مەدینە مامەدئۆغڵو

 

سەمسور-ماوەی یەک مانگ و نیو بەسەر ئەو بوومەلەرزەیەی کە لە ١٠ شار بووە هۆی مردنی هەزاران کەس و کۆچکردنی ملیۆنان کەس تێدەپەڕێت، ئەو هاوڵاتیانەی کە لە شارەکانی خۆیان کۆچ ناکەن کە بەهۆی بوومەلەرزەکەوە بە سەختی لەناوچوون، بۆ ژیان تێدەکۆشن و بەتەنیا ماونەتەوە، هەندێک لە زیانلێکەوتووانی بوومەلەرزەکە لە چادردا ماونەتەوە، هەندێک لە پەناگە یان چادری نایلۆن لە کۆڵانەکاندان ئەو هاوڵاتیانەی لە ناوچەی بوومەلەرزە دەژین لە ئاوی پاک بێبەشن و بەهۆی خەمساردی دەسەڵاتەوە تووشی نەخۆشی و ئەنفلۆنزا دەبن.

 

یەکێتی پزیشکانی تورکیا "TTB"، یەکێتی کرێکارانی تەندروستی و خزمەتگوزارییە کۆمەڵایەتییەکان "SES" و کارمەندانی خۆبەخشی تەندروستی دەستیان کردووە بە هاوکاری هاوڵاتیان لە شارەکاندا، کارمەندانی تەندروستی کە خۆبەخشانە چارەسەرو خزمەتگوزاری تەندروستی دەکەن لە شارەکانی بوومەلەرزە لێدراودا، هەروەها "کابینەی تەندروستی ژنان" یان بۆ ژنان دامەزراندووە.

 

پێشبینی دەکرێت بەهەمان شێوەی ئەو کابینەیەی لەسەمسور دروستکراوە لەشارەکانی تریش جێبەجێبکرێت، لەکابینەکەدا کە پسپۆڕی ژنان و لەدایک بوون هەیە، پشکنینی ژنانی دووگیان دەکرێت ئەو ژنانەی کە لە ڕۆژی یەکەمی بوومەلەرزەکەوە نەیانتوانیووە دەرمان و دەرزیەکانیان وەربگرن، لە کابینەکەدا هەم ئاگاداری ڕەوشی خۆیان دەبن و هەم دەرمان وەردەگرن.

 

"ژنان و منداڵان مافی تەندروستییان نییە"

ئەلیف توران، سەرۆکی ژووری پزیشکی ئامەد، کە لە یەکەم ڕۆژی بوومەلەرزەکەوە لە ناوچەی بوومەلەرزە بووە، سەبارەت بە کابینەی تەندروستی ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، کە دوای بوومەلەرزەکە بە ڕێکخراوەیی دەستیان بە کارکردن لە ناوچەکە کردووە و ئەو ڕووداوە سروشتییە بەهۆی خەمساردییەوە بووە بە کارەساتێک، وتیشی: "ئەو دۆخە کێشەی جدی بۆ ژنان و منداڵان دروست دەکات، کاتێک ژیانی چادر و ژیانی کۆمەڵەیی بێنینە بەرچاو دەتوانین بڵێین کاری نادیاریش هەیە ژنان هەروەها هەمیشە لە حاڵەتی قوربانیداندان لەوانەشە لەم پرۆسەیەدا تەندروستی خۆیان بکەنە قوربانی، . بەداخەوە بیرەوەریمان پڕە لەو کارەساتە سروشتیانە و ئەزموونمان هەیە وەک تی تی بی و ئێس ئی ئێس دوای بوومەلەرزەکە دەتوانین خۆمان ڕێکبخەین، رێکخراوبوونمان لە بواری تەندروستیدا مسۆگەرکردووە".

 

بۆ ژنانی دووگیان ئامێری سۆنەر هەیە

ئەلیف توران ئاماژەی بۆ ئەوە کرد، کە بە ئامێری سۆنەر دەستیان بە تاقیکردنەوە کردووە، بەتایبەتی بۆ ژنانی دووگیان، وتیشی: "بۆ ژنانی کەمدەرامەت یەکەی تەندروستی ژنانمان دامەزراندووە، هاوڕێ خۆبەخشەکانمان هەموو ڕۆژێک دێن بۆ ئێرە و خۆبەخشانە چاودێری نەخۆشەکان دەکەن. ئێستا کارەکانمان بەردەوامە لێرە دەرمانیش دەدەن بە نەخۆشەکان، لێرەدا ئێمە بایەخ بە خزمەتگوزارییە تەندروستییە ڕێگرییەکان دەدەین و لە لایەکیش کاری تەندروستی گشتی ئەنجام دەدەین، بەداخەوە، کاتێک تەنها خزمەتگوزاری تەندروستی گشتی بۆ چارەسەر دابین دەکەین ئێمە لە نەخۆشییەکان ناپارێزن، شارەزایانی لەدایک بوونی ژنانمان دێن و پشکنینی ژنانی دووگیان دەکەن لەگەڵ ئەو کەلوپەلانەی تیمە خۆبەخشەکان دابینی دەکەن، ئێمە دەستنیشانی دەکەین و چارەسەر دەکەین، ئێمە ئەو کارە دەکەین کە دەتوانین دڵنیابین لەوەی کە ژنان سکپڕییەکی تەندروستیان هەیە بەم شێوەیە".

 

"ئێمە لێرە دەبین هەتا برینەکان ساڕێژ دەبن"

ئەلیف توران سەبارەت بەو زانیارییانەی دەستیانکردووە بەدامەزراندنی یەکەی تەندروستی ژنان لەشارەکانی تر ئاماژەی بەوەکرد کە هەزاران کارمەندی تەندروستی شارەکانی تر چاوەڕێی هاتنی خۆبەخشەکان دەکەن بۆ ناوچە بوومەلەرزەکان، تیمە خۆبەخشەکان لە کاری بیرۆکراتیدا گیریان خواردووە و هەتا ساڕێژبوونی برینەکان لەو ناوچانە دەبن، وتیشی: "وەک وتم، کاتێک ڕێوشوێن نەگیرێتە بەر، ڕووبەڕووی کارەسات دەبینەوە هەروەها نەخۆشخانەکان و ناوەندە تەندروستییەکانی خێزانەکانیش بەهۆی ئەم کارەساتەوە کاریگەریان لەسەر بووە، نەخۆشخانەیەک لەگەڵ ٤٠٠ شوێنی خەوتن لێرە خزمەت دەکات، بەڵام بە نزمی دەمێنێتەوە هەروەها کارمەندی تەندروستیمان هەیە کە بەهۆی بوومەلەرزەکەوە زیانیان بەرکەوتووە بۆ ئەوەی ئەوان ئاسوودە بن، ئێمە دەبێت لێرەش وەک خۆبەخش شوێنێک بگرین. ئێمە لێرە دەبین هەتا برینەکانمان ساڕێژ دەکەین".