ناوەندی هەواڵ

 

لە دادگای ویلایەتی کانزاسی ئەمریکا دەنگدەران بە زۆرینەی دەنگ وتوویانە کە نایانەوێت دەستووری ویلایەتەکە هەموار بکەنەوە بۆ ئەوەی جەخت لەوە بکەنەوە کە مافی لەباربردنی منداڵ لە ژنان بسەندرێتەوە.

 

ئەوە یەکەم تاقیکردنەوەی هەڵبژاردن بوو بۆ ئەم پرسە لەو کاتەوەی دادگای باڵای ئەمریکا ڕێگەی بە ویلایەتەکان دا ئەو ڕێکارە قەدەغە بکەن، ئەگەر دەنگدانەکە بە پێچەوانەوە بڕۆیشتبا، یاسادانەران دەیانتوانی هەنگاو بنێن بۆ زیاتر سنووردارکردن یان قەدەغەکردنی لەباربردنی منداڵ لە ویلایەتی کانزاس.

 

 دادگای باڵای ئەمریکا دوو مانگ لەمەوبەر بڕیارەکەی ڕۆی دژی وەید هەڵوەشاندەوە، کە بڕیارەکەی ساڵی ١٩٧٣ بوو تایبەت بە مافی لەباربردنی منداڵ بۆ ژنان کە لە سەرانسەری وڵاتدا یاسایی کرد.

 

پێشبینییەکان پێشنیاری ئەوە دەکەن کە بە زیاتر ٪٦٠ دەنگیان داوە بۆ پاراستنی مافی دەستووری ویلایەتەکە بۆ دەستڕاگەیشتنی ژنان بە لەباربردنی منداڵ، ئەمەش تەنها پێشبینییەکە بۆ ئێستا و ئەنجامە فەرمییەکەی دوای هەفتەیەک پشتڕاست دەکرێتەوە.

 

کاتێک ڕۆی دژی وەید هەڵوەشایەوە، سەرۆک جۆ بایدن وتی مافی لەباربردنی منداڵ دەبێتە پرسێک بۆ دەنگدەران، ئەوەی لە کانزاس ڕوویداوە ئەو تیۆرییەی کردووە بە بەڵگە، ئەنجامی دەنگدانەکەش وەک زەوی لەرزینێک سەیر دەکرێت.

 

بۆ دیموکراتەکان و گروپە لایەنگرەکانی هەڵبژاردن، ئەمە نیشانەیە کە ئەمریکییەکان بە قووڵی ناڕازین بە هەڵوەشاندنەوەی مافەکانی لەباربردن و بڕیارەکەی دادگای باڵا بە دەرەوەی هەنگاونان لەگەڵ خەڵک دەبینی، ئەمریکا لە ٨ی ئەم مانگەدا هەڵبژاردنی نیشتمانیی ناوەڕاستی خول ئەنجام دەدات و دیموکراتەکان شەڕ دەکەن بۆ ئەوەی کۆنترۆڵی کۆنگرێس بهێڵنەوە.

 

"زۆرینەی هاوڵاتیانی ئەمریکی هاوڕان لەسەر ئەوەی کە ژنان دەبێ دەستڕاگەیشتنیان بە لەباربردن هەبێت"

دەنگدەرێک بەناوی تایلۆر هیرت، کاتێک لەگەڵ کچە نۆ ساڵانەکەی لە ئاهەنگێکی چاودێریدا لە ئۆڤەرلاند پارک لە ویلایەتی کانزاس ئاهەنگی ئەنجامەکەی گێڕا، لە باسکردنی ژیانی تایبەتی خۆیدا باسی لەوەکردووە کە ژنێکی رزگاربووی دەستدرێژی سێکسیە، ئەزموونی تاڵی ژیانی وای لێکردووە لە خەمی ژنانی دیکەشدا بێت.

 

بەرپرسانی کانزاس رایانگەیاندووە رێژەی بەشداریکردنی دەنگدەران لە سەرانسەری ویلایەتەکەدا بە شێوەیەکی بەرچاو زیاتر بووە لەوەی کە چاوەڕوان دەکرا لە رۆژی دەنگدانی سەرەتاییدا کە بەگشتی کۆمارییەکان ژمارەیان دوو بەرامبەر بە یەک لە دیموکراتەکان زیاتر بووە.

 

بەو پێیەی لە مانگی پێش دەنگدانەکەدا هەستەکان بەرز بوون، کڵێسایەکی کاسۆلیکی و پەیکەرێکی مەریەمی پاکیزە بە بۆیەی سوور و دروشمی لایەنگری هەڵبژاردن تێکدرا،  لە سەروبەندی دەنگدانەکەدا، هەندێک لە کانسانەکان دەقی چەواشەکارانەیان پێگەیشتبوو کە داوای لێدەکردن دەنگ بدەن  بۆ لێسەندنەوەی دەستڕاگەیشتن بە لەباربردن.

 

هەرچەندە کانزاس بە توندی کۆنەپەرستە، بەڵام ڕێساکانی لەباربردنی کەمتر توندن لە زۆرێک لە ویلایەتەکانی دیکە کە کۆمارییەکان سەرکردایەتی دەکەن، ڕێگە بە کۆتاییهێنان بە دووگیانی دەدات تا ٢٢ هەفتە بە سنووردارکردنی دیکە، لەوانە ماوەی چاوەڕوانی ٢٤ کاتژمێری ئیجباری و ڕەزامەندی ئیجباری دایک و باوک بۆ منداڵان.

 

زیاتر لە دەیان ویلایەت بە سەرۆکایەتی کۆمارییەکان هەنگاویان ناوە بۆ قەدەغەکردن یان زیاتر سنووردارکردنی لەباربردن لە دوای بڕیارەکەی دادگای باڵا لە ٢٤ی حوزەیران.

 

بەڵام ١٠ ویلایەت لە سەرانسەری ئەمریکا، لەنێویاندا کانزاس، مافی لەباربردنیان هەیە کە لە دەستووری ویلایەتەکانیاندا هاتووە، ئەو بڕگانەی کە تەنیا لە ڕێگەی ڕیفراندۆمەوە دەتوانرێت هەڵبوەشێنرێنەوە.

 

ویلایەتەکانی دیکەی وەک کالیفۆرنیا و ڤێرمۆنت لە مانگی تشرینی دووەم دەنگدان ئەنجام دەدەن و هەوڵ دەدەن پارێزگاری لە لەباربردن لە دەستووری ویلایەتەکانیاندا بەرز بکەنەوە.