بەرائەت جالی

 

ڕەققە- کەسانی بەتەمەن پابەند بوون بە ناسنامەی کولتووری خۆیانەوە، بۆیە هوباری تەنها بۆیان بە سەرپۆشێکی نەریتی نازانرێت بۆ سەر، یان پارچە قوماشێک، بەڵکو هێمای ناسنامەی کولتووری و میراسییە، چونکە ڕەنگدانەوەی مێژوو و شارستانییەتی کۆمەڵگەکانە کە لە کەنارەکانی فوراتدا دامەزراون، کە بەشێکی سەرەکییە لە جلوبەرگی ژنانی عەرەبی.

 

لە سەردەمێکدا کە مۆدێڕنیتە سەرمایەداریەکە بە ئامانجی چارەسەرکردنی کولتووری ڕەسەنی خۆیان بە دزییەوە لە ناو کۆمەڵگەکاندا دەسوڕێتەوە، هێشتا ژنان بە جلی میراسی خۆیانەوە دەلکێن کە ناسنامەی خۆیانی پێ دەردەبڕن.

 

ئەو ناوەندە ڕۆشنبیرییانەی کە لە ناوچەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا کرایەوە ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن لە زیندووکردنەوەی ئەم کولتوورە لە نێو نەوە تازەپێگەیشتوەکاندا و ڕێگریکردن لە لەناوچوونیان.

 

"پابەند بە میراسی کۆن"

جەمیلە حەمودە، تەمەن ٤٠ ساڵان لە ناوچەی گوندەکانی باکووری ڕەققە زیانێکی زۆری بەرکەوتوە بەهۆی ئەوەی هوباری بە ڕەنگی گەشاوە لەسەر سەری پۆشیوە، و بە جلوبەرگی عەرەبیەوە دەدرەوشێتەوە، هێشتا پابەندە بە میراسە کۆنەکەیەوە، و وتی: کە هوباری جلوبەرگی سەرەکی ژنی فوراتییە، مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ چەندین سەدە پێش ئێستا، بۆیە بۆ ئێمە بە جلوبەرگێکی مێژووی دادەنرێت، داپیرەکانمان لە ڕابردودا لەبەریان دەکرد، ئێمەش ئەو کولتوورەمان لێیان بە میراس گرتوە و تا ئێستاش دەیپارێزین، پێشتر چۆن لەبەر دەکرا و لە ئێستادا، لە سەردەمی داپیرەم، ژنان لە هەموو کاتێکدا بە سەریانەوە بوو، لە کاتی کاردا، جا لە ماڵەوە بێت یان تەنانەت لە کێڵگە و خاکەکاندا، لە کاتێکدا ئێستا لە بۆنەیەکدا لەبەری دەکەین، واتە لە ئاهەنگی  هاوسەرگیریدا.

 

هوباری ڕەسەن لە ئاوریشمی پاک دروستکراوە و ڕەنگێکی زۆری هەیە و قەبارەکەی دەگاتە دوو مەتر، بەپێی ئەوەی هوباری لە سووریا و عێراق و سعودیە دەچنرێت، زۆرینەی ئەو هوباریەی لە ناوچەکەدا بڵاوبووەتەوە لە سووریا و عێراقەوەیە و ڕەنگەکانی لە نێوان سوور و شین و سپیدا جیاوازن.

 

ئاماژەی بەوەدا، کە "زبون" هاوشێوەی عەبایە، پێشتر لە ئاوریشمی پاک دروستکراوە، و شێوەی شەفافە و بەسەر گەلەبیادا دەپۆشرێت کە لە قوماش دروستکراوە نەک ئاوریشم، لە نێوان گەلەبیە و زبوندا "کەسیرە" هەیە، وەک لە ناوچەکەدا بە شێوەیەکی ئاخاوتنی پێی دەوترێت، پارچەیەکی زۆر شەفافە و قۆڵی درێژە کە دەکێشرێتەوە دواوە و لە پشت کەمەرەوە دەبەسترێتەوە، ئاماژەی بەوەشکردوە، کە پێویست نییە مرۆڤ خۆی سنووردار بکات بەم جۆرە قوماشانە، بەڵکو مرۆڤ دەتوانێت جۆرەکانی دیکەی قوماش بەپێی ئارەزووی خۆی لەبەر بکات.

 

 هێشتا قوماشی ئاوریشمی پاک لە بازاڕدا دەفرۆشرێت، زۆرێک لە ژنان هێشتا بە هەمان شێواز قوماش دەکڕن و دەدوورن، بەڵام قوماشی باش بە نرخێکی زۆر دەفرۆشرێت، نرخی  تەواوی جلوبەرگەکە زیاتر لە ٥٠٠ هەزار ل.س، حەزم لە لەبەرکردنیەتی لە هەموو کاتێکدا و پێم باشە لەسەر جل و بەرگی هاوچەرخ، چونکە جلی عەرەبیمان مێژووی ڕەسەنمان دەردەبڕێت.

 

"ناوەندەکانی کولتووری لە ناوچەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا میراس دەپارێزن"

یگەرانی خۆی دەرببڕی لەوەی کە ئەم نەوەیە زۆر گرنگی بە کولتووری کۆنی خۆی نادات، وتی: جێگەی داخە کە نەوەکان مێژووی خۆیان لەبیر دەکەن، ئەو ستایشی ڕۆڵی ناوەندە ڕۆشنبیریەکانی ناوچەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریای کرد لە زیندوکردنەوەی کولتووری، وتی: ناوەندە ڕۆشنبیریەکان بەشداری لە فێستیڤاڵ و بۆنەکاندا دەکەن بە زیندوکردنەوەی ئەم کەلەپوورە لە ڕێگەی گروپە هونەرییەکانەوە کەکولتوورە و جلوبەرگی نەریتی لەبەر دەکەن، ئەو ئەمەی بە هەنگاوێک دانا بۆ زیندوکردنەوەی کولتووری کۆن کە ئەمەش کاریگەری ئەرێنی هەیە لەسەر دووبارە بەستنەوەی نەوەکان بە کولتوور و دابونەریتەکانیان.