خبرنگاران زن سوری و مسیر دشوار مقابله با تبعیض
علیرغم مشکلات فعلی، امید به دگرگونیهای اساسی وجود دارد تا زنان روزنامهنگار به جایگاه واقعی خود در عرصه رسانهای سوریه دست یابند.

لمیس ناصر
دمشق - با آغاز دوران سیاسی نوین در سوریه، خبرنگاران زن این کشور بیش از پیش به دنبال فضای بازتری برای فعالیت هستند؛ فضایی که بتوانند بدون قید و بندهای گذشته، نقش حرفهای خود را در دنیای خبر به خوبی ایفا کنند.
مطالبات خبرنگاران زن در فصل نوین
لما علی، خبرنگار، با اشاره به شرایط فعلی خبرنگاران زن میگوید: «ما خبرنگاران زن سوری در این برهه تاریخی جدید، انتظار داریم حکومت موقت آزادی کامل حرفهای را برایمان فراهم کند. این برخلاف دوره حکومت پیشین است که محدودیتهای سختی بر آزادیها، بهخصوص برای خبرنگاران زن و فعالان رسانهای اعمال میشد. امیدواریم با برخورداری از آزادی بیشتر بتوانیم صدای جامعه باشیم، مطالبات مردم را پیگیری کنیم تا به جایگاه واقعی خود به عنوان رکن چهارم دموکراسی دست یابیم و فقط در حد یک نام تشریفاتی باقی نمانیم.»
او درباره وضعیت صنفی خبرنگاران میگوید: «روزانه خبر تشکلهای جدیدی به گوشمان میرسد که مدعی نمایندگی خبرنگاران هستند. این گروهها باید متحد شوند تا بتوانند از حقوق زنان خبرنگار دفاع کنند. این اتحاد بهویژه زمانی اهمیت دارد که خبرنگاران با چالشهایی روبرو میشوند که به تنهایی قادر به حل آن نیستند.»
او بر ضرورت تصویب قانون رسانه تأکید میکند: «مهمترین نیاز امروز ما، قانون رسانه است که سالهاست معطل مانده. این قانون باید عدالت و برابری را تضمین کند و جایگاه زنان خبرنگار را در رسانههای سوریه به رسمیت بشناسد تا بدون تبعیض جنسیتی، همانند همکاران مرد خود از حقوق حرفهای بهرهمند شوند.»
چالشهای پیش روی خبرنگاران زن سوری
سیلوا رزوق، خبرنگار، معتقد است حرفه خبرنگاری برای زنان راه آسانی نیست. او به مشکلات خبرنگاران زن اشاره میکند: «قلب خبرنگاران زن سوری، مانند همه زنان کشورمان، سرشار از امید به آینده است. باید در این مرحله با جدیت کار کنیم. خبرنگاری برای زنان کار دشواری است و نیازمند قوانین حمایتی هستیم.»
او میافزاید: «موانع زیادی بر سر راه خبرنگاران زن وجود دارد. گرچه برخی قوانین حوزه خبرنگاری را مشخص کردهاند، اما زنان همچنان از تبعیض رنج میبرند. ما به قوانین روشنی نیاز داریم که از خبرنگاران زن حمایت کند و حقوقشان را تضمین نماید. همچنین باید اتحادیههایی شکل بگیرد که مدافع منافع آنها باشد.»
او همچنین بر توانمندی زنان سوری در دستیابی به حقوقشان تأکید میکند: «زن سوری، بهویژه خبرنگاران زن، ذاتاً قدرتمند هستند و سالهاست برای احقاق حقوق خود تلاش میکنند. برخی میگویند زنان نباید نگران باشند چون توانایی کسب و حفظ حقوقشان را دارند، اما این حقوق نیازمند چارچوب قانونی روشنی است که بهطور رسمی از آنها حمایت کند.»
او به فضای بازتر اطلاعرسانی در شرایط کنونی اشاره میکند: «امیدواریم که فعالیت روزنامهنگاری در سوریه از آزادی بیشتری برخوردار شود، چراکه روزنامهنگار سوری امروز در تلاش است جایگاه خود را در این فضای نوین پیدا کند و صدای خود و زنان را با تمام تنوعشان در گستره جغرافیای سوریه منعکس نماید.»
اما لودی علی، خبرنگار مستقل، بر این باور است که سختیهای سالهای گذشته، زنان را قویتر کرده است: «این چالشها، چه برای زنان خبرنگاران، خانهداران یا شاغل در هر حوزهای، تصویر کلیشهای از زنان را تغییر داده است. امروز زنان در عرصههایی فعالیت میکنند که پیش از این تصورش هم سخت بود.»
او درباره آینده خبرنگاری در سوریه میگوید: «بیتردید چالشهای بزرگی پیش روی ماست، خصوصاً با توجه به برخی اظهارنظرهای نیمهرسمی. اما من به عنوان خبرنگار به این حرفها اهمیت چندانی نمیدهم. معتقدم خبرنگاران زن سوریه میتوانند بر این مسائل غلبه کنند بدون آنکه بیش از حد به آنها بها دهند. همانطور که در گذشته بر مشکلات غلبه کردیم، در این مرحله هم موفق خواهیم شد. گرچه نگرانیم نقش ما کمرنگ شود یا آزادی حرفهایمان محدود گردد، اما آماده رویارویی با این مسائل هستیم.»
او وضعیت ساحل سوریه را «تجربهای دشوار برای همه خبرنگاران» توصیف میکند: «زنان خبرنگار نتوانستند به اندازه همکاران مرد خود پوشش خبری داشته باشند. رویدادهای خونین، خشونتبار و غیرقابل پیشبینی، کار خبری را برای همه، فارغ از جنسیت، سخت کرده بود.»
لودی علی درباره اتحادیه خبرنگاران میگوید: «نمیتوانستیم چندان به این نهاد اتکا کنیم. انتظار ما حمایت کامل از خبرنگاران است. همچنین خواستار تصویب قانون رسانهای جامع و عادلانهای هستیم که به خبرنگاران، مصونیت لازم برای کار آزاد و امن بدهد. از اتحادیه میخواهیم برای دسترسی ما به اطلاعات، چه از طریق قانون خاص یا ایجاد تسهیلات لازم، همکاری کند تا بتوانیم به اطلاعات دقیق برای انجام درست کارمان دست یابیم.»