Navenda Nûçeyan – Qirêjiya plastîk yek ji pirsgirêka herî destpêkê ya hawirdor e. Li xwezayê bermahiyên plastîk ku bi sed salan bêyî ku bihele dimîne, gefê li derya, xak û jiyana zindî dixwe. Lê belê di lêkolînên herî dawî hatine kirin de kurmên ku bi navê Galleria mellonella ango di nava gel de jê re dibêjin kurmên hingiv, dikarin cûreyê plastîkê yê polietileni bixwe û perçe bike.

Di lêkolînên zanistî de encamên balkêş

Di lêkolînên ku zanyarên li Îspanya û Îngîltere meşandin de, hat dîtin ku kurmên hingiv, hinek enzîmên di rûviyan de,  polietileninên kîmyewî di demeke kin de perçe kirine. Ev rewş bû sedema avabûna hêviyek mezin a di hêla veguherandina bermahiyên plastîk a bi rêyên xwezayî de.

Yek ji zanyarên ku lêkolîn daye meşandin wiha got: “Ev kurm bi xwezayî bi şemayê xwe didin xwedîkirin, lê belê di heman demê de li ser plastîkê jî xwedî heman bandorê ye. Di demek gelek kurt de di plastîkan de xirabbûnên ku dikarin bi çav bên dîtin derdikeve holê.”

Potansiyela sûddayîna hawirdorê

Hawirdorparêzan bibîr xistin ku her sal bi milyonan ton bermahiyên plastîk dikevin deryayê, diyar kirin ku ger kurmên hingiv di pêvajoya biyolojîk de di asta endustriyel de were bikaranîn, wê bibe çareseriyek şoreşî. Lê belê lêkolîneran dan zanîn ku ev rêbaz bi tena serê xwe têra çareserkirina pirsgirêka plastîkan nake, lê belê di rêbaza stratejiya bermahiyan ya domdar de dikare rolek girîng bilîze.

‘Ne çareseriya mucîze ye, lê hêvî dide’

Zanistan, destnîşan kirin ku kurmên hingiv ji bo rasterast bermahiyên plastîk paqij bike bê bikaranîn, dibe ku xeteriyên ekolojîk hilgire. Li cihê vêya tê plankirina ku enzîmên di pergala helandina kurman de were cûdakirin û bi rêbaza biyoteknolojî were zêdekirin.

Pispor îfade dikin ku ev dîtin, hem di aliyê hevsengiya ku xwezayê jê  îlham girtiye, hem jî di têkoşîna li dijî qirêjiya plastîk de deriyek nû vekiriye.