ناوەندی هەواڵ

 

توێژینەوەیەکی نوێ ئاشکرای کردووە کە بەردبووەکانی ژنێک بە ناوی Women Ples لە ئەشکەوتەکانی باشووری ئەفریقا کە بە شانەدانی مرۆڤایەتی ناسراوە، دۆزراوەتەوە، شێوازە تاقیکارییە هاوچەرخەکان دەریدەخەن کە مرۆڤە سەرەتاییەکان ٣.٤ بۆ ٣.٧ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر دەستیان کردووە بە ژیان و گەڕان لەسەر زەوی، ئەم ساڵنامە نوێیە دەتوانێت زانیارییەکان سەبارەت بە گەشەسەندنی مرۆڤ دووبارە دابڕێژێتەوە.

 

زانایان پێیان وابوو مرۆڤی Australopithecus africanus کە لە ئەشکەوتەکانی ستێرکفۆنتێن لە نزیک جۆهانسبێرگ دۆزراونەتەوە تەمەنیان ٢.٦ ملیۆن ساڵ کەمترە. لەو ئەشکەوتەدا لە هەموو شوێنێکی دیکەی جیهان زیاتر پاشماوەی مرۆڤی سەرەتایی تێدا دۆزرایەوە، ئەو پەیکەرەی کە لە ساڵی ١٩٤٧ دۆزرایەوە و ناوی شاجوان پلێسی لێنرا، هەر لەو ئەشکەوتەدا بوو.

 

بە گوێرەی مۆزەخانەی سمیسۆنەکان، ئەو جۆرە مرۆڤانەی بە هەردوو دەست دەڕۆیشتن بەپێی مرۆڤی مۆدێرن زۆر کورتتر بوون، تێکڕای باڵای پیاوان ١٣٨ سانتیمەتر بووە و باڵای ژنانیش ١١٥ سانتیمەتر بووە. بە تەکنیکە نوێیەکانی مێژووی تیشكدەرەوە، دیاریکرا کە مرۆڤی بایان پلێس و پاشماوەکانیان پێدەچێت زیاتر لە ملیۆنێک ساڵ کۆنتر بن.

 

جاران وا بیر دەکرایەوە کە  Australopithecus africanus، کە دواتر گۆڕان بۆ جۆری مرۆڤی هۆمۆ، تەمەنیان کەمە و لە ٢.٢ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر لەسەر زەوی ژیاون، بەڵام بە دۆزینەی مرۆڤی دیکە کە ٣.٤ بۆ ٣.٧ ملیۆن ساڵ کۆنترن و تۆماری نوێن، دەریدەخەن کە ژیانی مرۆڤ لەسەر زەوی زۆر کۆنترە و مرۆڤی بایان پلێس و جۆری Women Ples دەتوانرێت بە بنچینەی مرۆڤە سەرەتاییەکان دابنرێن.