ژنانی گوندەکانی زیراڤک و بوبان لەبارەی کۆکردنەوەی زەیتون دەڵێن: "ئێمە دەستمان کردووە بە کۆکردنەوەی زەیتون، بەهۆی کەمی ئاو و کەمی بارانەوە، ئەمساڵ هەندێک شوێن کەمن و بەڵام تا ئێستاش بژێوی ژیان پەیدا دەکەین".

 

دلۆجان بۆزی

کۆبانێ - خەڵکی باکوری ڕۆژهەڵاتی سوریا- ڕۆژئاوا دەستیان کردووە بە کۆکردنەوەی زەیتون، بەڵام تایبەتمەندی زەیتون هەیە، دەبێت باران لەسەر زەیتوونەکان ببارێت، پاشان زەیتون بە باشی کۆدەکرێتەوە، ئەمساڵ باران نەباریوە، لە کاتێکدا دەوڵەتی تورک ڕووباری فوراتی بڕیوە، کە کاردەکاتە سەر وەرزی زەیتوون، زۆربەی زەیتونەکان لە گوندەکانی بوبان و سوسان و خورخوری دەچێنرێت و چەندین دار هەن زۆربەی درەختەکان نزیکەی ١٥ ساڵ دەخایەنێت و بەرهەم دەهێنیت، لە ساڵی ٢٠١٤چەتەکانی دەوڵەتی تورک لە ئەنجامی ئەو هێرشانەدا هێرشیان کردە سەر کانتۆنی کۆبانێ و چەندین داری زەیتونیان سوتاند و بڕییەوە، بۆیە بەشێکیان هێشتا بەرهەمی باش بەرهەم ناهێنن، دوو جۆری زەیتون هەیە، زەیتونی هور بۆ زەیت و هەروەها بۆ خواردن بەکاردێت و زەیتوونی گردیش بۆ خواردن وەک ئیتان و پڕکردنەوە بەکاردێت. بەڵام زۆربەی زەیتوونەکان بەتام و بەناوبانگن. هەروەها ڕۆنی زەیتوون لە هەموو خواردنەکاندا بەکاردێت و هەروەها لە بەیانیدا بە ماست زیاتر بەکاردێت، سوودەکانی زەیتوون بەسوودە بۆ ڕوخساری مرۆڤ و هەروەها بۆ جەستە، لە زەیتوون زەیتون و ئیتان و سابوون دروست کراوە. درەختی زەیتوون لە هەر چوار وەرزەکەدا سەوزوەو وشک ناببت، لەسەر ئاستی هەرێمیش، یەکەم کشت دوای گەنم و جۆ، کشتوکاڵی زەیتوونە. ئەو ژنانەی کە دەستیان هەیە لە کۆکردنەوەی زەیتوون کارەکانیان دابەش کردووە بۆ باخچەی زەیتوون.

 

"دار زەیتوون لەم هەرێمە پیرۆزە"

ئێدلا مەحمود، باسی لەوە کرد کە زەیتوون زۆر باشە بۆ لاشە و ڕوخساری خەڵک و سوودێکی زۆری هەیە و وتیشی: "ئێستا کاتی کۆکردنەوەی زەیتونە، هەروەها دەستمان پێکردووە و هەندێک زەیتوونم بۆ خواردن ئامادە کردووە، زەیتوون کۆدەکەینەوە بۆ رۆن. من ئێستا لە ماڵەوە زەیتوونم بۆ ئیتان پڕ کردووە و تەنانەت کاتێک زیاتر لە خۆمم هەیە، بەرەکەتی خۆم دەدەمە دراوسێکەم، ئێستا چونکە زەیتوونەکانمان ئەمساڵ خراپ بوو چونکە ساڵی ڕابردوو بردیان. بەڵام لە هەندێک شوێندا بەرهەمێکی باشی هێناوە کاتێک مرۆڤ خزمەتی درەخت دەکات، بێگومان بەرهەمەکانی باش دەبێت. لەو ساڵەدا کە بەرهەمەکە باش بێت، ئەو کاتە دارەکە لەبەر زەیتوونەکان بەرز نابێتەوە، بەڵکو لە زەوی دەکەوێت. بەهۆی زەیتونەوە بەرەکەت لەبەردەم دەرگای هەموو کەسێکدا هەیە. سێ جۆر زەیتون هەیە، خەیلخالی، نەفەلی و ڕون هەیە بەڵام زۆربەمان ڕون دەخۆین، ئەوانەی کە دارەکانیان کەمە تەنها زەیتوون و ڕۆن بۆ ماڵی خۆیان دەفرۆشن، بەڵام ئەوانەی نزیکەی ٤٠٠ داریان هەیە بەرهەمیان زۆرە، لەم کاتەدا ئێمە ئێستا زەیتون کۆدەکەینەوە، هەموومان لە باخ و درەختدا ژنین من و منداڵەکانم دارەکانمان کۆ دەکەینەوە".

 

"خزمەتگوزاری درەخت ئاسان و خۆشە"

لەیلا حەمادی، وتی: "لە گوندی زیراڤک-ی باشوری کۆبانێ زەیتوون کۆدەکەینەوە هەموو ساڵێک دەست بە کۆکردنەوە دەکەین، ئەمساڵ ساڵی ئەو درەختانە نییە زەیتون وەربگرن، بەڵکو زەیتوونی زۆر یان کەم بۆ ماڵەکە دەبێت هێشتا، بە پێی دۆخەکە باشە. ئێمە بە خۆشحاڵی خۆمان کۆدەکەینەوە، لە لایەکەوە کۆ دەبینەوە و لە لایەکی ترەوە گۆرانی دەڵێین، چیرۆک دەگێڕین و گاڵتە دەکەین هەروەها گوندنشینەکان چایمان بۆ دەهێنن، من خۆم خەڵکی شارم، بەڵام کاتێک دێمە ناو زەویەوە، لە لایەنی تەندروستییەوە چاک دەبمەوە. خزمەتی درەختەکان ئاسوودەیە و خەڵک بێکار ناهێڵێتەوە".