گلارە گیلانی

 

کرماشان- دوابەدوای کەوتنەخوارەوەی ئەو هەلیکۆپتەرەی کە ئیبراهیم ڕەئیسی، سەرۆک کۆماری ئێرانی تێدابوو و کۆچی دوایی ئەو و شاندی یاوەری، هەڵبژاردنی پێشوەختە بۆ هەڵبژاردنی سەرۆک کۆماری نوێ ڕاگەیەندرا و لە ناو ئەو کاندیدە زۆرانەی بۆ پۆستەکە هەبوون، تەنها ٨ کاندیدی پیاو پشتڕاستکرایەوە کە شایستەن، بەڵام بڕوانامەی کاندیدەکان بۆ سەرۆک کۆماری نوێ پشتڕاست نەکرایەوە.

 

لەو بارەیەوە باوان بیستون، شرۆڤەکاری پرسە کۆمەڵایەتی و سیاسییەکان دانیشتووی کرماشان قسەی بۆ کردین.

 

ڕات چییە لەسەر ئەو ڕاستییەی کە لە کۆی ژمارەیەکی زۆر کاندید تەنها ٨ کاندیدیان بۆ هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی کۆماری داهاتوو بەدەستهێناوە؟

لە کۆی ١٢ کاندید هەشت کاندید پیاوی شیعەن کە باوەڕیان بە ئایدۆلۆژیای ئێران هەیە و هەموویان خۆیان بە پابەندی شۆڕشی ئیسلامی دەزانن، هەرچەندە بزووتنەوە چاکسازییەکان هەمیشە خۆیان وەک پابەندبوون بە بنەما گشتییەکانی ڕژێمەوە نیشان دەدەن، تەنانەت بە دروستکردنی جۆرێکیش لە دژایەتی خەیاڵی و ڕاستیی، بوونەتە یەکێک لە گرنگترین هۆکارەکانی مانەوەی ڕژیمی ئێران، بەڵام بازنەی تەسکی دەسەڵات و ستەمکاری لە ئێران لە ساڵی ٢٠٠٩ەوە تەنانەت ئەوانەی سەر بە ئەم بزووتنەوەیە و پڕۆژەی چاکسازی بە گشتی لێبوردە نین.

 

ئایا ڕێژەی بەشداریکردن هەیە بۆ هەڵبژاردن؟

هێشتا خەڵکێکی زۆر بایکۆتی هەڵبژاردن دەکەن، بەڵام بە لەبەرچاوگرتنی کەمی بەشداریی خەڵک لە دوایین هەڵبژاردنەکانی ڕژیمدا، ژمارەکانی وەک ٤ یان ٥٪ بۆ دەسەڵاتدارییەکی شایستە بە گرنگ دادەنرێت ئەوان ئەژمار دەکرێن و پشتیوانییەکان هەوڵ دەدەن ڕێژەی بەشداریکردن بە هەموو جۆرەکانیانەوە زیاد بکات.

 

دەسەڵاتدارانی ئێران و دەزگا ئەمنیەتی و پڕوپاگەندە و بیرۆکراتیەکانیان هەمیشە لە هەڵبژاردنەکاندا کۆدەکرێنەوە و هەموو هەوڵێکیان بۆ ڕاکێشانی زۆرترین بەشداری دەخەنە گەڕ بۆ ئەوەی ئیتر شەرعیەتی ناوخۆ و نێودەوڵەتی ڕژیم نەخرێتە ژێر پرسیارەوە، کاندیدەکان شایستە بوون لەم سیستمەدا هەمیشە شاهیدی ئەندازیاری هەڵبژاردن بوون، بە ئامانجی بەدەستهێنانی کەسی خوازراو لە حکومەت و کەسی نزیک لە سەرکردایەتی، ئەمەش پێویستی بە بێبەشکردنی کاندیدەکان و هەندێکجار تۆمارنەکردنیان هەیە، هەموو ئەمانە ئەنجام دەدرێن لەلایەن ئەو کەسانەی کە نایانەوێت حکومەت پێکبهێنن، ئەمەش دەبێتە هۆی بوونی ژمارەیەکی زۆر لە کاندیدەکان.

 

ئەعزەم تاڵقانی و زەهرا شوجاعی چەند جارێک خۆیان بۆ هەڵبژاردن کاندید کرد بەمەبەستی ڕووبەڕووبوونەوەی دەستور، بەڵام هەرجارەیان بەدەر دەکران، لەو ماوەیەدا چوار ژن ڕووبەڕووی هەمان چارەنووس بوونەتەوە، بەڵام بۆ کۆمەڵگەی ژنان ڕەگەزی تاکەکەسی نییە تەنها پێوەرێکە بەڵکو پشتگیری لە تاکێک دەکەن یان بزووتنەوەیەک کە بیرکردنەوەیەکی ئاڕاستەی ژنان بێت، یەکسان و دژە پیاوسالاری بێت و دەزانین کە پێکهاتەی حکومەتی داهاتوو بە ئەگەرێکی زۆرەوە پیاوانە دەبێت، لە ساڵانی حەفتاکان و هەشتاکانی سەدەی ڕابردوودا بۆ پۆستی وەزارەتی یەکێک لە ئامانجەکانی کۆمەڵگەی ژنان دروستکردنی فشار بوو بۆ سەر حکومەت بۆ بەدەستهێنانی ئامانجەکانیان، بەڵام ئەو جۆرە داواکاریانە ئێستا لە وڵاتدا نابیندرێن ئەوە لە ناو ژناندا بەربڵاوە، تەنانەت دەنگ بە بایکۆتکردنی پرۆسەی هەڵبژاردن و تەواوی ئەم پرۆسەیەش دەدەن .

 

تا چ ڕادەیەک چالاکوانانی دیکە دەتوانن متمانەیان بەم شیکارییانە هەبێت؟

بەهۆی نەبوونی ژینگەی ئازاد بۆ ڕاپرسی ڕاستەقینە و بێلایەنانە، ئێمەی چاودێران ناچار دەبین لەڕێگەی تێبینییە مەیدانییەکانمان، ئەزموونەکانی ئێمە لە هەڵبژاردنەکانی پێشوودا، و چاودێریکردنی بارودۆخی ئێستای سیاسی و کۆمەڵایەتی هەڵبسەنگێنین، بەڵام بەو پێیەی لە ناو خەڵکداین، دادەنیشین بۆ قسەکردن لەگەڵیان، بۆیە کۆمەڵگەی ژنان لە هەموو توێژێکەوە شیکاری ئێمەیە، ڕژێم هەمیشە لەلایەن ئەو کەسانەوە دەورە دراون کە سوودمەندن لە دانانی یاسای هەڵە.

 

شیکاری ئێوە بۆ داواکارییە سیاسییەکانی ئێستای کۆمەڵگەی ژنان چییە؟

نەوەی ئەمڕۆی ژنان، چ ژنی گەنج و پیاوی حەفتاکان و هەشتاکان، یان دایکی شەستەکان و پەنجاکانب ێت بە وتاری شۆڕشی ١٩٥٧دا تێپەڕیون هەست بە نائومێدبوون دەکەن لە ستەمکاری، پیاوسالاری، هەڵاواردن و بەڵێنە درۆینەکانی دەسەڵات و سەرکردەکان، وتی: ئەگەر بمانەوێت بە چەند وشەیەک داواکارییەکانیان ڕوون بکەینەوە، دەتوانم بڵێم کە ئەم داواکارییانە، بە پێی شیکارییەکانی من بریتیین لە هەبوونی کۆمەڵگەی دیموکراتیک، ڕەتکردنەوەی حوکمڕانی ئایینی، نەهێشتنی بنەڕەتی جیاکاری ڕەگەزی، مافی تاک بە خاوەندارێتی لە جەستەی خۆی، ئازادی ڕادەربڕین و جلوبەرگ، بەشداری سیاسی، ئابووری ژنان، بەشداریکردن لە دەسەڵات و بەڕێوەبردنی کۆمەڵگە.