نەغم کەراجە

 

غەززە-ڕولا موسا، پارێزەر و سەرپەرشتیاری یاسایی لە نوسینگەی موساوا لە غەززە وتی: جێبەجێکردنی مافە بنەڕەتییەکانی مرۆڤ بۆ ژنان و بنەمای یەکسانی لەبەردەم یاسادا گرنگن بۆ پەرەپێدانی بەردەوام، یاسا لەگەڵ بنەمای یەکسانی ڕەگەزیدا هاوڕا نییەو مافەکانی ژنان و منداڵان هێشتا مشتومڕێکی گەورە دروست دەکەن.

 

ڕولا موسا تیشکی خستە سەر ئەوەی کە ژنان و منداڵان زۆرترین زیانیان بەرکەوتووە بەهۆی داگیرکاری غەززەوە لە زۆرێک لە مافە سەرەتاییەکانیان بێبەش کراون و وتی: ئەم دۆخە بە ئاشکرا پێشێلکردنی یاسا و پەیماننامە نێودەوڵەتییەکانە، لە ساڵی ٢٠٢٢ نوسینگەی موساوا لێکۆڵینەوەیەکی قووڵی ئەنجامدا بۆ هەڵسەنگاندنی کاریگەری یاسایی یاسا فەرمی و مەدەنییەکان لەسەر مافەکانی ژنان و منداڵان لە ڕوانگەی ڕەگەزییەوە، ئەم لێکۆڵینەوەیە هەوڵێکی قورس بوو بۆ لێکۆڵینەوە لەوەی چۆن یاساکە جێبەجێ دەکرێت و تا چ ڕادەیەک لەگەڵ مافەکانی ژنان و مافەکانی منداڵاندا هاوسەنگن، ئەو کارەی کە ئەنجامدراوە بریتییە لە سووربوون لەسەر پشتگیریکردنی مافەکانی ژنان و منداڵان لە کەرتی غەززە و کەناری ڕۆژئاوا.

 

"کەموکوڕییەکانی یاسا ئاشکرا کراون"

ڕولا موسا ئاماژەی بەوەدا، لێکۆڵینەوەکەیان باشتر لەوە تێگەیشتووە کە چۆن بنەماکانی یاسایی جێبەجێ دەکرێن و چۆن دیمەنی یاسایی کاریگەری لەسەر ژیانی ژنان و منداڵان کردووە دوای دابەشبوون، لە ئەنجامی ئەم لێکۆڵینەوەیەدا دەرکەوت پێویستە مافەکانی ژنان لە هەموو بوارەکاندا مسۆگەر بکرێت و وتی: پێویستە پەروەردە بدرێت بۆ تێگەیشتن لە مافەکانی منداڵەکانیان و چەمکەکانی دادپەروەری و یەکسانی و ئازادی، ئەم لێکۆڵینەوەیە کەموکوڕییەکانی یاسای فەلەستین لە پارێزگاکانی باکوور و باشوور ئاشکرا دەکات، بەتایبەتی یاسای باری کەسی، چونکە ئەو یاسایانە دەگرێتەوە کە زۆرترین کاریگەرییان لەسەر مافەکانی ژنان و منداڵان هەیە.

 

"یاسا ڕێگە بە ژنان نادات مافەکانیان بەدەستبهێنن"

ڕولا موسا ئاماژەی بەوەدا، سەرەڕای پێشکەوتنەکانی دامەزراوەکان لە پشتیوانیکردنی مافەکانی ژنان، کۆسپ و ئاستەنگە یاساییەکان لە بەدیهێنانی یەکسانیی جێندەریدا بەردەوامن و وتی: لە یاسای ناوخۆیی فەڵەستینیدا، بەتایبەتی لە یاسای باری کەسیدا، پیاوان مافی جیابوونەوەیان پێدەدرێت لە ژنەکانیان بەبێ ئەوەی ژنان ئامادەی دانیشتنەکە بن یان ئاگاداریان بکەنەوە، بە فەرمانی دادگا، کە پێی دەوترێت "جیابوونەوەی هەڕەمەکی" ئەم جۆرە جیابوونەوەیە دەبێتە هۆی زەحمەتییەکی گەورە و ڕێگری لە ژنان دەکات لە بەدەستهێنانی مافە یاساییەکانیان، بەڵام ئەگەر ژن بڕیاری جیابوونەوەی دا، دەبێت هۆکارێکی دیاریکراو بدات، دەبێت هاوژینەکەشی لە دانیشتنەکە ئامادە بێت، زۆرجار ژنان ناچار دەکرێن واز لە مافە داراییەکانیان بهێنن بۆ ئەوەی بڕیاری جیابوونەوە بدەن، ئەم دۆخە پێشێلکردنی بنەمای یەکسانییە، هەروەها زۆرێک لە ڕێکخراوە فێمێنیستی و مافەکانی مرۆڤ داوای قەرەبووکردنەوەی دادپەروەرانە دەکەن بۆ ئەو ژنانەی کە بوونەتە قوربانی جیابوونەوەی هەڕەمەکی، لەبەر ئەم هۆکارە، پێویستە جیابوونەوە دانی پێدا بنرێت یان ڕەوا بێت بەگوێرەی بڕیارێکی دادوەری کە دادپەروەری مسۆگەر بکات و تا ئەو کاتەی لەلایەن دادگاوە پێداچوونەوەی بۆ دەکرێت و هەڵسەنگاندنی بۆ دەکرێت.

 

"سیستمی یاسا لە غەززەو ڕۆژئاوا جیاوازی هەیە"

ڕولا موسا وتی: سیستمی دادوەری لە فەڵەستین کاریگەرییەکی گەورەی لەسەر سیستمی یاسا هەبووە لە دابەشکردنی کەرتی غەززە و کەناری ڕۆژئاواوە، هیچ یاسایەکی تایبەت بە دۆخی تاکەکەسی نییە، مافەکانی ژنان و منداڵان پێشێل دەکرێن، پێویستە یاسا هەموار بکرێتەوە بۆ مافەکانی ژنان و منداڵان، خەڵکیش دەبێت سیاسەت و ڕێگاکان بەگوێرەی ئەو دوو گروپە جێبەجێ بکەن، بەدەستهێنانی یەکسانی ڕاستەقینە لە نێوان ڕەگەزەکاندا دەبێتە هۆی دڵنیابوون لە بەشداریکردنی کاریگەری ژنان لە بوارەکانی کۆمەڵایەتی، ئابووری، کولتووری و سیاسیدا.