ناوەندی هەواڵ

 

ڕێبەری  گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان، تایبەت بە ٨ی ئادار ڕۆژی جیهانی تێکۆشانی ژنان، لە ڕێگەی شاندی ئیمرالییەوە پەیامێکی بۆ ژنان نارد.

 

پەیامی ڕێبەی گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجەلان بەم شێوەیەیە:

 

"دەستووری بنەڕەتی من ژیانێکی ئەفسوناوییە لەگەڵ ئێوە!"

من ئاگاداری ئەو ڕاستیەم کە، لەسەر خاکی خودبوون، تۆ بە هەموو شێوەیەک حەقیقەتی مرۆڤایەتی دەژیت، ئێوەی ژنانی بەها ئەفسوناوییەکان، من هەرگیز وازم لە ژیان لەگەڵ ئێوە نەهێنا، ئەم ژیانە لەم حاڵەتەدا بوو بە شتێکی سەرەکی کە بەردەوام بووم. بەڵام، ئەو ڕاستییەی کە بۆ یەکەمجار ئەوەندە شایستە و ئازادە، وەک یەکەمەکانی تری میزۆپۆتامیا شایستە دەبێت، ڕەنگە ئەمە ڕوویدابێت، پرسی ئازادی ژن هێشتا گرنگی خۆی پاراستووە، پرۆسەی کۆمۆنالیستی دیموکراسی، دۆخی مۆدێرنی بە کۆمەڵایەتیکردنی ژنی پێشەنگە، گەیشتن بە حەقیقەتی کۆمەڵایەتی تەنیا لە ڕێگەی ئەم شێوازەوە دەکرێت، تا کولتووری دەستدرێژی/دەستدرێژی سێکسی لەناو نەچێت، حەقیقەتی کۆمەڵایەتی لە بواری زانستی و جوانکاری و ئایینیدا سەرهەڵنادات، هەروەک مارکسیزمیش جەختی کردۆتەوە، سەرکەوتنی سۆسیالیزم مەحاڵە تا ئەو کولتوورە پیاوانە لە قوڵایی کۆمەڵگەی مۆدێرن بنبڕ نەکرێت، ڕێگای سۆسیالیزم بە ئازادی ژندا تێدەپەڕێت، تۆ ناتوانی سۆسیالیست بیت تا ڕزگاری ژن بەدی نەیەت، سۆسیالیزم مسۆگەر نییە، سۆسیالیزم بەبێ دیموکراتیک نابێت. یەکەم ئەزموونم لەگەڵ سۆسیالیزمدا لە شێوازی قسەکردنم لەگەڵ ژنێکدا دیار بوو. کەسێک کە نەزانێت قسە لەگەڵ ژن بکات، ناتوانێت سۆسیالیست بێت، کۆمەڵایەتیبوونی پیاو پەیوەستە بە پەیوەندییەکەی لەگەڵ ژنێکەوە.

 

"ژن خودی گەردوونە"

پیرۆزی هی ژنە. ژن بە خۆی گەردوونە، پیاویش ئەستێرەیەکی لە ڕێ دەرچووی دەوروبەری ئەم گەردوونەیە، ژنان زمانی ئافراند و بۆ یەکەمجار قسەی لەگەڵ منداڵ کرد. داهێنەری کەلتوور ژنە. داهێنەری کۆمەڵگاش ژنە. پیرۆزی و خوداوەندییش هی ژنە. بۆ ژنان بیردۆزیی ڕزگارییم پێشخست کە لە چوار گۆڕەپان پێکدێت. ئەمە تیۆرییە. کەلتووری ژنی پێشەنگ، سەردەمی خوداوەندان لە نێوان چوار هەزار ساڵ بۆ ١٠ هەزار ساڵ پێش زاین دایە. ئاینەکانی یەک خودایی بە بابل دەست پێدەکەن. داستانی بابل داستانی کۆیلەکردنی ژنە. ئافراندنی داستانی بابل یەکێک لە بنەما بنەڕەتییەکانی میتۆلۆژیای مێزۆپۆتامیایە. لە نێوان دوو هەزار بۆ چوار هەزار ساڵ پیش زایندا شکست بۆ کەلتووری ژن دەستی پێکرد، پاش ئەوەی کە کەلتووری ژنی پێشەنگ ڕووخا، لەگەڵ میتانیان ژنی کۆشک دەرکەوت. نەفەرتیتی ژنێکی کۆشکە. ژنانی کۆشکی ئەو سەردەمە لە پرۆسەی مێژوویی دا بوون بە ژنانی ماڵ لەم سەردەمە. هەروەک ئێوەش دەزانن، کەلتوور و نەریتی ساتی هەیە. لە کەلتووری ساتییەکان دا ژنیان دەخستە ناو ئاگر و دەیانسووتاند. لە ساڵەکانی ١٨٣٢ـیشدا ئەمە ڕوویدەدا. دواتر، ئینگلیزەکان کۆتاییان بەم کەلتوورە هێنا.

 

"ئەو نوێبوونەوەیەی کە دووبارە ڕوودەداتەوە زۆر گرنگە"

 ئەو نوێبوونەوەیەی کە دووبارە ڕوودەداتەوە زۆر گرنگە، نابێت ژنان بە زاراوەی بایۆلۆژی هەڵسەنگێندرێن، بەڵکو بە زاراوەی کولتووری و کۆمەڵایەتی و مێژوویی هەڵسەنگێندرێن، وەک سیمۆن دی بۆڤوار دەڵێت؛ ژن لەدایک نابێت، بەڵکو هەبوونە، دژی خۆشەویستی و هاوسەرگیری نیم. بەڵام ڕۆژانە چەندین کوشتنی دڕندانە بەناوی خۆشەویستییەوە ئەنجام دەدرێن، مرۆڤی عاشق چۆن خۆشەویستی خۆی دەکوژێت؟ ئەمە خۆشەویستی نییە، تا ئەمڕۆش زۆرێک لە ژنان بەهۆی ئەم جۆرە پەیوەندییەوە کۆتاییان بە ژیانی خۆیان هێناوە، هەروەها کولتووری ژنانی ئازاد هەیە. ئەو ئاستەی تۆ پێی گەیشتووی نزیکە لەم کولتوورە، ژنان هەوڵ دەدەن سنووری دایکایەتی و هاوسەرگیری تێپەڕێنن، بەڵام، هێشتا ئێوە تەنها لەسەدا ١٠ـی کولتووری ئازادیی ژن بەڕێوە دەبەن. بنەماش ئەوەیە کە دەبێت بە تێگەیشتن شەڕ بکرێت، سیستمی کۆمەڵایەتی پیاوانی سەردەست هەمیشە بۆ ژنان کێشە دروست دەکات. توندوتیژی هەیە، داگیرکاری هەیە، سێکس هەیە، دەستدرێژی ڕەگەزیی هەیە، ئەگەری کوشتنی منداڵانی کچ هەیە. لە داهاتوودا منداڵان بکوژرێن ئێوە چی دەکەن؟ کاتێک من باسی کەلتووری ساتی دەکەم، من سەرنج دەخەمە سەر ئەو ڕاستییە. دەبێت ئێوە لەگەڵ ئەم کەلتوور و تێگەیشتنە شەڕ بکەن. لەم بوارەدا کەموکوڕی و ناکۆکییتان هەیە، خۆتان لەم کەموکوڕی و ناکۆکییانە ڕزگار بکەن.

 

کێشەی ژن لە کێشەی کورد قووڵترە، کێشەیەکی لەم جۆرە هەیە. لەم بوارەدا ئێمە دەستپێکێکی بچووکمان پێک هێنا. کەلتووری شەڕ و پێکدادان زۆرترین جار دژی ژنان بەڕێوەدەچێت. تێکشکاندنی ئەم کەلتوورە داینەمۆی تێکۆشانمانە. ڕۆحی ئەم سەردەمە سیاسەتی دیموکراتیکە، زمانی ئەم سەردەمەش زمانی ئاشتییە. بانگەوازی "ئاشتی و کۆمەڵگەی ئازاد" لە هەمان کاتدا بۆ ژنان ڕێنیسانسە. من سڵاو لەو ژنانەی گوێ لە بانگەوازەییەکەم دەگرن، باوەڕ بە ژیانی هاوبەش دێنن بە ئەشقی مەم و زین، بە ئەشقی دەروێشی عەبدی نوێ دەکەم و ٨ـی ئاداری ڕۆژی جیهانی ژنانی ڕەنجدەر پیرۆز دەکەم.

سڵاو و خۆشەویستیم”