نور جەلال جەختی لەسەر گرنگی پاڵپشتی ژنانی ئێران کردەوە

١٦ی ئەیلوول، ساڵیادی شۆڕشی ژنانی ئێرانە دوای کوشتنی ژینا ئەمینی، کە بێدەنگییەکەی شکاند و ڕێژەی پێشێلکارییەکانی ژنانی لە ماف و ئازادییە گشتی و تایبەتەکان ئاشکرا کرد.

ئەسما فەتحی

 

قاهیرە-بزووتنەوە و گەڕان بەدوای گەڕاندنەوەی مافەکاندا یەکێکە لە بەهێزترین ئامڕازەکانی ڕەتکردنەوەی پێشێلکارییەکان، بەتایبەتی ئەوانەی کە ماف و ئیرادەی ژنان لە سەرانسەری جیهاندا لاواز دەکەن، ژنانی ئێرانی داوای سەرەتاییترین مافەکانی مرۆڤ دەکەن لەژێر سیستمێکدا کە هەموو مافەکانیان لاواز دەکەن و بە تەواوی دەستێوەردان لە کاروبارەکانیان دەکەن.

 

هەوڵەکانی ژنانی ئێران بۆ ڕەتکردنەوەی ئەم کردار و پێشێلکارییانە لەلایەن زۆرێک لەو کەسانەی کە بایەخیان بە کێشەی ژنان داوە ستایش دەکرێت، لە کاتێکدا ئەوان دژایەتی تەواوی دەسەڵاتێک دەکەن کە تواناکانی خۆی بەکاردەهێنێت بۆ سەرکوتکردنیان و بێدەنگکردنی دەنگیان و دەستێوەردان لە مافە سەرەتاییەکانیان.

 

ڕاستی ئێران خراپە و بەرخۆدانەکەی قارەمانانەیە

نور جەلال، ڕاهێنەر لە وەزارەتی لاوان و وەرزش و پلاندانان لە میسر ئاماژەی بەوەکرد، پێویستە جیهان بەیەکەوە دەستبگرێت بۆ بەدیهێنانی ئەجێندای ساڵی ٢٠٣٠، بەڵام بارودۆخی ئێران جیاوازە بەهۆی ئەو ڕێژە بەرزەی سەرکوتکردن کە نەک تەنها کاریگەری لەسەر مافەکانی ژنان کردووە بەڵکو پێشێلی بوارە جۆراوجۆرەکانی ئازادییەکانیشی کردووەو بووەتە ڕاستییەکی زۆر خراپی هاوڵاتیان، مامەڵەی پۆلیس لەگەڵ ژنان پێشێلکردنی بنەماکانی مافەکانی مرۆڤە، چونکە بە مەبەست هەر بزووتنەوەیەک سەرکوت دەکەن، بەتایبەتی کاتێک دێتە سەر هەڵسوکەوت و جلوبەرگ و بیرکردنەوە و پەیوەندییە مرۆییەکانی ژنان.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، ژنان بە شێوەیەکی ئاڵۆزتر ڕووبەڕووی توندوتیژی خێزانی دەبنەوە و هەر هەوڵێک بۆ ڕزگاربوون لێی وەک تاوان دەبیندرێت، پێویستی بە دەستێوەردانێکی بەهێز و ڕوونی مافی مرۆڤ هەیە بۆ پشتیوانیکردنی ئێرانییەکان لە بەدەستهێنانی مافەکانیان، وتیشی: هەر بزووتنەوەیەک کە لەژێر ئامرازەکانی سەرکوتکردن ئەنجام بدرێت، لە خۆیدا پاڵەوانێتییە و بوێری و هێز و بوێری ئەوانەی بەرپرسن ناتواندرێت پشتگوێ بخرێت، چونکە ئەوان بە ئاشکرا ژیانی خۆیان دەخەنە مەترسییەوە و دەستکەوتەکانی ئازادی بەرز دەکەنەوە.

 

جووڵە و کاریگەرییەکەی

نور جەلال ئاماژەی بەوەشکرد، بە دڵنیاییەوە، هەر جووڵەیەکی تاکەکان، تەنانەت ئەگەر تایبەتمەندییەکانی دەسەڵاتەکەی لاواز بێت، لە خۆیدا کاریگەری هەیە و ناتواندرێت پشتگوێ بخرێت، وەک ئەوەی لە کێشەی ئێراندا هەیە و پەیوەندیی بە ئازادییەکانەوە هەیە، بەڵام پێویستی بە کات و هەوڵ دەبێت لەسەر ئاستی بزووتنەوەکە چونکە حکومەتی ئەوێ بە تەواوی هەڕەمەکییە لە گوێگرتن لە لایەنەکەی دیکە، پێویستە هێزێکی گەورەتر لە دەرەوەی دەوڵەت هەبێت بۆ پشتیوانیکردنی ئەندامەکانی کە پێشێلکارییەکانی بنەماکانی مافی مرۆڤ ڕەتدەکەنەوە کە لەلایەن دەسەڵاتی ئێرانەوە جێبەجێ دەکرێن و بۆشاییەکی پارێزراویان بۆ دەکاتەوە بۆ دەربڕینی ڕاستی خۆیان.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بەرپرسیارییەتی گەورەتری لەسەرە دەربارەی ئەم جۆرە سەرکوتکردنانەی کە هاوڵاتیان لە مافە سەرەتاییەکانیان بێبەش دەکات و هەروەها بەرپرسیارێتییەکی گەورەی هەیە لە مامەڵەکردن لەگەڵ ئەم دیمەنەدا.

 

پاڵپشتی فێمینیستی سنوور

نور جەلال جەختی لەوەشکردەوە، ژنان پشتیوانی دەکەن، نەک تەنها دروشمێک، بەڵکو هەست بە گەورەیی ئەو فشارانە دەکەن کە لەسەر هاوتاکانیان لە سەرانسەری جیهاندا هەیە، بەتایبەتی ئەوانەی کە مافە مرۆییەکانیان تێکدەدەن و سیستمی پیاوسالاری زاڵتر دەکەن، ژنان دەتوانن پشتیوانی یەکتر بکەن لە سنوورەکاندا، چونکە ئەوانن کە هەست بەو فشارانە دەکەن کە ژنانی ئێران تێیدان، هەروەها ئەو کردارانەی کە کەسایەتییان پێشێل دەکەن، کە بەرچاو و ناسراوە، و زۆر کەس لە سەرانسەری جیهاندا لەبەردەم دەسەڵاتداراندا هاواریان کرد بۆ ئەم کێشەیە بۆ فشارکردن بۆ دابینکردنی دەستی یارمەتی و ڕزگاری.

 

ڕوونیشیکردەوە، فێمێنیستەکان لاپەڕە تایبەتییەکانیان بەکارهێناوە بۆ ئەوەی ببنە پلاتفۆرمێکی دەربڕین بۆ قەیرانی ژنانی ئێران لەدوای شۆڕشەکە و دەنگیان بەرزکردەوە بۆ شەرمەزارکردنی ئەوەی بەسەر ژنانی ئێراندا ڕوودەدات لە چەوسانەوە و توندوتیژی، هەروەها ژمارەیەک لەوان ئەزموونی ناوخۆیی خۆیان لە مامەڵەکردن لەگەڵ کێشەکانی ئازادییە گشتییەکان لە وڵاتەکانیاندا دەگوازنەوە بۆ یارمەتیدانی ژنانی ئێران بە شێوەیەکی جیاواز لە ڕێگەی ئاڵوگۆڕی ئەزموونەوە.

 

بەرەو داهاتوویەکی باشتر

هێشتا دڵۆپێک هیوا هەیە کە لە ئاسمانی ئێراندا دەدرەوشێتەوە، بزووتنەوەی بەردەوام و هاوارکردنی بەرز و ژنان کە دەتوانن پێداویستییەکانی خۆیان دەرببڕن هەر کاتێک کەشوهەوایەکی باش بێت، هەموو ئەمانە ئاماژە بەوە دەکەن کە داهاتوویەکی جیاواز چاوەڕێی هەمووان دەکات.

 

نور جەلال وتی: ژنانی ئێران دەبێت بەردەوام بن لە داواکردنی مافەکانیان و گوێڕایەڵی ئەو ستەمە نەبن کە لەسەریان ئەنجام دەدرێت، دەبێت ئارام بگرن چونکە کات و هەوڵ و کۆبوونەوەی دەوێت، پێویستە لە دەرەوەی وڵات وتارێک پێشکەش بکەن کە زیاتر ڕاستی ئازارەکانیان ئاشکرا بکات و پێویستە هەمووان لەبەردەم بەرپرسیارێتییەکانی خۆیدا بن بەرامبەر دۆسیەی مافەکانی مرۆڤ.

 

جەختی لەوە کردەوە کە پەیوەندیکردن لەگەڵ داکۆکیکارانی مافەکانی مرۆڤ لە سەرانسەری جیهاندا پێویستە داوایان لێ بکرێت زیاتر ئەوە شەرمەزار بکەن کە لە ئێراندا ڕوودەدات و ئەو ئازار و پێشێلکارییانە ئاشکرا بکەن کە ڕوودەدات، بەتایبەتی بەشێکی زۆر لە تاکەکان لە سەرانسەری جیهاندا زانیارییان نییە کە یارمەتیدەربن لە ڕووبەڕووبوونەوەی ئەم ڕژێمە سەرکوتکەرەدا کە ڕێگری لە ماف و ئازادییەکان دەکات.