در افسانه‌های یونانی، آمازون‌ها زنان جنگجوی ترسناک و مهیبی بودند که در لبه‌ی دنیای شناخته‌شده زندگی می‌کردند. هرکول در یکی از ۱۲ کار خود مجبور شد به کمربند جادویی ملکه آمازونیایی هیپولیت دست یابد. آشیل نیز ملکه‌ای به نام پنتسیلیا را کشت و زمانی که چهره‌ی زیبای او از کلاه بیرون آمد، عاشق او شد.

این زنان عشایر اسب‌سوار و کمان‌دار که پا ‌به ‌پای مردان می‌جنگیدند و شکار می‌کردند، مدت‌هاست که در اسطوره‌ها به فراموشی سپرده شده‌اند، با این حال امروزه باستان‌شناسان در حال کشف شواهد فزاینده‌ای هستند که نشان می‌دهد آنها واقعاً وجود داشته‌اند.

حفاری‌های قبرستانی در نخجوان آذربایجان نشان داد که در این قبرها زنان با سلاح‌هایی مانند نوک پیکان تیغی، خنجر برنزی و گرز و همچنین جواهرات دفن شده‌ بودند.

باستان‌شناسان به این نتیجه رسیده‌اند که این قبرها می‌توانند متعلق به زنان آمازونی باشند که ۴۰۰۰ سال پیش می‌زیسته‌اند. این زنان ترسناک به خاطر جوامع عاری از مردشان و همچنین قدرتشان در میدان جنگ، به ویژه با تیر و کمان، شهرت دارند.

بتانی هیوز، مورخ، به آبزرور گفت: این یافته‌ها نشان می‌دهد که حقیقتی در پس اساطیر و افسانه‌های یونان باستان وجود دارد.

او افزود این شواهد در ترکیب با یافته‌های پیشین، بیشتر اهمیت خود را نشان می‌دهند. در سال ۲۰۱۹، بقایای چهار زن جنگجو که با نوک پیکان و نیزه دفن شده بودند، در روسیه پیدا شد. در سال ۲۰۱۷، باستان‌شناسان ارمنی بقایای زنی را کشف کردند که به نظر می‌رسید در اثر جراحات جنگی جان باخته است، زیرا یک نوک پیکان در پای او مدفون شده بود. همچنین در اوایل دهه‌ی ٩٠ میلادی، بقایای زنی که با خنجر دفن شده بود در نزدیکی مرز قزاقستان پیدا شد.

هیوز گفت: نمی‌توان یک تمدن را فقط از روی یک قبر تشخیص داد. برای شناخت چنین فرهنگ بزرگی که از قفقاز و استپ می‌گذرد، بدیهی است که به بقایای دیگری نیاز داریم‌.

برخی از اسکلت‌ها نشان می‌دهند که زنان به‌طور جدی از تیر و کمان استفاده کرده‌اند. طبق مشاهدات هیوز: «انگشتان آن‌ها به دلیل استفاده‌ی زیاد از تیر و کمان تاب خورده است. تغییرات شکل مفاصل انگشتان فقط در اثر شکار اتفاق نمی‌افتد. این تغییر شکل نشان‌دهنده‌ی یک تمرین پایدار و طولانی است. آنچه بسیار هیجان‌انگیز است این است که بسیاری از شواهد استخوانی نیز شواهد واضحی از سپری‌کردن زمان‌های طولانی روی زین اسب است. لگن این زنان اساساً بازتر از حالت معمول است زیرا آنها معمولا سوار بر اسب بوده‌اند و استخوان‌های [آنها] بر اساس سبک زندگی‌شان شکل گرفته است.

او با اشاره به گردنبندهای ساخته‌شده از کرنلیان، خاطرنشان کرد: کرنلیان یک سنگ نیمه‌قیمتی است که معمولا فقط کاهنان اعظم یا قدیسه‌ها قادر به دیدن آن بودند. این گردنبندها مختص زنانی با موقعیت‌های اجتماعی و اقتصادی بالا بوده است.

در ماه آوریل، این یافته‌ها در سریالی به نام «گنجینه‌های جهان – آذربایجان: جاده‌های ابریشم و قفقاز» اثر بتانی هیوز به طور کامل فاش شده و به نمایش درخواهد آمد.

او در این مستند، درباره‌ی یافته‌های آمازون گفت: به‌تدریج این شواهد درخشان از زمین بیرون می‌آیند و خودشان را به ما نشان می‌دهند. تنها راه دستیابی به این داستان‌های فوق‌العاده، اغلب همین است.

او پس از بازدید از روستای کوهستانی Khinalig در قفقاز بزرگ، مرتفع‌ترین مکان مسکونی اروپا گفت: آنقدر دور است که انگار در زمان و مکان گم شده است.  او همچنین اشاره کرد که زبان محلی این گروه از مردم در هیچ جای دیگری صحبت نمی‌شود.

از دوران برنز این منطقه سکونتگاه بوده است. برخی از ۲۰۰۰ ساکن آن می‌گویند که در زمان‌های قدیم، زنانشان خود را به شکل مردانی با روسری در می‌آورده‌اند. داستان‌های بسیاری از نسل‌ این زنان نقل شده است.

او داستان‌های باستانی از آمازون‌ها تعریف کرد: مادربزرگ‌های ما همه می‌جنگیدند. مردها همه با گله‌ به جاهای دور سفر می‌کردند و این زنان بودند که همیشه آماده به نبرد بودند و صورت خود را برای جنگ می‌پوشاندند.

این دقیقاً همان چیزی است که منابع باستانی می‌گویند، پوشش این زنان مبارز به گونه‌ای بود که مردم نمی‌دانستند زن هستند یا مرد.