نەوتی کورد بگەڕێنێتەوە ژێر دەسەڵاتی خۆی، لە شوباتی ٢٠٢٢ دادگای عێراقی دەسەڵاتی بە حکومەتی فیدراڵی دا بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەو گرێبەستانەی کە کوردستان لەگەڵ کۆمپانیا بیانییەکان دانوستاندنیان لەسەر کردبوو، دادگایەکی دیکەش ڕێککەوتنەکانی نێوان هەولێر و چەند کۆمپانیایەکی پووچەڵ کردبووەوە.

 

ڕێککەوتنە نوێیەکە ڕێگایەک بۆ پەرەپێدانی یاسایەکی گشتی بۆ سەرپەرشتیکردنی هایدرۆکاربۆنەکانی وڵاتەکە دابین دەکات، کە لە ساڵی ٢٠٠٥ەوە ڕاگیراوە.