«نبرد آزادی زنان در تونس و ایران مشترک است»
با افزایش نگرانیها از کاهش آزادیهای عمومی، مسائل مربوط به زندانها، آزادیهای فردی و حقوق زنان همچنان در کانون بحثهای جاری قرار دارند. جامعه مدنی بر این باور است که حمایت از حقوق بشر در تونس در شرایط کنونی یک ضرورت فوری است.

زهور المشرقی
تونس – رُجاء الدهمانی، رئیس انجمن زنان دموکرات تونس، بر لزوم توقف سرکوب زنان در تونس، ایران و سایر نقاط تأکید کرد و همچنین حمایت خود را از مبارزات زنان کورد در برابر استبداد و سرکوب در سوریه و عراق اعلام کرده و همبستگی خود را با مبارزه آنان برای آزادی و کرامت انسانی ابراز داشت.
تونس در حال گذر از مرحله حساسی از تاریخ سیاسی خود قرار دارد، جایی که کشور شاهد شکاف عمیقی بین دولت و مخالفان است. همزمان، نگرانیها دربارهی کاهش آزادیهای عمومی و حقوق بشر در پی تصویب قوانین جدید افزایش یافته است و این وضعیت بر شرایط سیاسی کشور تأثیر گذاشته است.
مقامات تونس به دلیل تشدید فشار بر مخالفان سیاسی و فعالان حقوقبشر، با انتقادات فزایندهای از سوی سازمانهای حقوقبشری داخلی و بینالمللی روبهرو هستند. در این چارچوب، بازداشتهای سیاسی و موضوعات مرتبط با آزادیهای فردی بخشی از بحثهای مداوم در عرصه سیاسی این کشور را تشکیل میدهند.
در این فضای پیچیده سیاسی، مسائل حقوق بشر، بهویژه حقوق زنان، برجسته میشود. انجمنهای حقوقبشری در تونس شاهد پسرفت در برخی از دستاوردهایی هستند که زنان طی دهههای گذشته در حوزههای اجتماعی و سیاسی به دست آوردهاند.
همچنان مسائل مربوط به زندانها، آزادیهای فردی و حقوق زنان در مرکز بحثهای جاری قرار دارد، و جامعه مدنی بر این باور است که حفاظت از حقوق بشر در تونس در این مرحله یک ضرورت فوری است.
در شرایطی که مبارزه برای آزادی توسط عبیر موسی، رئیس حزب «الدستوری الحر»، که از ۱۲ ژانویه گذشته در اعتراض به رفتار تحقیرآمیزی که در زندان با او شده است، دست به اعتصاب غذا زده است، آغاز شده است. موج همبستگی با او از سوی نهادهای حقوقی در تونس و جهان در حال افزایش است. عبیر موسی که از اکتبر ۲۰۲۳ در بازداشت به سر میبرد، به دلیل وخامت وضعیت جسمانی ناشی از اعتصاب غذا به بیمارستان منتقل شده است. او این اعتصاب را به عنوان اعتراض به رفتار سختگیرانه و غیرانسانی که در زندان با او صورت گرفته، آغاز کرده بود.
حزب «الدستوری الحر» از پذیرش مسئولیت وخامت وضعیت جسمانی عبیر موسی شانه خالی کرد و از اتهاماتی که علیه او مطرح شده و مجازات آن ممکن است به اعدام برسد، حمایت کرد. این در حالی است که سازمانهای حقوقبشری داخلی و بینالمللی تأکید دارند که بازداشت او نشانهای از عقبگرد آزادیهای عمومی در تونس است.
در همین راستا، رجاء الدهمانی، رئیس انجمن زنان دموکرات تونس، همبستگی کامل خود را با عبیر موسی اعلام کرد و تأکید نمود که این انجمن او را یک زندانی سیاسی میداند و از حقوق اساسی او، از جمله حق برخورداری از مراقبتهای پزشکی مناسب و تغذیه سالم، دفاع میکند.
رجاء الدهمانی همچنین بر لزوم احترام به حقوق تمام زندانیان در تونس، بدون در نظر گرفتن اتهامات آنان، تأکید کرد و خواستار اجازه ملاقات دختر عبیر موسی طبق توافقنامههای بینالمللی شد که حق ملاقات زندانیان را تضمین میکند.
رجاء الدهمانی در مورد وخامت وضعیت جسمانی عبیر موسی، خواستار اقدامات فوری برای درمان او شد و تأکید کرد: باید پیش از رسیدن وضعیت او به این مرحله، اقدامات لازم انجام میشد. وی همچنین از تأخیر در انتقال عبیر موسی به بیمارستان ابراز تعجب کرد، بهویژه اینکه مقامات در حالی او را برای بازجویی درباره اتهامات جدید احضار کردند که وضعیت سلامتیاش در حال وخامت بود.
رجاء الدهمانی همچنین به نشستی که اخیراً در تونس درباره «جایگاه زن در جامعه مدرن» برگزار شد، اشاره کرد. در این نشست، حقوق زنان در ایران از موضوعات بحثبرانگیز بود. از جمله موارد مطرحشده، حضور انیسه خزعلی، معاون پیشین رئیسجمهور ایران، بود که به دلیل دفاع از سیاستهای سرکوبگرانه علیه زنان ایرانی شناخته میشود. از جمله این سیاستها میتوان به تحمیل پوشش اجباری، حمایت از ازدواج کودکان، مخالفت با برابری جنسیتی و نقش او در سرکوب آزادیهای فردی اشاره کرد.
رجاء الدهمانی با تأکید بر اینکه انجمن زنان دموکرات تونس حضور انیسه خزعلی در تونس را تهدیدی برای حقوقی دانست که زنان تونسی طی دههها مبارزه به دست آوردهاند، هشدار داد که تلاشهایی برای اعمال نظامهای سرکوبگرانه در تونس در جریان است، که هدف آن عقبگرد از حقوقی است که زنان تونسی به دست آوردهاند. وی تصریح کرد: «ما در انجمن، هرگونه تلاش برای بازپسگیری دستاوردهای قانونی و اجتماعی جامعه مدنی تونس در زمینه حقوق زنان را رد میکنیم.»
رجاء الدهمانی همچنین با تأکید بر اینکه انجمن با هرگونه تلاش برای کنترل بدن زنان یا بازگرداندن بحثهای نامقبول در تونس، مانند ختنه زنان و ازدواج کودکان، مخالف است، هشدار داد که این موضوعات میتوانند باعث ایجاد تنش در جامعهای شوند که همچنان تحت تأثیر سنتها و نابرابریهای اجتماعی قرار دارد و ممکن است پیامدهای اجتماعی نامطلوبی به دنبال داشته باشد.
رجاء الدهمانی با تأکید بر اینکه انجمن زنان دموکرات تونس از انقلاب زنان ایران حمایت کرده و از جنبشهای زنان کورد که با استبداد و سرکوب در ایران، سوریه و عراق مبارزه میکنند، پشتیبانی میکند. وی همچنین احکام اعدام صادر شده علیه فعالان زن در ایران به دلیل عقاید و دیدگاههای پیشروشان را محکوم کرد و گفت: «در ایران، جنبشهای مردمی در حال شکلگیری هستند که در آنها انقلاب آزاد زنان شعلهور شده است، و ما در این مسیر همراه آنها هستیم.»
رئیس انجمن زنان دموکرات تونس همبستگی کامل خود را با زنان ایرانی در مبارزهشان برای آزادی و برابری اعلام کرد و تأکید نمود: انقلاب زنان در ایران، نقطه عطف بزرگی در مسیر حقوق زنان در منطقه است. ما با زنان ایرانی و کورد که برای آزادی و کرامت انسانی میجنگند، همبستگی داریم و همواره در کنار آنها در این مبارزه مداوم خواهیم ایستاد.