ناوەندی هەواڵ

 

ئازاری پاژنە یەکێکە لە کێشە باوەکانی پێ و زۆرجار ئەم ئازارە بە تێپەڕبوونی کات لەگەڵ خواردنی هەندێک دەرمان و کەمکردنەوەی فشاری پاژنەدا نامێنێت و چارەسەریشی بە دەگمەن پێویستی بە نەشتەرگەری هەیە، ئازارەکە بە زۆری لە پشت پاژنە، ژێر پاژنە، یان ناوەوەی ئێسکی پاژنەدا دروستدەبێت و لەوانەیە لە ئەنجامی پێچان، کەوتن، یان بەرکەوتنی پێ بە فشاری دووبارەبوونەوەیەوە بێت، ئەمەش دەبێتە هۆی کێشەی ڕۆیشتن و بەم شێوەیە کاریگەری لەسەر هەموو چالاکییەکانی ڕۆژانە دەبێت.

 

چەندین هۆکار هەن کە دەبنە هۆی ئازاری پاژنە و باوترین هۆکارەکانیش ئەمانەن:

-هەوکردنی پەنجەی پێ؛

فاشیای پێ (plantar fascia) بریتیە لە ڕیشاڵێک کە لە ئێسکی پاژنە تا نوکی پێ درێژ دەبێتەوە، زۆرجار لە ئەنجامی ڕاکردن و بازدانی بەردەوام لەسەر ڕووی ڕەقەکان دەدڕێت و هەو دەکات، ئەمەش دەبێتە هۆی ئازاری ژێر پاژنە، زانینی ئەوەی کە هەوکردنەکەی سەرەکییە هۆکاری ئازاری پاژنە.

 

-ئیسپێرەکانی پاژنە

هەوکردنی درێژخایەنی فاسیای پێیەکان دەبێتە هۆی گەشەکردنی ئێسک کە پێی دەوترێت سپێری پاژنە، ئەم سپێرە دەبێتە هۆی ئازاری پاژنە لە هەندێک کەسدا.

 

-کێشانی ئێسک؛

ئەگەر پێ فشار بخاتە سەر شتێکی ڕەق و تیژ، ئەوا دەبێتە هۆی کێشانی ناوپۆشی چەوری ژێر پاژنە و دەبێتە هۆی کێشەی ڕۆیشتن.

 

-هەوکردنی بورسیت

زۆر وەستان و فشاری بەردەوامی پێڵاو لەسەر پاژنە لەوانەیە ببێتە هۆی ئاوسانی ئەو کیسە پڕ شلەیانەی پێی دەوترێت بورسا، کە بەرپرسن لە پاراستنی جومگەکان، ئەم ئاوسانە دەبێتە هۆی جوڵەی ئەو شلەمەنیانە، ئەمەش دەبێتە هۆی ئازار لە پشت پاژنە.

 

-نەخۆشی هاگلۆند

خۆلێدانی پێڵاو لەگەڵ پشتی پاژنە بۆ ماوەیەکی زۆر لەوانەیە ببێتە هۆی گەورەبوونی ئێسک و شانەکانی دەوروبەری، ئەم گەورەبوونی ئێسک لە پشتی پاژنەدا پێی دەوترێت نەخۆشی هاگلوند، بە زانینی ئەوەی کە لەبەرکردنی پێڵاوی پاژنە بەرز قەبارەی چەقۆکە زیاد دەکات و ئازارەکە خراپتر دەکات.

 

-نەخۆشی سیڤەر

نەخۆشی سیڤەر هۆکاری سەرەکی ئازاری پاژنەی منداڵانە لە نێوان تەمەنی ٧-١٥ ساڵدا، هەروەها لە ئەنجامی ئەو چالاکییانەدا دێت کە پێویستی بە بازدان و ڕاکردنێکی زۆر هەیە، ئەمەش دەبێتە هۆی خورانی پلاکی گەشەکردن لە پشتی پاژنە.

 

-هەوکردنی ڕیشاڵی ئەکیل

ڕیشاڵی ئەکیل درێژترین و بەهێزترین ڕیشاڵە لە لەشدا، هەروەها ماسولکەی درێژ بە ئێسکی پاژنە دەبەستێتەوە، هەوکردنی ڕیشاڵی ئەکیل لە ئەنجامی ڕاهێنانی زۆر بە تایبەت بۆ یاریزانانی باسکە و ڕاکەران، ئەم هەوکردنە دەبێتە هۆی ئاوسانی پشت پاژنە.

 

-نیشانەکانی تونێلی دەست

فشارێکی بەردەوام لەسەر شانەکانی پاژنە لەوانەیە ببێتە هۆی فشار لەسەر دەمارە گەورەکەی پشتی پێ و ئەم حاڵەتە بە نەخۆشی تونێلی دەست ناسراوە، ئەم نەخۆشییە دەمارەش دەبێتە هۆی ئازار لە پێ یان پاژنەی پێدا.

 

شێوازەکانی چارەسەری ئازاری پاژنە

چەند ڕێگەیەک هەیە بۆ چارەسەرکردنی ئازاری پاژنە، وەک پشوودان بە پاژنەی پێ، ئەگەر ئازارەکە بۆ چەند هەفتەیەک بەردەوام بوو یان ئاوسانی لە پێ یان پاژنەدا دەرکەوت، پێویستە سەردانی پزیشک بکرێت.

 

لە ماڵەوە پشوودان پێویستە و تا دەتوانیت پاژنە بەرز بکرێتەوە، ناوچەی پاژنەی پێ بۆ ماوەی ٢٠ خولەک هەر ٢-٣ کاتژمێر جارێک سەهۆڵ بخرێتە سەری و پێڵاوی توند و بەرز لە پێ نەکرێت.

 

هەروەها چارەسەرکردن بە دەرمانی پزیشکی وەک ئازار شكێن بۆ دژە هەوکردنی ناستیرۆید، کە یارمەتی کەمکردنەوەی ئازار و ئاوسانی پێیەکان دەدات.

 

چارەسەری سروشتی بەکاردێت وەک فیزیۆتێراپی و مەساج و چارەسەری سۆنەر، چونکە چەسپاوی شانە نەرمەکان شل دەکەنەوە.

 

چارەسەرکردن بە نەشتەرگەری ڕێگەیەکی دیکەیە بۆ ڕزگاربوون لە ئازاری پاژنە، بەڵام زۆر دەگمەنە، هەندێک جار ڕەنگە پزیشک پەنای بۆ ببات ئەگەر ئازارەکە بەهۆی هەوکردنی پەنجەکانی پێیەوە بێت و بۆ ماوەی چەند مانگێک بەردەوام بێت، سەرەڕای پەیڕەوکردنی هەموو ئەو ڕێگا چارەسەرانەی کە پێشتر باسمان کرد بە بەردەوامی.