ڕۆناهی نودا

 

قامیشلۆ- ڕێبەری گەلی کورد، عەبدوڵا ئۆجالان نزیکەی ٢٠ ساڵ لە ڕۆژئاوای کوردستان ڕەنجی زۆری داوە، ئەو گەلەی بە بیرۆکە و فەلسەفەی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان خۆیان بنیاد ناوە، ئەمڕۆ لەگەڵ شۆڕشدا ژیانێکی ئازاد و یەکسان بەڕێوە دەبەن، پێش شۆڕش گەل و ژن و دایک و باوک و براکان لە ڕێگەی میلیشیاکانەوە کاریان بۆ وڵاتەکەیان دەکرد، بەڵام ئێستا لە هەموو دەرفەتێکدا، گرنگ نییە باجەکەی چییە، دەستیان بۆ ڕێکخراوەکە درێژ کرد، لە سایەی هەزاران پاکرەوان و بنەماڵەی نیشتمانپەروەر کە دڵ و منداڵی خۆیان بەخشی بە ڕێکخراوەکەیان، شۆڕشێک ڕوویدا و ئەم شۆڕشە بوو بە شۆڕشی ژنان.

 

یەکێک لەو دایکانە جەواهیر عوسمانە کە بە دایکی هۆزان ناسراوە، هاوڵاتی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریایە، بەهەندێک هۆکار لە گوندی هیمۆی سەر بە شاری قامیشلۆ نیشتەجێ بووە، دایکی دوو منداڵە و خەباتکارە، لە ساڵی ١٩٨٥ جەواهیر عوسمان چاوی بە ڕێکخراوی کوردی کەوت و بەشداری چالاکییەکانی کرد، جەواهیر عوسمان کە ئێستا ئەندامی ئەنجومەنی ژنانی بنەماڵەی شەهیدانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریایە، باسی ئەزموونی خۆی کرد.

 

لە ساڵی ١٩٨٥ دەستی بە کارکردن کردووە

جەواهیر عوسمان ئاماژەی بەوەکرد، ڕۆحی نیشتمانپەروەری بنەمای بونیادنانی شۆڕشە لەسەر خاکەکەیان لەمڕۆداو  وتی: لە ساڵی ١٩٨٥دا هێشتا تەمەنم ١٢ ساڵ بوو، بیستم کە هەندێک کچ و کوڕی کورد لە پێناو کوردستاندا خەبات دەکەن، ئەو کەسانە لەهەموو پارچەکانی کوردستانەوە بەشداربوون، خۆیان پەروەردە کرد و بۆ کوردستانی سەربەخۆ خەباتیان کرد، لەو ساڵانەدا نەورۆز دەکرایەوە و بۆ نەورۆز گروپێکی هەڵپەڕکێ دروست دەکرا، مام و ئامۆزاکەشم پەیوەندییان بەو گروپەوە کرد، منیش لەگەڵیان چووم، بەڵام پەیوەندیم بەو گروپەوە نەکرد، چونکە زۆر گەنج بووم، هەرچەندە من لە گروپەکاندا نەبووم، بەڵام هەمیشە لەگەڵیان دەچووم و لەبیرمە هەموو شتێک بە نهێنی ئەنجام دەدرا بۆ ئەوەی دوژمن بزانێت ئەم پرۆسەیە یەکەم ناساندنی من بوو بەڕێکخراوەکە.

 

جەواهیر عوسمان بە گەنجترین تێکۆشەر ناوی لێنراوە و لە درێژەی قسەکانیدا وتی: کاتێک دەچوومە قوتابخانە، گفتوگۆ لەسەر کوردستان و ئەو ئازادیخوازانە دەکرا کە کاریان دەکرد، بەڵام زۆر بە نهێنی هێڵدرانەوە، چونکە ئەگەر بیسترابا سزامان لەسەر دەدرا لەو کاتەدا ئازادیخوازان کە لە هەرێمەکەمان خەباتیان دەکرد، لەو ڕۆژگارەدا هەموو کارەکانمان بە پێ ئەنجام دەدا و هیچ ئۆتۆمبێلێکمان نەبوو بچینە گوندەکان، لەو کاتەدا زۆر کەس ئێمەیان نەدەناسی، بۆیە پشتیوانیان نەدەکردین لەو کاتەدا ناوم بچوکترین سەرباز بوو، چونکە من گەنج بووم، بەڵام کاری سەربازیم بۆ وڵاتەکەم دەکرد، لەو کاتەدا کەسانی زۆر بەنرخمان ناسی کە گیانی خۆیان لە پێناو وڵاتەکەماندا بەخت کرد و ئەوانیش بوونە هەوێنی شۆڕشەکەمان.

 

پشتێنەی عەرەبی

جەواهیر عوسمان ڕوونی کردەوە لەو ساڵانەدا ڕژێم بە ئەنقەست ترس و تیرۆری لە خەڵکدا چاند و وتی: ئەو سەردەمە عەرەبی زۆریان بە پشتێنەی عەرەبەوە هێنا و تا ئێستا لە گوندەکەمان نیشتەجێیان کردن، لەو ساڵانەی نەوەدەکاندا ترسێکی زۆر هەبوو، لە هەمان کاتدا ڕژیم خەریکی بڵاوکردنەوەی بێمتمانەیی بە کۆمەڵگە و فەسادی و گەندەڵی لە نێو خەڵکدا بوو.

 

تەقەی ١٥ی ئاب خەڵکی بەئاگا هێنایەوە

جەواهیر عوسمان، لە درێژەی قسەکانیدا ئاماژەی بەوەکرد، بە تەقاندنی یەکەم فیشەک لە ١٥ی ئاب ڕاپەڕینیان کردووەو وتی: لەگەڵ گەورەبوونمان، ئەزموونەکەمان زیاتر بوو، هەر کارێکمان لێ داواکرابوو، کردمان، دەمەوێت باسی یەکەم فیشەک بکەم لە ١٥ی ئاب، لەو کاتەدا بۆ ١٥ی ئاب یاخیبوون هەبوو، پێموایە لەو کاتەدا دوژمن هەستی پێکرد و ڕێگاکەیان گرت، ئێمەش لەگەڵ حکومەتدا شەڕمان کرد.

 

ئەوان لەڕێگەی کۆبوونەوەوە کارەکانیان ڕێکدەخەن

جەواهیر عوسمان ئاماژەی بەوەشکرد، دەتوانن لەڕێگەی سیستمی کۆبوونەوەکانەوە کار و چالاکییەکانیان ڕێکبخەن و وتی: دوای ئەزموونی گەورە گەیشتینە ئەو ئاستەی کە هەنگاو بنێین بۆ سیستمی کۆبوونەوەکان هەندێک جار ڕێبەر ئاپۆ و هاوڕێ شاخەکانی ئەو دیمەنەیان بۆ دەناردین تا ئێمە سەیری بکەین، هەروەها دەبوو ڕێنماییەکان بخوێنینەوە و دەبوو بزانین چی هەیە و چی نییە.

 

گوڵەبەڕۆژە لە ژێر بەردەکەدا گەشە دەکات و زۆر بەهێز دەبێت

جەواهیر عوسمان باس لە گرنگی نیشتمانپەروەری کرد و وتی: ئێمە ویستمان زیاتر شایستەی نیشتمانپەروەری خۆمان بین لە دەرفەتەکانی ئێستا، ئەو هاوڕێیانەی پێشەنگایەتییان کردین شەهید بوون، ڕۆژانە ژمارەی گەریلاکان زیادی دەکرد و خەڵک زیاتر لەبارەی ڕێکخراوەوە ئاشنا بوون، ئێستاش لەبیرمە لەو ڕۆژانەدا کاتمان بەس نەبوو، کات زۆر بەخێرایی تێدەپەڕی، لەو سەردەمەدا هەرکەسێک پریشکی بچووکی نیشتمانپەروەری لە ناخیدا هەبوایە، بەشداری هەموو چالاکییەکانی دەکرد و ئەرکی نیشتمانپەروەریی خۆیان بەجێدەهێنا، جا ڕێپێوان بێت یان گردبوونەوە، ڕۆحی ئەو سەردەمە زۆر جیاواز بوو، ڕۆحی شۆڕش لەسەری بونیادنرابوو.

 

سیاسەتی برسێتی

جەواهیر عوسمان باس لە سیاسەتی گۆشەگیری ڕژێمی بەعس دەکات بەرامبەر گەلی کورد: دوژمن سیاسەتی گۆشەگیری بەسەر ئێمەدا سەپاند، ڕژیێم ڕێگەی پێنەداین لێرە کارگەیەک دروست بکەین، ڕێگە نەدرا پڕۆژەیەکی ئابووری دروست بکرێت، کار نەبوو، دەبوو بڕۆیت بۆ شام بۆ دۆزینەوەی کارێک ئەوانەی خاوەنی زەوی بوون نەیاندەتوانی هیچ بچێنن، ئەگەر بتوانن بیچێنن سنووردار بوو، پێشتر سیاسەتی برسێتییان بەسەر ئێمەدا سەپاند، لەگەڵ پشتێنەی عەرەبدا هەموو زەوی و زاریان لێسەندین، بەم سیاسەتانە گەلی کورد زیانێکی زۆری بەرکەوت.

 

دەستگیرکردنی عەبدوڵا ئۆجالان ڕێبەری گەلی کورد

جەواهیر عوسمان باس لە گرتنی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان کرد و وتی: ساڵی١٩٩٩ بوو، پیاوێکی هاوتەمەنەکەی دراوسێی من بوو، زمانی تورکی تێدەگەیشت و لە تەلەفزیۆنی تورکیا هەواڵی بەپەلەیان دەدا و دەیانوت ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان بە دیل گیراوە، ئەو ڕۆژە زۆر گریام لەو ڕۆژەدا ماڵ و خێزان و گوند و شار و جیهان هەموویان بوونەڕۆژێکی تاریک بۆ ئێمە.

 

تۆ کەسێکی بێگانەیت

جەواهیر عوسمان نامۆبوونی گەلی کورد لەسەر خاکی ڕۆژئاوای کوردستانی بەم شێوەیە باس کردو وتی: لەو کاتەدا کتێبێکی خێزانیی نوێم هەبوو چونکە ناوی منداڵەکانم هەمووی کوردی بوو، دەیانوت هەموو ئەو ناوانە بێگانەن و ئێمە تۆماریان ناکەین، منیش درێژە بە شەڕەکەم دا و وتم ناوی ئێمە کوردییە و بێگانە نییە، ئێمە کوردین و ناوی منداڵەکانمان کوردی دەبێت، وتیان تۆ سیاسیی و شەڕ لەگەڵ ئێمە دەکەیت بۆ ئەو ناوانە.

 

دامەزراندنی پەیەدە و کۆنگرە ستار

جەواهیر عوسمان باسی پێکهێنانی پەیەدە و کۆنگرەی ستاری کردو وتی: لە ساڵی٢٠٠٢پەیەدەمان پێکهێنا، ئەوکات کۆنگرە بەسترا، من ئامادە نەبووم، بەڵام لە دووەمدا ئامادە بووم، ئێمە دڵخۆش بووین بە دامەزراندنی پەیەدە، چونکە بە ئاشکرا وەک پارتێکی کوردی کاری دەکرد، دەوڵەت قبووڵی نەکرد، پەیەدە لەڕێکخستنی خۆیدا گرنگی بە کۆمەڵگە دەدا و پارتێکی کۆمەڵایەتی بوو، لەو سەردەمەدا شەهیدبوونی هاوڕێ شیلان و هاوڕێکانی کاریگەری زۆری لەسەر ئێمە هەبوو، کۆنگرەی ستار لە ساڵی ٢٠٠٥ دامەزراوە، لەو کاتەدا ژمارەیەکی زۆر کەمی ژنانمان کۆکردەوە بۆ ئەوەی بتوانین ڕێکخراوی خۆمان دروست بکەین، وەک ژن ڕێکخراوەکەمان لە لایەن خۆمانەوە پێکدەهێنرا، بۆیە خۆشحاڵ بووین کە لە کۆبوونەوەکانماندا بە ئاسانی خۆمان دەرببڕین.

 

پڕۆسەی شۆڕش لەڕۆژئاوای کوردستان

جەواهیر عوسمان دوای شۆڕش لەڕۆژئاوای کوردستان گەڕاوەتەوە وڵات و وتی: ئێستا هاتووینە سەردەمی شۆڕش لەڕۆژئاوای کوردستان، لەو کاتەدا وەک بنەماڵەیەک لە لوبنان بووین، لەوێ کارەکانی ئەنجومەنی ژنانم بەڕێوەبرد، نوێنەری پەیەدە و کۆنگرەی ستار بووم لە لوبنان، نوێنەرایەتی هەردوو ڕێکخراوەکەم کرد، دوای شۆڕشی ڕێکخراوەکە، بانگەوازمان بۆ کورد کرد بۆ کۆنترۆڵکردنەوەی ڕۆژئاوای کوردستان، بۆیە خێزانەکەمان لە ساڵی ٢٠١٣دا ڕوویان لەڕۆژئاوای کوردستان کرد.

 

دایکی دوو شەهید و شۆڕشگێڕێک

جەواهیر عوسمان ڕایدەگەیەنێت، دوو لە کوڕەکانی پەیوەندییان بە کاروانی نەمرەکانەوە کردووە و یەکێکیان ئەمڕۆ شۆڕشگێڕە و خەبات بۆ نیشتمان دەکات و دەڵێت: کوڕەکەم شەهید بوو، پەیوەندی بە بزووتنەوەی ئازادییەوە کرد لەو کاتەی ئێمە هێشتا لە لوبنان بووین، کوڕەکەی تریشم لەڕۆژئاوای کوردستان پەیوەندی بەیەپەگە کرد، ناوی شەهید هۆزان بوو، هۆزان لە ساڵی ٢٠١٤ لە تل حەمیس لە کاتی شەڕی چەتەکانی داعش شەهید بوو، هەروەها کوڕێکی ترم لە ساڵی ٢٠٢٠ لە چیای مەتینا شەهید بوو، هەموو شەهیدانی شۆڕش لە کەسایەتی دوو کوڕە شەهیدەکەمدا یاد دەکەمەوە و سەریان بۆ دادەنەوێنم، کاتێک شۆڕشێک ڕوودەدات خۆت وەک یەکێک لە ئەندامانی ئەو شۆڕشە دەبینیت، دوای شەهیدبوون خۆت وەک خاوەنی ئەو شۆڕشە دەبینیت.

 

لە پڕۆسەی شۆڕشدا ڕۆڵی خۆی بینی

جەواهیر عوسمان سەبارەت بە پێشکەوتنی شۆڕش لەڕۆژئاوای کوردستان، سیستمی نەتەوەی دیموکراتیک کە بە ژیانەوە هاتۆتە ژیان و ئەو ڕۆڵەی کە لە شۆڕشدا بینیویەتی وتی: دوای هاتنم بۆ ڕۆژئاوای کوردستان، لە کۆمۆنەکان و ئەنجومەنەکاندا کارم کردووە، لەو کاتەدا هەموو پێکهاتەکان بینییان کە ڕێکخراوێک هەیە کە ئاگاداری پێکهاتەکانە، بۆیە هەموو پێکهاتەکان کۆکرانەوە بۆ ئەوەی ئاگاداری شۆڕشی خۆیان بن و خۆبەڕێوەبەرییش دامەزرا، ئەم ڕووداوانە لە ژیانماندا هەمووی مێژوویی بوون، بە ژیانی ئێمە و داهاتوومانەوە، ئەوەی لێمان داواکرابوو کردمان، دواتر چوومە ئیدارەی ئەنجومەنی ژنان لە شارەوانییەکان، دوای دوو ساڵ و نیو لە ئەنجومەنی شارەوانیش کارم کرد و لە کۆتاییدا چوومە پەروەردەیەکی سێ ڕۆژە، دوای پەروەردە باسیان لە قاچی ئابووریی نەتەوەی دیموکراتیک کرد و منیش چوومە ئەو بوارەوە و سەرنجم لەسەرژنان بوو، پاشان پێشنیاری خۆمم کرد بچمەMSD  دوای ئەوە کوڕەکەی تریشم شەهید بوو، دوای ماوەیەک پەیوەندیم بە ئەنجومەنی بنەماڵەی شەهیدانەوە کرد و تا ئێستاش لەوێ کار بۆ دایکان و منداڵ و ژن و بنەماڵەی شەهیدان دەکەم.

 

بەڵێنێک بۆ شۆڕشگێڕان...

جەواهیر عوسمان لە کۆتاییدا بەڵێنی دا ڕێبازی پاکرەوانەکان بگرێتە بەرو وتی: دەمەوێت هەستی خۆم دەرببڕم کە پیرۆزترین ئاواتی من ئەوەیە کە هەمووان خۆبەڕێوەبەری قبوڵ بکەن، ئەو کارەی شەهیدانمان بۆ ئەمڕۆژانە ڕوحی خۆیان بەخشیوە، بۆ ئەوەی بگەن بە خۆبەڕێوەبەریی دیموکراتیک، گرنگ نییە دەرەنجامەکەی چی بێت، هێشتا هێرش و پلان بۆ سەر ئێمە هەیە، هێرشێکی گەورە بۆ سەر گەلەکەمان لە کەسایەتی ڕێبەردا هەیە، مافی ڕێبەر ئاپۆ پێشێل دەکەن، ئارەزووی ئێمە ئەوەیە کە لەگەڵ ڕێبەر ئاپۆ تامی شۆڕشەکەمان بکەین، هەروەها دەمانەوێت بە ئازادی لەگەڵ ڕێبەر ئاپۆ پشوو بدەین، وەک دایکی دوو شەهید و تێکۆشەر، هەمیشە شوێن دۆزی منداڵەکانم دەکەوم.