سۆرگوڵ شێخۆ

 

قامیشلۆ-داعش لە ٢٣ی ئاداری ٢٠١٩ شکستی هێنا، لە ئاستی سەربازیشدا گورزێکی بەهێزی بەرکەوت، لە ناوچەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا لەو کاتەوە تا ئەمڕۆ، مەترسییەکی نوێ لە ناوچەکەدا سەریهەڵداوە کە کاریگەری لەسەر هەموو جیهان هەیە، لەگەڵ نیشتەجێبوونی دەیان هەزار چەتەی داعش، کە دەیان ناسنامەیان هەڵگرتووە، ژن و منداڵیشیان تێدایە.

 

ڕوکەن ئەحمەد، ئەندامی لیژنەی پەیوەندی و هاوپەیمانی دیموکراتیک لە کۆنگرەی ستار، ئاماژەی بەو مەترسییە کرد کە ڕووبەڕووی ناوچەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا و هەموو جیهان دەبێتەوە بەهۆی بوونی چەتەکانی داعش، هەروەها ئاماژەی بۆ ئەو خێزانانەی داعش کرد کە نەگەڕێندراونەتەوە بۆ شوێنی خۆیان وڵاتان، پێویستە لەو وڵاتانەدا دادگایی بکرێن.

 

تاوانی جەنگ دژی ژنان ئەنجام دەدەن

ڕوکەن ئەحمەد دووپاتی کردەوە، ئەو ئایدۆلۆژیایەی داعش لەسەری بونیاد نراوە، سەرەڕای شکستی سەربازی، هێشتا مەترسیی زۆر قورس و مەترسیداری بەدوای خۆیدا هێناوە وتی: باسمان لە گرنگی خەباتی دژی داعش کرد، بەڵام لە دوای شکستەکەیەوە تا ئێستا دادگایەکی نێودەوڵەتی بۆ ئەو چەتانە نەکراوەتەوە کە لە زۆر شوێنی جیهانەوە دێن، چەتەکان تاوانی جەنگ دژی ژنان ئەنجام دەدەن.

 

ژنانی ئێزیدی زۆرترین باج و قوربانییان داوە و تا ئێستاش چارەنووسی هەزارانیان نادیارە، بەڵام ژنانی تریش ڕووبەڕووی هەمان تاوان بوونەتەوە، مانەوەی ژنانی داعش لە کامپی هۆل سەکۆیەکە بۆ ئەو ئایدۆلۆژیای توندڕەو و تیرۆریستیەی کە ئەو ژنانە هەموو ڕۆژێک داوای دەکەن بۆ بونیادنانی خەلافەتێکی نوێی ئیسلامی و ئەمەش کاریگەری لەسەر منداڵانیش هەیە، ئەوانیش وەک هێزێکی سەربازی منداڵەکانیان ئامادە دەکەن ، و ئەمەش یەکێکە لە مەترسییە گەورەکان.

 

ڕوکەن ئەحمەد باسی لەوەشکرد، ئەو هێرشانەی لە مۆسکۆ و چەند وڵاتێکی تر ڕوویانداوە تیشک دەخاتە سەر ئەو مەترسییە خوێناوییەی داعش دروستیکردووە، هەروەها باسی لە مەترسیی ئیسلامی سیاسی کرد کە هەموو جیهانی گەمارۆداوە، وتی: لەگەڵ ئیسلامی سیاسیدا، زۆرێک لە بزووتنەوە توندڕەوەکان لە ساڵی ١٩٩٩دا پەرەیان سەندووە مەترسییەکی گەورەی هەیە کە کاریگەری لەسەر زۆرێک لە لایەنەکان هەیە و زیاتر لە هەندێکی تر مەترسی و مەترسی لەسەر بزووتنەوە و دەستکەوتەکانی ژنان دروست دەکات کە لە ٢١دا بەدی هاتوون و بەتایبەت لە ١٠ساڵی ڕابردوودا و هەر لەبەر ئەم هۆکارەش ​​هەموو ڕێکخراوەکانی ژنان و بزووتنەوەکان دەبێ سەرنجیان لەسەر ئەم بابەتە بێت.

 

"ئەو ئەندامانەی داعش کە بەبێ دادگاییکردن دەگەڕێنەوە وڵاتەکانیان، مەترسی بۆ سەر جیهان زیاد دەکەن"

ڕوکەن ئەحمەد باسی لەوەشکرد، ئەگەر پرسی داعش لە کارنامەدا نەبووایە، شەپۆلەکانی مەترسی زیاتر دەبوون، وتی: زۆر ژن هەن کە وڵاتەکانیان گرنگییان پێنادەن، و بەرپرسیارێتییان لە ئەستۆ ناگرن، یان کاتێک لەلایەن وڵاتەکانیانەوە پێشوازییان لێدەکرێت ، لێپرسینەوەی جددییان لەگەڵدا ناکرێت و لە دادگا گشتییەکاندا دادگایی ناکرێن، ئەو تاوانانەی دژی هەرێم ئەنجامیانداوە، و بەبێ دادگای نێودەوڵەتی یان چاودێری نێودەوڵەتی دەمێنێتەوە، لێرەدا ئەوانەی تاوانیان ئەنجامداوە لەگەڵ ئەو مەترسییە و ئەو ئایدۆلۆژیایەدا دەڕۆن بۆ ئەوەی مەترسییەکی دیکە لە وڵاتێکی دیکەدا دروست بکەن و بەردەوام بن لە کاری تیرۆریستی خۆیان لە دەرەوەی وڵاتەوە جارێکی دیکە ڕوودەداتەوە و لە ناو کامپەوە منداڵان لەسەر پرسی توندوتیژی و کوشتن وروژێنراون، و ڕوون نییە کەی ئەم بۆمبە کاتییە دەتەقێتەوە چونکە ئەم ژنانە بەپێی ئایدۆلۆژیایەک لەناو کامپەکەدا خۆیان ڕێکخستووە.

 

“دەبێت ژنان پێشەنگایەتی بکەن"

 ڕوکەن ئەحمەد ڕوونیکردەوە، ڕۆڵ و ئەرکی تەڤگەرەکانی ژنان ڕۆڵی سەرکردایەتییە بۆ گەڕانەوەی ژنان لە بیرۆکە توندڕەوەکانەوە بۆ ژیانێکی پاریزراو و سەربەخۆ، وتی: دژی شۆڕشی ژنان، هێرشێک بۆ سەر ژنان هەبوو تا ئەو ڕادەیە کە داعش ژنانی بۆ مەبەستێکی زۆر خراپ بەکارهێنا، ئەم ژنانە پێشتر کاریگەرییان لەسەر بووە و ئەگەر تا ئێستاش داعش بەردەوام بێت، پێویستە ڕۆڵی ژنانی چەتە لەبیر نەکرێت ئەو ئەرکەی ئەمڕۆ دەکەوێتە سەر شانی تەڤگەرەژانی ژنان، ئەوەیە کە بتوانن هۆشیاری ئەم ژنانە بەرز بکەنەوە کە مێشکیان شۆردراوە، لەسەر بنەمای ئەوەی کە ئیسلامی ڕاستەقینە تێکەڵەیەک لە ئایین و بیروباوەڕەکانە، پێویستە دەست بکەین بە چەندین هەڵمەت بۆ بەڵگەنامەکردنی تاوانەکانی جەنگ و خستنەڕووی توندوتیژی دژی ژنان بۆ ڕای گشتی.

 

ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ڕووبەڕووی شەپۆلی “ئیسلامی سیاسی” دەبێتەوە

ڕوکەن ئەحمەد ئاماژەی بەوەکرد، شەپۆلێکی بەهێزی ئیسلامی سیاسی پەرەی سەندووە بۆ ئەوەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە ناو قەیرانەکاندا بمێنێتەوە وتی: شەپۆلی دواکەوتوویی و کاردانەوەگەرایی لە عێراق و تونس و لیبیا و یەمەن و سودان و هەروەها لە ئێران و ئەفغانستان، لەژێر ناوی ئیسلامدا ژنان ڕووبەڕووی توندوتیژییەکی زۆر دەبنەوە و ئەمەش مەترسییەکی زۆر جددی بۆ سەر ژیانیان دروست دەکات، دوای ساڵانێک لە خەبات، شۆڕشەکان لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ئێستا ڕووبەڕووی ئیسلامی توندوتیژ و بانگەوازی “ئیسلام” دەبنەوە، بۆ ئەوەی کۆمەڵگە بگەڕێننەوە بۆ دواکەوتوویی پێشووی، بە شمشێر و میتۆدی توندوتیژانە ئەو کارە دەکەن.

 

"دەبێت سەرچاوەکانی داعشیش لە دادگا نێودەوڵەتییەکان لێپرسینەوەیان لەگەڵدا بکرێت"

ڕوکەن ئەحمەد ئاماژەی بە خاڵێکی زۆر گرنگ کرد و وتی: جەنگی جیهانی سێیەم شەڕێکە کە بە وەکالەت ئەنجام دەدرێت و بۆ ئەوەی هێزە ناوخۆییەکان بەر لێپرسینەوەی ڕاستەوخۆ لە تاوانەکانی جەنگ لە دادگا نێودەوڵەتییەکان نەکەوێت، ئەوان بەشدارییان لە شەڕی ناوچەکەدا کرد بە شێوازی جۆراوجۆر، پێدەچێت زۆر ڕوون بێت کە قەتەر لە ئاستی لۆجستیدا پشتیوانی لێکردبێت و سنوورەکانی بەڕووی داعشدا کردووەتەوە لەلایەن دەوڵەتی تورکیاوە، و وەرگرتنی بڕوانامە لە زانکۆکانی تورکیا، زۆر باش دەبینین کە چەتەکانی سووریا ئەمڕۆ بە هاوکاری دەوڵەتی تورکیا چوونە لیبیا و هێرشی زۆر دڕندانەیان ئەنجامدا، هەڕەشەی ئەردۆغان بۆ سەر جیهان لەگەڵ داعش ئاماژەیە بۆ ئەوەی ئەردۆغان باوکی خوایی ئەو چەتانەیە و ئەمەش لە کۆبانی زۆر ڕوون بوو و تا ئێستاش ناوچە داگیرکراوەکان بە تەواوی لەبەرچاوەو دەبینین تاوان دژی ژنان ئەنجام دەدرێت، هەروەها هێرشی ئاسمانی تورکیا لە نزیک زیندانەکانی داعش و پلانی ڕفاندنی داعش هەیە، هەموو ئەمانە دەبێت لە دادگا نێودەوڵەتییەکان دادگایی بکرێن.