ساریا دەنیز

 

ناوەندی هەواڵ-بوێری هەمیشە وشەیەکی ئەفسوناوی بووە بۆ هەمووان، بەڵام گرتنەبەری هەنگاوی یەکەم بڕیارێکی ئاسان نییە، هەروەها هەبوونی دۆسی و بەدواداچوون نییە، زەینەب کەناجی (زیلان) بەم شێوەیە بوو، لە خەباتی گەلەکەیدا واتای ڕاستەقینەی خۆی دۆزیەوە و بوو بە چرای بەرخۆدان بۆ هەموو ژنان.

 

ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان: دەتوانم خەباتکار بم بۆ زەینەب کناجی "زیلان"

لە ٢٠ی حوزەیرانی ساڵی ١٩٩٦، زەینەب کناجی ناسراو بە زیلان ناوی خۆی لە مێژوودا نەمر کرد، وتی خواستی من لە ژیاندا گەورەیە، دەمەوێت ژیانێکی پڕ واتادار و کارێکی گەورەم هەبێت، دەمەوێت ئەم ئۆپەراسیۆنە فیداکارییە ئەنجام بدەم، چونکە ژیان و مرۆڤەکانم زۆر خۆشدەوێت، و دەمەوێت ببمە هێمایەک بۆ ژنانی کورد.

 

لە وەڵامی ئۆپەراسیۆنە فیداکارییەکەیدا لە دێرسیمی باکووری کوردستان، ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان ڕایگەیاند، زەینەب کناجی لەو کارەی کە کردوویەتی لە منی تێپەڕاندووە، لەمەودوا تەنیا دەتوانم شەڕڤان بم.

 

دوای شەهیدبوونی زەینەب کناجی دەیان ژن ئاڵای ئەویان هەڵگرت و بە ئیلهام وەرگرتن لە خەباتی ئەو، دەستیان کرد بە بونیادنانی داستانی بەرخۆدان.

 

بەردی بناغە

زەینەب کناجی "زیلان" بە بەرخۆدانی خۆی خەباتی دژی ڕژێمە ژنکوژەکان بەرزکردەوە بۆ ئاستە بەرزەکان، لەبەرامبەر ئەو پیلانگێڕییەی کە ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالانی کردە ئامانج و سیاسەتە جینۆسایدییەکان کە ئاراستەی گەلی کورد کرابوو، کردەوەکانی زەینەب کناجی بوو بە بڕگەیەکی گرنگ لە مێژووی تەڤگەری ئازادیی ژناندا، ئەو مانیفێستی "ژیانی ئازاد"ی نووسی و ژنانیش ئەو ڕۆحی بەرخۆدانەی کە لە دوای خۆی بەجێی هێشتووە، لە باوەش گرت، تەنانەت ساڵانێک دواتر ئەو ژنانەی ئاڵای شۆڕشی ڕۆژئاوا بەرز دەکەنەوە، دووپاتی دەکەنەوە کە ئەوانیش وەک زەینەب کناجی "زیلان" جەستەی خۆیان بۆ گەلانی ستەملێکراو تەرخان کردووە.

 

ئەو ژنانەی شوێن پێی زەینەب کناجی کەوتن

یەکێک لەو ژنانە ئاڤێستا خابور بوو، کە لە ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ لە گوندی حمامە، لە ناوچەی جەندەریس لە عەفرین، ئۆپەراسیۆنی قوربانیدانی دژ بە تورکیای داگیرکەر ئەنجامدا، ئامانجی ئۆپراسیۆنەکە بەرپەرچدانەوەی هێرشەکانی تورکیای داگیرکەر و چەتەکانی بوو بۆ سەر شەڕڤانی جێگیر لە بەرخۆدانی عەفرین، ئاڤێستا خابور لە ژیانیدا ئامانجی گەورەی هەبووە، جەختیشی لەوە کردەوە کە خەون و ئامانجی سەرەکیی، شوێنپێی زەینەب کناجی "زیلان" و گوڵناز قەرەتاش "بێریتان" بووە، لە یەکێک لە قسەکانیدا وتی: ئامانجم ئەوەیە بگەمە ئاستی ئەو دوو شەهیدە زیلان و بێریتان، ئاڤێستا خابور هاوشێوەی زەینەب کناجی لەڕێگەی کردەوەکانیەوە، بوو بە مایەی هێز و متمانە بۆ گەلەکەی و ژنانی عەشیرەتەکەی، ئارین میرکان و ڕیڤانا لە ڕێگای بەرخۆدانیان لە کۆبانی درێژەیان بە ڕێبازی زەینەب کناجی  دا.

 

وەک زەینەب کناجی "زیلان" خۆی نەمر کرد

ڕیڤانا ڕۆژئاوا، "شاری مامۆ"، نموونەی زەینەب کەناجی "زیلان"ی گرتەبەر. لە ساڵی ٢٠١٣ بۆ پاراستنی خاکەکەی پەیوەندی بە یەپەژەوە کردووە، بە ئیلهام لە بەرخۆدان و خەباتی زەینەب کناجی، کاتێک داعش لە ئەیلوولی ٢٠١٤ هێرشی کردە سەر شاری کۆبانێ، تەنیا ساڵێک بوو شەڕڤان بوو.

 

لەو ڕۆژەدا لە گوندی گوڵمەد لە باشووری کۆبانێ لەگەڵ کۆمەڵێک لە هاوڕێیانی شەڕێکیان کرد، بەهۆی هێرشە توندوتیژ و توندەکانەوە، تەقەمەنی شەڕڤانان تەواو بوو، هیچ هەلێک بۆ هێنانی تەقەمەنی زیادە لە شوێنەکانی ترەوە نەما، لەو کاتەدا ڕیڤانا ڕۆژئاوا بڕیاریدا ئۆپەراسیۆنێکی فیداکاری بۆ پاراستنی هاوڕێیانی لە بەرە و بەرگریکردن لە شاری بەرخۆدان، کۆبانێ و ڕێگریکردن لە هاتنە ناوەوەی چەتەکان بۆ ناوەندی شار ئەنجام بدات.

 

ئەم ئۆپەراسیۆنە سەرکەوتوو بوو لە شکاندنی زەبری ئەو گروپانە و ڕیڤانا ڕۆژئاواش هەر وەک زەینەب کناجی "زیلان" خۆی لە دڵی گەلەکەیدا نەمر کرد.

 

لە ڕێگەی پێنووسی خۆیەوە ژیانی خۆی گێڕایەوە

زەینەب کناجی "زیلان" لە ساڵی ١٩٧٢ لە گوندی مالی ناوەندی شاری مەلاتیا لە بنەماڵەیەکی چینی مامناوەند لەدایک بووە، دەرچووی بەشی ڕاوێژکاری دەروونی لە زانکۆی ئینۆنو و بۆ ماوەیەک وەک تەکنیکاری تیشکی ئێکس لە نەخۆشخانەی دەوڵەتی لە شاری مالاتیا کاری کردووە، لە ساڵی ١٩٩٦ لەگەڵ هاوکارەکەی لە هەمان بەش و زانکۆ، محەمەد عەلی عەتلی هاوسەرگیری دەکات، کە هاوڵاتی گوندی خلیای سەر بە پارێزگای ئیغلی ئامەد بووە، هاوژینەکەی لە ئەزبە دەستگیرکرا.

 

زەینەب کناجی "زیلان" ژیاننامەی خۆی و تایبەتمەندییەکانی بەریەککەوتنی لەگەڵ پەکەکە دەگێڕێتەوە و وتی: لە قۆناغی ئامادەییدا بەلای بیری چەپەوە ڕاکێشرابووم، ناسنامەی کوردیش پەرەی سەندبوو، لەو ساڵانەدا دەستم کرد بە بیرکردنەوە لە ژیان، بەڵام بەلای هیچ تەڤگەریەکی دیاریکراودا سەرنجم نەبوو، لە ساڵانی زانکۆییمدا، قەناعەتە چەپەکانم دەستیان بە بلوریبوون کرد، هاوسۆزییەکی تایبەتم بۆ پەکەکە پەرەپێدا.

 

زەینەب کناجی "زیلان" ڕایگەیاندووە کە لە ساڵی ١٩٩٤ دەستی بە چالاکییە مەیدانییەکان کردووە لە شاری ئەزەنا کە نزیکەی ساڵێک بەردەوام بووە، ئەو ڕەخنەی لە خۆی گرت کە مەشقی قووڵی نەکردووە، بەڵام هەمیشە خۆپەرست و خواستدا بووە، هەر بۆیە لە ساڵی ١٩٩٥ لە دێرسیم پەیوەندی بە ڕیزەکانی خەباتەوە کرد، ئەو قۆناغەی بە قۆناغێکی گەشەسەندن بۆ خۆی لەناو پەکەکەدا پێناسە کرد.

 

پێداویستیەکانی قۆناغەکە

زەینەب کناجی "زیلان" وەڵامی هێرشەکەی دایەوە، کە بە یەکەم هەنگاوی پیلانگێڕی نێودەوڵەتی لە دژی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان لە ساڵی ١٩٩٦ پێناسە کرا، بە ئۆپەراسیۆنی خۆکوژی لە ٣٠ی حوزەیرانی هەمان ساڵدا، ئەو ژنە هۆکارەکانی بۆ ئەنجامدانی ئەم ئۆپەراسیۆنە ڕوونکردەوە و وتی: پێویستە داواکارییەکانی قۆناغەکە بەدی بهێنین، پێمان خۆشە پەیامێک بۆ دۆست و دوژمن بنێرین، جەخت لەسەر خواستی خۆمان بۆ دۆسی خۆمان و ئامادەیی خۆمان بۆ ئەوەی باجی ئازادی بدەین، هاوکات ئاواتەخوازین داواکاری گەلەکەمان بۆ ئازادی بگەیەنین بە هەموو جیهان.

 

دەنگی بیسترا و خەباتەکەی لە باوەش گرت

ئەو کارەی زەینەب کناجی "زیلان" تەنیا کردەوەیەکی سەربازی نەبوو؛ ئەوەشی تێپەڕاند بۆ ئەوەی کاریگەرییە سیاسی و خەباتگێڕییەکانی فراوانتر هەڵبگرێت، ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان ئەو کارەی بە بانگەوازێک زانی بۆ ئەوەی ژنان خۆیان ڕێکبخەن بۆ پارت سیاسییەکان، هەزاران ژنی کورد بانگەوازەکەی زەینەب کناجیان لە باوەش گرت و تا ئەمڕۆش بەردەوامن، لە هەر چوارپارچەی کوردستان ژنان لە ڕێبازی زەینەب کناجی "زیلان" پەیڕەو دەکەن، ئیلهام لە فەلسەفەی "ژن ژیان ئازادی" وەردەگرن، دەبنە ئیلهامبەخشێک بۆ ژنان لە سەرانسەری جیهاندا.

 

زەینەب کناجی "زیلان" پێوەری خەباتی ژنانی نووسیوە و ناوەکەی وەک هێمای بەرخۆدانی بێکۆتایی و ژیانێکی ئازاد کە هەڵگری بەرزترین واتایە، بە نەمری ماوەتەوە.