ناوەندی هەواڵ

 

چاوەکان ئەندامەکانی سیستەمی بینینن کە ڕێگە بە مرۆڤەکان و زیندەوەران دەدەن جیهانی دەوروبەریان ببینن و هەستیان پێبکەن. پێکهاتەی تایبەتمەندن کە ڕووناکی دەستنیشان دەکەن و دەیگۆڕن بۆ سیگناڵی کارەبایی، کە دواتر دەگوازرێنەوە بۆ مێشک بۆ لێکدانەوە و ئێمە دەتوانین شتەکانی چواردەورمان ببینین.

 

 

چەندەها جۆر نەخۆشی و ڤایرۆسی چاو هەیە کە کاریگەری لەسەر بینین دەکەن، هەندێک نموونەی باو بریتین لە کورتبینی (نزیکبینی)، زیادبینی (دووربینی)، ئیستیگماتیزم، ئاوی سپی چاو، گلوکۆما و تێکچوونی چاو. پشکنینی بەردەوامی چاو لەلای پزیشک دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە دیاریکردن و چارەسەرکردنی ئەم حاڵەتانە.

 

گرنگیدان بە چاوەکانت گرنگە بۆ پاراستنی بینینێکی باش و تەندروستی گشتی چاو، گرنگی بدە بە چاوەکانت لە ڕێی لەچاوکردنی چاویلکەی پارێزەر لەکاتی پێویستدا (بۆ نموونە چاویلکەی خۆر، چاویلکەی سەلامەتی)، پاکوخاوێنی چاوەکان، پاراستنی خۆراکی هاوسەنگ کە دەوڵەمەندە بە ماددە خۆراکیەکان کە سوودبەخشن بۆ تەندروستی چاو (بۆ نموونە، ڤیتامین A، C، E، ترشە چەورییەکانی ئۆمیگا ٣)، ئەنجامدانی پشکنینی بەردەوامی چاو.

 

چەند خۆراکێکی سوودبەخش هەن کە گرنگن بۆ تەندروستی چاوەکان، وەک:

-سپێناخ و کەلەرم دەوڵەمەندن بە دژە ئۆکسێنەرەکانی وەکو لوتین و زیاکسانتین، کە پەیوەندییان بە کەمبوونەوەی مەترسییەکانی تێکچوونی چاوی کەسە بەتەمەنەکانەوە هەیە کە ئاوی سپی چاویان هەیە.

 

-گێزەر بە ڕێژەیەکی بەرزی بێتا کارۆتین ناسراوە، کە لەش دەیگۆڕێت بۆ ڤیتامین A، ڤیتامین A پێویستە بۆ بینینی باش و بە تایبەتی گرنگە بۆ کارکردنی تۆڕی چاو.

 

-پرتەقاڵ و لیمۆ و ترێ و توو سەرچاوەی نایابی ڤیتامین Cن، کە دژە ئۆکسانە کە ڕەنگە یارمەتیدەر بێت لە کەمکردنەوەی مەترسی تووشبوون بە ئاوی سپی چاو و خاوکردنەوەی پێشکەوتنی نەخۆشی AMD، کە یەکێکە لە هۆکارە سەرەکییەکانی لەدەستدانی بینین لەنێو کەسانی پێگەیشتوودا.

 

-چەوری ماسی وەک سەلەمون و تونە و ماکرێل دەوڵەمەندە بە ئۆمیگا ٣ کە سوودی هەیە بۆ تەندروستی چاو، ئۆمیگا سێ دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە پاراستن لە وشکبوونەوەی چاو و تێکچوونی چاو و گلوکۆما.

 

-بادەم، گوێز، تۆوی کەتان، تۆوی چیاسید و ڤیتامین E، ترشی چەوری ئۆمیگا ٣ لەخۆدەگرێت کە هەردووکیان یارمەتیدەرن بۆ تەندروستی چاو، ڤیتامین E یارمەتی پاراستنی خانەکان دەدات لە فشاری ئۆکسجینی، لەکاتێکدا ئۆمێگا ٣ پشتگیری گەشەکردنی بینایی و کارکردنی دروستی بینین دەکات.

 

-فاسۆلیا و نیسک و نۆک سەرچاوەیەکی باشی بایۆفلاڤۆنۆید و زینکن، کە هەردووکیان پەیوەندییان بە کەمبوونەوەی مەترسی تووشبوون بە AMD و ئاوی سپی چاوەوە هەیە.

 

-هێلکە دەوڵەمەندە بە ماددەی لوتین و زیاکسانتین و ڤیتامین E و زینک، ئەم ماددە خۆراکیانە سوودبەخشن بۆ تەندروستی چاو و یارمەتیدەرن بۆ پاراستن لە کێشەکانی بینین کە پەیوەندی بە تەمەنەوە هەیە.

 

گرنگە ئاماژە بەوە بکەین کە خۆراکی هاوسەنگ لەگەڵ جۆرەها میوە و سەوزە و خۆراکی تەواو بەگشتی پێشنیار دەکرێت بۆ تەندروستی گشتی، لەناویاندا بەتایبەتی تەندروستی چاو، سەرەڕای ئەوەش، هەمیشە باشترە ڕاوێژ بە پزیشکی تەندروستی چاو یان پزیشکی خۆراکی بکەیت بۆ وەرگرتنی ئامۆژگاری.