بەرچەم جودی

 

کۆبانێ-ئەو شتەی کە بوونی مرۆڤەکان یان کۆمەڵگەکانە کولتوورەکەیەتی، بۆیە مرۆڤ دەتوانێت کولتوور بە ڕۆح و بوونی کۆمەڵگەکان پێناسە بکات، کولتوور ئەو شتە ماددی و مەعنەوییانەن کە مرۆڤەکان دروستیان کردووە و کۆمەڵگەکان جیا دەکەنەوە، لەوانە بیروباوەڕ، جل و بەرگ، زمان، خواردن، نەریت، شێوازی ژیان، هونەر و هتد.

 

لە ڕۆژئاوای کوردستان کە لە ناو شۆڕشێکی کولتووری و کۆمەڵایەتیدایە، هیلالی زێڕین، تەڤ-چاند و ئەنجومەنی کولتووری ڕۆڵ و بەرپرسیارێتی پاراستن و پەرەپێدانی کولتوورەکانی ناوچەکەیان لە ئەستۆ گرتووە، ناوەندی کولتووری و هونەری باقی خیدۆی کۆبانێ و دەستەی کولتووری لە ڕۆژی ٣ی حوزەیران پڕۆژەی کولتووری هونەری بە ناوی ماڵی دەنگبێژی کردەوە، دوای ٦ مانگ ئامادەکاری ئەم ماڵە بە مەراسیمێک دەرگای بەڕووی گشتیدا کردەوە، شاری کۆبانێ کە دانیشتووانی کوردی ڕاستەقینەن، لە ڕووی کولتووری و هونەرەوە خاوەن میراتێکی دەوڵەمەندە.

 

کاتێک مرۆڤ سەردانی ماڵی دەنگبێژی دەکات، ئەم دەوڵەمەندییە لە ئامێرەکان و شوێنەکە و ئەو کولتوورەدا ڕەنگ دەداتەوە کە بە ڕوونی تێیدا نمایشکراوە، لەسەرەتادا بینای خانووەکە کە لە سێ ژوور پێکهاتووە، بە گڵ دروست کراوە، لە ناوەوە خاڵە ڕێکخراوەکان بە دەستی ژنان نەخشێندراون، هەروەها دەیان بەشی کۆن هەن کە لە زاراوەی کۆبانێدا بەکار دەهێندرێن وەک تەخت و تیر، فانۆس، پاپۆر، کەوچک، کوپ، قاپ، تەمسی، کوپ، تەپڵ، دەف و تەمبور هتد، بە واتایەکی تر مرۆڤ وێنەی کولتووری ڕەسەنی کۆبانێ دەبینێت.

 

"تابلۆیەکی کولتووری دەوڵەمەندی کۆبانێمان دروستکرد"

گۆرانیبێژ مەحبوبە عەتۆ، ئەندامی ناوەندی کولتووری هونەری باقی خیدۆ، وتی: ماڵی دەنگبێژی دەرفەتێکە بۆ مۆدێرنکردنی کولتووری ناوچەکە و وتی: پڕۆژەی دروستکردنی ماڵی دەنگبێژی بۆ ماوەی ٦ مانگ بەردەوام بوو، بۆ ئەوەی ئەم خانووە بکرێتە دەروازەیەکی کولتووری بۆ ژنان و گەنجان و هونەردۆستان ئەم پڕۆژەیە جێبەجێ کرا، ماڵی دەنگبێژی تایبەتمەندییەکی وای هەیە کە سەرنجی هەمووان ڕادەکێشێت و دەبێتە تابلۆیەکی کولتووری دەوڵەمەندی کۆبانێ، تەنانەت لە دروستکردنی خانووەکەدا تەنها گڵمان بەکارهێنا، کە لەسەر بنەمای خانووە کۆنەکانمان دامەزراوە، وەک دەزانرێت داپیران و باپیرانمان لەم جۆرە خانووانەدا ئەم کولتوورەیان پاراستووە و پەرەیان پێداوە، لە ڕێگەی ئەم پڕۆژەیە ناهێڵین دەنگ و کولتوورەکەمان لەبیر بکرێت و هەمیشە لە یادەوەریماندا بە زیندووی دەمێنێتەوە.

 

"هەموو کەس دەچێتە ماڵی کولتوور"

مەحبووبە عەتۆ تیشکی خستەسەر کۆکردنەوە و کەلوپەلەکانی ناو ماڵی دەنگبێژی و وتی: لە کۆکردنەوەی کەرەستە و سزۆرترین ئاستەنگمان بەرەوڕوو بووەوە، چونکە شتەکان کۆنن و هەموو کەسێک بە خێرایی نایبەخشێت، بە پێچەوانەوە دەیانهێڵێتەوە لەگەڵ گەلەکەیان و وەک میراتێکی هەمیشەیی، بۆیە هەندێک پارچەمان کڕی و بەشێکی زۆرمان لە خەڵکی گوندەکە کۆکردەوە، کۆمەڵگەکەمان ئەم پڕۆژەیەی زۆر خۆشویست و ڕۆژانە دێنە ئێرە بۆ بینین و ناسینی یەکتر، بۆیە دەتوانم دووپاتی بکەمەوە کە ئەم خانووە ڕەنگدانەوەی دانپێدانان و نوێبوونەوەی کولتووری کۆبانێیە.

 

"کار و ئافراندنی ژنان باڵادەستە"

لە کۆتایی قسەکانیدا، مەحبووبە ئاماژەی بەوەکرد، ڕەنگ و ناوەڕۆکی ماڵەکە پەیوەستە بە داهێنان و بەرهەمی دایکانەوە وتی: وەک ژن ڕۆڵی خۆمان لە دروستکردنی ئەم خانووە و بە تایبەتی لە کۆکردنەوەی پێداویستییەکانیدا گێڕا، چونکە مرۆڤ کاتێک دەچێتە ناو ماڵی دەنگبێژییەوە، یەکسەر هەست بە کەشوهەوای کولتووری و بەرهەمهێنان و داهێنەری دایکان دەکات و دەبینێت, تەنانەت ناوی ماڵەکەش لەسەر ئەمە دامەزراوە، زاندراوە کە دایکان لە هەموو بۆنەیەکدا زەنگۆڵەکانیان بۆ گۆرانی وتن یان گۆرانی وتن بەکارهێناوە. لە خۆشی و ماتەمینی و لەبەردەم لانکەی منداڵدا هەمیشە جۆرەها دەنگە دەنگ دەردەخەن، هەر لەبەر ئەم هۆکارەش ​​کردنەوەی ئەم ماڵە دەرفەتێکی گەورەیە بۆ نەوە نوێیەکان بۆ ئەوەی لە نزیکەوە ئەم کولتوورە بناسن و ئاگاداری بن، بە تایبەتی وەک ژنان پێویستە پێش هەموو شتێک بچنە ئەم ماڵە و دەنگی دایک بپارێزن.