ناوەندی هەواڵ

 

 ڕۆژی ١٤ی ئادار، کۆمیتەی تایبەتی نەتەوە یەکگرتووەکان ڕاپۆرتێکی نوێی بڵاوکردەوە و ڕژێمی ئیسلامیی بە "هەوڵێکی ڕێکخراو بۆ بێدەنگکردنی دەنگی ناڕازییان و دروستکردنی کەشوهەوای تیرۆر لە کۆمەڵگە و دابینکردنی سزای سیستماتیکی بۆ تاوانباران" تۆمەتبار کرد و ڕایگەیاند،حکومەتی ئێران تەکنەلۆژیای دیجیتاڵی و چاودێری بۆ چەقاندنی ناڕەزایەتییەکان لە دوای ڕاپەڕینی شۆڕشگێڕانەی "ژن، ژیان، ئازادی" سوود وەردەگرێت.

 

بە پێی دەرەنجامەکانی کۆمیسیۆنی سەربەخۆی دۆزینەوەی ڕاستییەکانی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان، ئەم کردەوانەی کۆماری ئیسلامی بریتین لە “زیادبوونی سوود وەرگرتن لە تەکنۆلۆژیای چاودێری، لەوانەش لە ڕێگەی سەرکوتکردنی ئارەزوومەندانە و بە سپۆنسەری دەوڵەت.

 

دوای کوشتنی حکومەتی ژینا ئەمینی و ڕاپەڕینی شۆڕشگێڕانەی "ژن، ژیان، ئازادی" و سەرکوتکردنی توند و خوێناوی ئەم ڕاپەڕینە شۆڕشگێڕییە، ئەنجومەنی مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان بە خێرایی لێکۆڵینەوەیەکی بەرفراوانی دەستپێکرد.

 

سارا حسێن، سەرۆکی کۆمیسیۆنی دۆزینەوەی ڕاستییەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان لە ڕاپۆرتە نوێیەکەیدا وتی: لە ماوەی دوو ساڵی ڕابردوودا، ئێران ڕەتیکردەوە دان بەو داخوازییانەی دادپەروەری و یەکسانی بنێت کە ناڕەزایەتییەکانیان پەرەپێداوە."

 

سارا حوسێنوتی:" تاوانبارکردن و ڕێوشوێنی چاودێری و سەرکوتی بەردەوامی نەیاران و بنەماڵەی قوربانییەکان و ڕزگاربووان بەتایبەت ژنانی بە زۆر نیگەرانکەر وەسف کرد، و جەختی لەوە کردەوە کە لە مانگی نیسانی ئەمساڵەوە حکومەتی ئێران چاودێری و دادگاییکردنی ئەو ژنانەی کە پابەند نین بە پەردەی ئیجبارییەوە زیاد کردووە.

 

کۆمیتەی حەقیقەت و ئاشتەوایی بە ئاماژەدان بەوەی کە تا ئێستا ١٠ پیاو لە پەیوەندی لەگەڵ ڕاپەڕینی شۆڕشگێڕانەی "ژن، ژیان، ئازادی" لە سێدارە دراون، جەختی لەوە کردەوە کە لانیکەم ١١ پیاو و سێ ژنی دیکەش ڕووبەڕووی مەترسی لەسێدارەدان بوونەتەوە.

 

هەروەها ڕاپۆرتەکە ئاماژە بەوە دەکات کە قوربانیانی ئەشکەنجە و مامەڵەی خراپی تر گۆشەگیرییان لەسەرە و حکومەت بەشێوەیەکی سیستماتیک ترساندن لە دژی خێزانەکانیان بەکاردەهێنێت، حکومەت ئامڕازە دیجیتاڵییەکان بەکاردەهێنێت بۆ بێدەنگکردنی ناڕەزایەتییەکان، لەوانەش بە چڕکردنەوە و فراوانکردنی کۆنترۆڵکردنی بۆ زیاتر سنووردارکردنی ئازادی ڕادەربڕین و تەنانەت سانسۆرکردنی گێڕانەوە و بۆچوونەکان.

 

بۆ نموونە ئەپ یان ویجتێکی "نازیر" ڕێگە بە کەسانی متمانەپێکراو دەدات لە حکومەتدا کە حاڵەتەکانی وەک پابەندنەبوون بە ڕووپۆشکردنی دەموچاوی ناچاری ڕاپۆرت بکەن، تەنانەت لە ئۆتۆمبێلی تایبەتدا، ڕاپۆرتی لیژنەی ڕاستی و ئاشتەوایی باس لەوە دەکات کە وەشانی نوێکراوی ئەپەکە کە لە مانگی تشرینی یەکەمی ئەمساڵەوە کاردەکات، چاودێری ژنانی ناو تاکسی و میترۆ و تەنانەت ئەمبولانسەکانیش دەکات.

 

هەروەها لێژنەی دۆزینەوەی ڕاستییەکانی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان لەم ڕاپۆرتەدا ڕایگەیاندووە کە لە مانگی نیسانی ئەمساڵدا بە تایبەت لە جەژنی نەورۆزدا، حکومەت فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بۆ چاودێریکردنی ڕەچاوکردنی حیجاب لەلایەن ژنان لە تاران و ناوچەکانی باشووری وڵات بە کارهێنا.

 

نوێنەرایەتی دۆزینەوەی ڕاستییەکان بەڵگەی لەسێدارەدانی دەرەوەی دادوەری ٦ خۆپێشاندەری دۆزیەوە کە سێ کەسیان تەمەنیان لە خوار ١٨ ساڵەوەیە، بەڵام حکومەت کوشتن و لەسێدارەدانیان ڕەتکردەوە و هەموویانی بە "خۆکوژی" ڕاگەیاند.

 

هەروەها لە ڕاپۆرتەکەدا ئاماژە بە دۆسیەی ژنێک کراوە کە لە کاتی دەستبەسەرکردندا بە توندی لێی دراوە و دووجار بە ساختە لە سێدارە دراوە و دەستدرێژی بە کۆمەڵی کراوەتە سەر، ئاماژەیە بۆ بوونی حاڵەتی زیاتری توندوتیژی سێکسی لەوانە دەستدرێژی سێکسی و دەستدرێژی بەکۆمەڵ لە دەستبەسەرکردندا.

 

ترساندنی بەردەوام لە قوربانییەکان

هەروەها ڕاپۆرتی کۆمیتەی حەقیقەت و ئاشتەوایی جەخت لەسەر "ناسەربەخۆیی سیستمی دادوەریی ئێران" دەکاتەوە و تێیدا هاتووە: نەک هەر داواکاری قوربانییەکان بۆ دادپەروەری و لێپرسینەوە لە تاوانباران پشتگوێ دەخرێن، بەڵکوو ئەوان و بنەماڵەکانیان بەردەوام دەکرێنە ئامانجی "تۆقاندن، هەڕەشە، گرتن و دادگاییکردنی تاوانکاری".

 

بڕیارە ڕۆژی ١٨ی ئادار لە شاری جنێڤ دووەم ڕاپۆرتی لیژنەی دۆزینەوەی ڕاستییەکان پێشکەش بە ئەنجومەنی مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان بکرێت.