مریەم خان لە ساڵی ١٩٠٤ لە شارۆچکەی دێگولی سەر بە شرناخ لەدایک بووە، لە ناو خێزانێکدا کە گرنگی بە دەنگبێژی دەدەن، گەورە بووە، مریەم خان بە هۆی ئەوەی ڕاستی کۆمەڵگە و وڵاتەکەی بە دەنگە پڕ لە سۆز و هەستەکەی دەچڕی بە سوڵتانی کورد ناوی دەرکرد، بە وتنی " بێ دەنگبێژی ناتوانم بژیم، چونکە لە خوێنمدایە" گەشتی دەنگ و گۆرانییەکەی لە بۆتانی باکوری کوردستانەوە بەرەو بادینانی باشووری کوردستان پەلکێشی کرد.

 

دوای ١٢ ساڵ لە دەنگبێژی لە زاخۆ و موسڵ، مریەم خان ڕێگەی بەغداد دەگرێت و لە ڕادیۆی بەغداد درێژە بە هونەر و دەنگبێژییەکەی دەدات، ئەمجارە و بۆ یەکەمجار بە زمانی کوردی گۆرانییەک تۆمار دەکات.

 

مریەم خان کە سەرەتای ژیانی لە شرناخ دەستپێکردووە، لە ساڵی ١٩٤٩ لە بەغداد کۆچی دوایی دەکات و بە مەراسیمێکی شایستە لە گۆڕستانی شێخ مارف بەخاک سپێردرا.