وەڵامی پرسیارەکانی سەبارەت بە کوشتنی ژنان نەدرایەوە

گوڵدەرەن ڤارلی و گوڵجان کاچماز سایگیت، پەرلەمانتارانی وانی پارتی دەم دەربارەی ڕووداوەکانی کوشتنی ژنان لە وان، ڕەشنووسی پرسیاریان ئاڕاستەی وەزارەتی خێزان و خزمەتگوزاری کۆمەڵایەتی کردبوو، دوای چەندین مانگ پرسیارەکان بێ وەڵام ماونەتەوە.

ناوەندی هەواڵ

 

گوڵدەرەن ڤارلی و گوڵجان کاچماز سایگیت، پەرلەمانتارانی وانی پارتی یەکسانی و دیموکراسی گەلان "پارتی دەم" ڕەشنووسی پرسیارێکیان پێشکەش بە مەهینور ئۆزدەمیر، وەزیری خێزان و خزمەتگوزاری کۆمەڵایەتی کرد سەبارەت بە زیادبوونی کۆمەڵکوژی ژنان لە وان لە مانگی کانوونی دووەمی ٢٠٢٣.

 

لە ڕەشنووسی پرسیارنامەکەدا ئاماژە بەوە کراوە کە کۆمەڵکوژی ژنان زیادی کردووە، لەلایەکی دیکەوە ڕاپۆرتی KCDP ساڵی ٢٠٢٣ی پلاتفۆرمی تاوانەکانی ژناندا هاتبوو: لە ساڵی ٢٠٢٣دا ٣١٥ ژن لەلایەن پیاوانەوە کوژراون و ٢٤٨ ژنیش لەو بارودۆخەدا کوژراون و لەژێر هەلومەرجێکی گوماناویدا بە مردوویی دۆزراونەتەوە، لە ساڵی ٢٠٢٣دا بە گشتی ٢٨ ژن سەرەڕای فەرمانی پاراستن گیانیان لەدەستداوە، ٦٢ ژن بوونەتە ئامانجی خێزانەکانیان لە کۆی ئەو ٤١ حاڵەتە، لەگەڵ ئەو ژنانەدا، کەسوکاریان کوژراون و لە ٢١ حاڵەتیشدا کەسوکاری ژنەکان برینداربوون.

 

وەزارەتەکە کە گەڕایەوە سەر ڕەشنووسی پرسیارەکە بۆ پەرلەمانتاران، ڕایگەیاند: لە ساڵی ٢٠٢٣دا ٢٧٣ هەزار و ٢٢٢ ژن، ٢٨ هەزار و ٣٥٢ پیاو و ١١ هەزار و ٩٠١ منداڵ، بە گشتی ٣١٣ هەزار و ٤٧٥ ​​کەس خزمەتگوزارییان لە ŞONÎM وەرگرتووە، لە ساڵی ٢٠٢٣دا خزمەت بە ٤ هەزار و ٦١٣ ژن و ٤١٤ پیاو و ٣٢١ منداڵ کردووە کە بە گشتی ٥ هەزار و ٣٤٨ کەس بووە.

 

ئەو پرسیارانەی لە ڕەشنووسەکەدا هاتووە بەم شێوەیەن:

 

پلانتان چییە سەبارەت بە کوشتنی ژنان لە وان؟ بەڕای ئێوە هۆکارە سەرەکییەکانی زیادبوونی کوشتنی ژنان لە وان و لە هەموو وڵاتدا چین؟

 

لە شاری وان لە ماوەی ٥ ساڵی ڕابردوودا چەند ژن بەهۆی توندوتیژی پیاوانەوە گیانیان لەدەستداوە؟ چەند لەو ژنانەی گیانیان لەدەستداوە داوای پاراستنیان کردووە؟

 

لەم ساڵانەی دواییدا لە وان، سێرت، موش، کۆڵمێرگ، ئامەد، ئیلێه و شارەکانی دراوسێی ئەم ناوەندانە، ئایا وەزارەتەکەت لێکۆڵینەوەیەکی لەسەر زیادبوونی حاڵەتەکانی کوشتنی ژنان ئەنجامداوە یان نا؟

 

ڕۆژانە ژمارەی کوشتنی ژنان زیاد دەکات و ساڵانە لە تورکیا وەزارەتەکەتان چی دەکات سەبارەت بەم ڕووداوانە؟

 

لە ١٠ ساڵی ڕابردوودا چەند ژن کوژراون، هەرچەندە داوای پاراستنیان لە دەوڵەت کرد، بەڵام گیانیان لەدەستدا؟ هەرچەندە بڕیاری پاراستن هەیە، بەڵام بۆچی ڕێوشوێنی ئەمنی بۆ ژنان نییە؟

 

ئایا وەزارەتەکەت هیچ کارێک ئەنجام دەدات سەبارەت بە یادی ئەو ژنانەی گیانیان لەدەستداوە؟

 

کەی درک بەوە دەکەیت کە سیاسەتەکانی ئێستا کوشتن و توندوتیژی دژی ژنان کەم ناکاتەوە و زیادیان ناکات؟ ئایا ئاگاداری پلانی کارکردنت بێکاریگەرە؟"